Pod ochroną
Jak myślisz, kim jest anioł? Czym się zajmuje? Z czym to słowo się kojarzy? Zastanów się i zapisz swoje odpowiedzi tutaj lub w zeszycie.
Przeczytaj utwór Teofila Lenartowicza. Zwróć uwagę na to, co deklaruje osoba mówiąca w wierszu.
Za aniołemAniele! pójdę za tobą,
Matkę i ojca zostawię,
I brata, z którym się bawię,
Nic a nic nie wezmę z sobą.
Zostawię ogródek, drzewa
I naszą cichą izdebkęizdebkę,
Moją plecioną kolebkękolebkę,
Przy której matka mi śpiewa,
Siostrę w pieluszkach malutką,
Co jeszcze mówić nie może,
Kij z dziadkiem z kościaną bródką,
Na którym jeżdżę po dworze;
Zostawię nawet sukienkę,
l tak w koszulce, jak stoję,
Mój srebrny – podam ci rękę
I pójdziempójdziem sobie we dwoje.Jak nas gdzie zbójcy zaskoczą
Lub ciemna gradowa chmura,
Twoje mnie skrzydła otoczą
I ja się skryję pod pióra.
Jeśli mi nóżki zemdleją
Albo zmęczony zadrzemięzadrzemię,
Ty mnie nieść będziesz koleją
I znowu spuszczać na ziemię.
Jak będzie świtaniaświtania blisko,
ZanucimZanucim pieśni w niebiosyniebiosy,
Pod wieczór pójdziem na rżyskorżysko
Po złote pszeniczne kłosy.
A jak noc ziemię okryje
I gwiazdki zaświecą jasne,
Ja cię obejmę za szyję,
Główkę pochylę i zasnę.Teofil Lenartowicz, Za aniołem, [w:] tegoż, Poezje, Warszawa 1968, s. 193.
Teofil Lenartowicz
polski rzeźbiarz i poeta. Działał w konspiracji przeciwko zaborcom. Zagrożony aresztowaniem, musiał w 1848 roku uciekać z kraju. Osiadł we Florencji. Pisał wiersze i poematy patriotyczne, historyczne, a także nawiązujące do folkloru Mazowsza. Jego najbardziej znane utwory to „Złoty kubek” i kolęda „Mizerna, cicha”.
Kim jest postać mówiąca w utworze? Uzasadnij swoje zdanie, wskazując odpowiednie wyrazy. Możesz je zaznaczyć kolorem.
Do kogo zwraca się podmiot mówiący? Opisz adresata utworu.
Zajrzyj do tekstu wiersza i uzupełnij puste pola.
Opowiedz, jak będzie wyglądała wędrówka chłopca i anioła.
Jakie niebezpieczeństwa i trudności mogą spotkać chłopca w czasie podróży? Jak anioł może go ochronić?
Wyjaśnij, dlaczego chłopiec jest gotowy pójść za aniołem i wszystko, wszystkich zostawić. Dlaczego nic mu nie będzie potrzebne?
Jak anioł mógłby odpowiedzieć na wyznanie chłopca? Zapisz w zeszycie wymyśloną przez siebie wypowiedź.
Przyjrzyjcie się jeszcze raz obrazowi, który ułożyliście z puzzli. Porozmawiajcie, odpowiadając na pytania.
Jak artysta malarz – Jacek Malczewski – wyobraził sobie spotkanie pastuszka z aniołem?
Jak wygląda anioł? W co jest ubrany? Jak patrzy na chłopca?
Jak wygląda chłopiec? Czym się zajmuje? Co o tym świadczy?
Jaki związek może mieć ten obraz z wierszem Lenartowicza?
Wyobraź sobie i opowiedz, jak doszło do spotkania anioła z pastuszkiem. Co anioł mówi chłopcu? Co stanie się później? Napisz krótką notatkę z odpowiedziami na pytania.
Porozmawiajcie o tym, jakie uczucia wywołuje w was obraz Malczewskiego. Czy podoba się wam?
Przyjrzyj się obrazowi Hugona Simberga. Jak sądzisz, czy w przedstawionej sytuacji anioł również ochrania chłopców? Czy jako ranny sam wymaga pomocy i utracił całą moc? A może daje ludziom szansę, by mogli wykazać się swoją mocą? Porozmawiaj o tym z kolegą lub koleżanką.
Przyjrzyjcie się fotografii, która otwiera lekcję. Odpowiedzcie na pytania i porozmawiajcie.
Jak wyobrażacie sobie anielskie skrzydła? Czy to pióro może należeć do anioła?
Czy człowiek może być aniołem? Czy można tak o nim powiedzieć, kiedy np. pomaga innym ludziom?
Czy to pióro, trochę białe, trochę czarne, mogłoby należeć właśnie do takiego człowieka‑anioła?