E-materiały do kształcenia zawodowego

Wewnętrzne i zewnętrzne akty prawne w administracji

EKA.01. Obsługa klienta w jednostkach administracji – technik administracji 334306

bg‑azure

Podstawowe pojęcia prawne

INFOGRAFIKA

R17IgDWZkrpvr1
Ilustracja interaktywna przedstawiająca schemat z podstawowymi pojęciami prawnymi. Pojęcia są zapisane w polach tekstowych, a po kliknięciu na numerek przy każdym z nich, wyświetla się jego definicja oraz nagranie lektora tożsame z treścią definicji. Do każdego pojęcia przypisana jest schematyczna grafika w kółku. Na górze schematu w dużej niebieskiej ramce znajduje się hasło „źródła prawa”. Po kliknięciu wyświetla się tekst: „Źródła prawa można zdefiniować jako czynniki, które mają wpływ na treść prawa, sposób jego tworzenia i zmian. Przykładowo mogą to być dokumenty i każdy akt, który ma prawotwórczą moc, np. ustawa. Źródła prawa to akty normatywne tworzące hierarchiczny układ, stanowione przez upoważnione organy państwowe, jak również organy samorządów terytorialnych. Przykład: Artykuł 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – „Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.” Poniżej znajdują się dwie mniejsze niebieskie ramki. W pierwszej z nich (po lewej stronie) umieszczono hasło „norma prawna”. Po kliknięciu wyświetla się tekst: „To norma postępowania osób w danej sytuacji, która jest zabezpieczona środkami państwowego przymusu. Może mieć formę nakazu (przymusowe zachowanie określone przez prawo, np. nakaz rozbiórki budynku), zakazu (niemożność wykonywania określonych czynności, np., zakaz prowadzenia samochodu) lub dozwolenia (wszystko co nie jest nakazane lub zakazane przez prawo, np. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Artykuł 70) „Każdy ma prawo, możliwość do nauki”). Norma prawna reguluje stosunek prawny między podmiotami. Norma prawna składa się z trzech elementów: hipotezy, dyspozycji i sankcji". Pod opisaną ramką z hasłem „norma prawna” umieszczono pionowo trzy mniejsze ramki z hasłami „hipoteza”, „dyspozycja”, „sankcja”, po kliknięciu w każdą z nich pojawiają się definicje z przykładami. Ramka pierwsza, Hipoteza – „Jedna z części normy prawnej, która określa sytuację (stan faktyczny) uzasadniającą jej zastosowanie do konkretnej osoby (podmiotu). Może być sformułowana jako cecha określonych osób bądź jako okoliczności w jakiej znalazł się człowiek. Przykład: Kto prowadzi na drodze publicznej pojazd [...].” Ramka druga, dyspozycja – „Jedna z części normy prawnej, która ustala, jakie powinno być zachowanie ze strony podmiotu w sytuacji oznaczonej w hipotezie. Dyspozycja określa zachowanie, które jest nakazane lub zakazane, a także uprawnienia lub obowiązki adresata normy. Przykład: [...] nie mając przy sobie wymaganych dokumentów [...]”. Ramka trzecia, sankcja – „Negatywny skutek zachowania, które jest niezgodne z dyspozycją normy prawnej. Sankcja określa konsekwencje, jakie poniesie adresat normy prawnej. Sankcja jest elementem normy i pozwala odróżnić normy prawne od norm obyczajowych (to reguły postepowania obowiązujące w danym środowisku, na przykład zdejmowanie w kościele czapki przez mężczyzn) i moralnych (obowiązują w danej grupie społecznej z powodu przekonania, że dane zachowanie jest dobre lub złe, na przykład prawdomówność). Przykład: podlega karze grzywny do 250 złotych albo karze nagany.” Obok niebieskiej ramki z hasłem „norma prawna” umieszczono po prawej stronie drugą ramkę z hasłem „stosunek prawny”. Od poprzedniej ramki poprowadzona jest dodatkowo w jej kierunku pozioma strzałka. Po kliknięciu na ramkę z hasłem „stosunek prawny”, pojawia się dodatkowy opis: „Więź społeczna czy relacja (na przykład budowa domu zlecona przedsiębiorcy budowlanemu), która powstaje między dwiema lub więcej osobami w sytuacji określonej obowiązującymi normami prawnymi. Stosunek administracyjno-prawny jest stosunkiem nierównorzędnych podmiotów, gdzie z uwagi na obowiązujące normy następuje obowiązek określonego zachowania (na przykład nakaz poddania się szczepieniu ochronnemu).” Pod opisaną ramką umieszczono trzy mniejsze objaśniające poszczególne rodzaje stosunków prawnych – podmiotu, przedmiotu i treści. Ramka pierwsza, podmiotu. Po kliknięciu pojawia się tekst: „Stosunek prawny podmiotu. Podmioty prawa to strony, między którymi zachodzą więzi prawne oraz które mają prawa i obowiązki prawa. Podmioty te są ustanowione przez prawo. Podmiotem prawa są: osoby fizyczne (podmioty posiadające prawa i obowiązki), osoby prawne (na przykład stowarzyszenia, bank), jednostki organizacyjne mające zdolność prawną (na przykład spółki, spółdzielnie).” Ramka druga, przedmiotu. Po kliknięciu pojawia się tekst: „Przedmiotem stosunków prawnych są sprawy administracyjne (na przykład obowiązek zwrotu nienależnie pobranego zasiłku, uznanie lub utrata statusu bezrobotnego), które należą do zakresu działania wyznaczonych organów administracji na podstawie obowiązujących aktów normatywnych. Stosunek prawny przedmiotu określa, do czego jedna ze stron jest uprawniona, a druga zobowiązana. ” Ramka trzecia, treści. Po kliknięciu pojawia się tekst: „Stosunek prawny treści. Treść stosunku prawnego określa, do czego każda ze stron jest zobowiązana i uprawniona. Przykład: sytuacja, kiedy stosunek prawny powstał wskutek zawarcia umowy sprzedaży przez dwie strony.” Po prawej stronie znajduje się ostatnia kolumna: „zdarzenie prawne". Po kliknięciu pojawia się tekst: „To zdarzenie, które pociąga za sobą powstanie, zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego. Powstanie, zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego określa się mianem skutków prawnych. Każde zdarzenie, wywołujące skutki prawne – zależne lub niezależne od ludzkiej woli – jest zatem zdarzeniem prawnym. Zdarzenia zależne od ludzkiej woli nazywa się działaniami. To na przykład zawarcie umowy o pracę, podpisanie umowy kredytowej, ustanowienie darowizny, czy zawarcie związku małżeńskiego. Zdarzenia prawne niezależne od ludzkiej woli występują rzadziej i wynikają z działania sił natury. Takim zdarzeniem jest na przykład śmierć."
Podstawowe pojęcia prawne
Źródło: Eduexpert sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1R4MPqUDcZ7o
Miejsce na notatki (Uzupełnij).

Powiązane ćwiczenia