Ćwiczenia

W powtórkowych lekcjach skupimy się na części poświęconej pytaniom. Odnoszą się one do wielu różnych materiałów źródłowych (nie tylko tekstów oraz ilustracji, ale również map, tabel czy wykresów itp.). Przede wszystkim musisz dokładnie zapoznać się z materiałami źródłowymi, ale także zwrócić uwagę na polecenia. Poniżej przybliżamy, jak rozumieć polecenia w zadaniach różnego typu:

Pamiętajcie, że odpowiedź musi odnosić się do źródła – błędem jest bazowanie wyłącznie na swojej wiedzy i zignorowanie podanego źródła. Chodzi bowiem o to, aby osoba odpowiadająca na pytanie umiejętnie połączyła analizę materiału źródłowego z własną wiedzą. Nie bójcie się korzystać z posiadanych informacji i zawsze odwołujcie się do podanych źródeł. Pamiętajcie również o tym, by wczytywać się w polecenia – czasem wiedza własna nie jest potrzebna, czasem tekst to tylko inspiracja, a innym razem należy połączyć wiedzę z interpretacją tekstu.

Procedury stanowienia prawa pochodnego UE

Procedury te mają na celu zwiększenie roli Parlamentu Europejskiego w stanowieniu prawa, choć nadal za główny organ ustawodawczy uważa się Radę UE. Od lat 80. XX w. funkcja opiniotwórcza parlamentu zwiększała się. W 1986 r. w Jednolitym akcie europejskim do funkcjonującej procedury konsultacji (obowiązującej od czasu traktatów rzymskich) dodano procedurę współpracy. Następny krok został uwzględniony w traktacie z Maastricht, w którym mowa jest o procedurze współdecydowania.

Procedury stanowienia prawa pochodnego przed traktatem lizbońskim (do grudnia 2007 r.)

Tworzenie prawa przez Radę UE

W niektórych przypadkach Rada UE mogła samodzielnie (bez udziału PE) stanowić prawo pochodneprawo pochodneprawo pochodne. Dotyczyło to np. określania wspólnej taryfy celnej. W takim przypadku Rada mogła zasięgnąć opinii PE.

Procedura konsultacji

Jest to najstarsza procedura legislacyjna Wspólnot Europejskich, wprowadzona już w traktatach rzymskich w 1957 r. Na jej podstawie Rada UE przed przyjęciem aktu zobowiązana była do obligatoryjnego zaciągnięcia opinii Parlamentu Europejskiego. Opinia ta nie była w żaden sposób wiążąca dla Rady UE. Na tej podstawie Parlament Europejski wyrażał opinie dotyczące aktów prawnych przygotowanych przez Komisję Europejską przed przekazaniem projektu do Rady UE.

Procedura współpracy instytucjonalnej (współdziałania)

Została wprowadzona przez Jednolity akt europejski w 1987 r. Umożliwiała wyrażenie sprzeciwu bezwzględną większościąwiększość bezwzględnabezwzględną większością głosów Parlamentu Europejskiego wobec propozycji Komisji i stanowiska Rady w czasie drugiego czytania projektu aktu prawnego. Rada UE mogła jednak jednomyślnie odrzucić stanowisko PE. W 1999 r. procedura ta została zniesiona na mocy traktatu amsterdamskiego.

Procedura współdecydowania

Procedura ta została wprowadzona na mocy traktatu o Unii Europejskiej z 1992 r. Została zmodyfikowana przez podpisanie traktatu amsterdamskiego, w którym dodano nowe przepisy dotyczące trzeciego czytania projektu prawa, weta Parlamentu Europejskiego oraz Komitetu Pojednawczego.

Parlament Europejski, po uzyskaniu wspólnego stanowiska Rady UE dotyczącego projektu prawnego już zaopiniowanego przez PE, mógł odrzucić całkowicie projekt bezwzględną większością głosów (bez prawa Rady UE do przyjęcia ponownego projektu). W przypadku zgłoszenia poprawek przez PE oraz odrzucenia ich przez Radę, przewodniczący Rady zwoływał w porozumieniu z Przewodniczącym PE Komitet Pojednawczy, który składał się z przedstawicieli Rady oraz z przedstawicieli PE i miał na celu uzgodnienie wspólnego stanowiska. Musiało ono zostać przyjęte większością głosów przez przedstawicieli Rady oraz przedstawicieli PE. Następnie PE (bezwzględną większością głosów) oraz Rada (większością kwalifikowanąwiększość kwalifikowanawiększością kwalifikowaną) mogły zatwierdzić wspólne stanowisko komitetu pojednawczego.

Procedura zgody

Została wprowadzona przez Jednolity akt europejski w 1987 r. Była stosowana w nielicznych przypadkach (np. przyjęcia nowego państwa do UE lub zawierania układu o stowarzyszeniu z państwem). Według niej Parlament Europejski może jedynie przyjąć bądź odrzucić projekt przedłożony mu przez Radę.

RY6jYhE1lw2BR

Zdjęcie przedstawia rzędy siedzeń ustawione półkoliście na scenie. Siedzą na nich ludzie. Na środku znajduje się ekran, na którym wyświetlana jest transmisja wydarzenia. Na górze ekranu jest napis Lisboa.

Procedury stanowienia prawa pochodnego według ustaleń traktatu lizbońskiego (od grudnia 2007 r.)

Zwykła procedura prawodawcza

Procedura ta, wprowadzona przez traktat lizboński, jest oparta na dotychczasowej procedurze współdecydowania. Podlegają jej rozporządzeniarozporządzenierozporządzenia, dyrektywydyrektywadyrektywy oraz decyzjedecyzjadecyzje, które mają być przyjęte przez PE i Radę na wniosek Komisji.

Szczególna procedura prawodawcza

Przyjmuje się, że akty prawodawcze UE powinny być uchwalane zgodnie z omówioną powyżej zwykłą procedurą prawodawczą. Szczególna procedura prawodawcza może być stosowana jedynie w wyjątkowych przypadkach wyczerpująco opisanych w traktatach.

Procedura ta polega na przyjęciu rozporządzenia, dyrektywy lub decyzji przez PE z udziałem Rady UE lub przez Radę UE z udziałem PE. W odróżnieniu od zwykłej procedury prawodawczej, w której akt taki jest przyjmowany wspólnie, według zasad specjalnej procedury ma on być uchwalany tylko przez jeden z wymienionych organów przy zróżnicowanym udziale drugiego z nich (w postaci zgody bądź konsultacji).

Słownik