RPzoVIrtxMxvu
Dawny model analogowego aparatu fotograficznego.
Źródło: fotoinne.pl, licencja: CC BY 3.0.
  • Fotografia jest dziełem plastycznym

  • Jest sztuką zapisu obrazu za pomocą światła

Fotografię wykorzystuje się w wielu dziedzinach:

  • w sztuce

  • w medycynie

  • w mediach

  • w edukacji

  • w badaniach naukowych

  • w archeologii

  • w astronomii

  • Fotografia ukazuje sceny o tematyce: rodzajowej, religijnej, mitologicznej, historycznej, batalistycznej. Przedstawia portrety, pejzaże, architekturę, wnętrza, przedmioty, abstrakcję i wiele innych

  • Ze względu na przeznaczenie rozróżnia się fotografię:

  • dokumentalną – utrwala wydarzenia historyczne, znane osoby, ale może dotyczyć każdej tematyki – przyrody, zwykłych ludzi, ponieważ dokument stwierdza , jest dowodem czegoś,

  • reportażową – nadaje się do relacji, opisu zdarzeń, które autor osobiście zaobserwował,

  • reklamową – jako zachęta do zakupu produktu lub usługi,

  • artystyczną -  pokazującą coś z niecodziennej perspektywy, bawi się formą, kolorem i światłem.

R2CN36PGTMV7C
Ćwiczenie 1
Wymień znane Ci rodzaje fotografii, biorąc pod uwagę ich temat.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 1
R1ZBSQ71NLUEV
Odpowiedz: jak rozumiesz określenie "fotografia dokumentalna"? Odpowiedź wpisz również w polu poniżej.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.

Z historii fotografii

Pierwowzorem aparatu fotograficznego była camera obscura [czyt. kamera obskura], czyli kamera otworkowa.

1826 - Joseph Nicéphore Niépce [czyt. żozef nisifor nips] tworzy na metalowej płytce pierwszą trwałą fotografię (Widok z okna w Le Gras) [czyt. le gra]

1839- John Herschel [czyt. dżon herszel] wprowadza termin „fotografia”; rok ten uznawany jest za datę wynalezienia fotografii.

Przełom w dostępności fotografowania nastąpił po wynalezieniu taśmy filmowej (kliszy), pokrytej światłoczułą powłoką (1888 r.).
Ilość odbitek stała się nieograniczona, jednak ich uzyskanie wymagało obróbki chemicznej w ciemni.

Współcześnie w fotografii używa się:

  • aparatów analogowych (gdzie zdjęcia zapisywane są na kliszy, jak wyżej, pokrytej światłoczułą emulsją),

  • aparatów cyfrowych (gdzie zdjęcia zapisuje się w postaci cyfrowej na dysku, karcie pamięci i innych nośnikach).

Zasady działania w klasycznym aparacie fotograficznym (analogowym) są zbliżone do kamery otworkowej. Jednak otwór, przez który wpada światło, zastąpiono obiektywem. W obiektyw wbudowano soczewkę skupiającą i pomniejszającą obraz. Obraz pada na błonę światłoczułą, którą jest klisza fotograficzna i zostaje zapisany w postaci negatywu.

W aparatach cyfrowych klisza została zastąpiona światłoczułą matrycą z elementami fotoelektrycznymi, dzięki czemu obraz zapisywany jest w pamięci aparatu w formie cyfrowej.

Istnieją różne rodzaje obiektywów.
Obiektywy stałoogniskowe to obiektywy bardzo krótkie, posiadające stały kąt widzenia, zatem aby sfotografować przedmiot bliżej, należy zbliżyć się do niego z aparatem.
Obiektywy zmiennoogniskowe to obiektywy z funkcją zoom (czytaj: zum), umożliwiającą „zbliżenie” fotografowanego przedmiotu. Stojąc w jednym miejscu, możemy fotografować przedmioty znajdujące się zarówno blisko, jak i „przybliżyć” dalsze.

Istnieją też obiektywy szerokokątnewąskokątne.

W środku obiektywu znajduje się niezwykle ważny element aparatu, tzw. przysłona. Zadaniem przesłony jest regulacja dopływu strumienia światła, które wpada do obiektywu. Im większy otwór, tym więcej wpada światła, a zdjęcie jest jaśniejsze.

Przysłonę oznacza się literą f, a jej wielkość cyframi. Mała wartość przysłony (np. f/2), to duży otwór, im większa przysłona (np. f/16), tym mniejsza szczelina, przez którą przedostaje się światło. Warto zapamiętać:
mała przysłona – mało przysłaniamy – więc otwór jest duży,
duża przysłona – dużo przysłaniamy – więc otwór jest mały.

Wielkość przysłony wpływa także na głębię ostrości, czyli decyduje, czy wszystkie elementy na zdjęciu są ostre i wyraźne. Przysłona o małej wartości (np. 1.4, 2, 2.8) sprawia, że tylko niektóre elementy na zdjęciu są ostre, reszta pozostaje rozmyta.

Ra7BB1pJTsKlF
Ćwiczenie 2
Wyjaśnij, jaką rolę pełni ostrość w fotografii.
Ćwiczenie 2
R13PX6PEQ9VSS
Odpowiedz na pytanie: Jakie znaczenie w aparacie fotograficznym ma przysłona?
Swoją odpowiedź zapisz również w polu poniżej.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
R1QNdjXjm28g01
Ćwiczenie 3
Odpowiedz na pytanie: czym charakteryzuje się fotografia, wykonana przyrządem camera obscura?
Ćwiczenie 3
R1SQE135MMVXF
Głębia ostrości to pojęcie ściśle związane z fotografią. Odpowiedz na pytanie: Kiedy mówimy o małej, a kiedy o dużej głębi ostrości w fotografii? Swoją odpowiedź zapisz również w polu poniżej.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.

Niezwykle istotne w procesie fotografowania jest dopasowanie czasu naświetlania oraz czułości ISO.
Czas naświetlania to czas otwarcia migawki w aparacie. Wciskany tzw. spust migawki, otwiera ją na określony czas. Im dłużej jest otwarta, tym więcej światła wpada na kliszę lub matrycę światłoczułą. 

R6F8JU3QL2R5S
Ćwiczenie 4
Rozmieść na ilustracji nazwy poszczególnych elementów aparatu fotograficznego.
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
R1NGTKHVB3UCZ
Wymień przykładowe cztery części aparatu fotograficznego. Swoją odpowiedź wpisz również w polu poniżej.
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.

Czułość aparatu na światło określa ISO. Im słabsze oświetlenie, tym czułość filmu musi być wyższa.

W aparatach cyfrowych możemy zmieniać ISO w dowolnym momencie, w zależności od miejsca i warunków atmosferycznych. Należy jednak pamiętać, że im wyższe ISO, tym gorsza jakość zdjęć.

Ćwiczenie 5
R4HZ3F25FNHFH
Wskaż zdania związane z fotografią. Wybierz właściwe z poniższych: 1. Koncepcja decydującego momentu dotyczy uchwycenia w fotografii momentu, który już się nigdy nie powtórzy, 2. Dagerotyp to nazwa fotografii na metalu; pochodzi od nazwiska wynalazcy fotografii malarza Louisa Daguerre'a, 3. Fotomontaż polega na łączeniu motywów z różnych zdjęć różnymi technikami, 4. Fotografia nie jest obrazem, 5. Motyw jest w sztukach plastycznych elementem kompozycji, 6. Fotografia to technika utrwalania obrazu za pomocą światła, 7. Fotografię można wykonać każdym telefonem komórkowym.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Częstym zabiegiem/techniką wykorzystywaną w fotografii artystycznej jest fotomontaż, a także użycie filtrów, które uzyskuje się przy pomocy programów komputerowych do obróbki zdjęć. 

Linki do e‑materiałów