the history of the Polish‑Lithuanian cooperation;
the difference between personal unionpersonal union and real unionreal union;
the reasons that led to the strengthening of relations between Poland and Lithuania;
the provisions and significance of the Union of Lublin;
the consequences of the union and the creation of the Polish‑Lithuanian Commonwealth.
In 1569 a new state was established in the Lublin Sejm. The Crown of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania merged to form the Polish–Lithuanian Commonwealth. Personal union transformed into a real union. From that moment on, both states shared the same monarch, Sejm and foreign policy. The central and land offices, the treasury, the army and the judiciary were to be separate. Lithuanian and Ruthenian nobles got Polonized over time. In practice, however, the separateness of the Crown and Lithuania had never been blurred. The Commonwealth (especially its eastern part) was inhabited by representatives of different nationalities, speaking different languages and being representatives of different religions and beliefs. They included Poles, Lithuanians, Russians, Germans, Jews, Armenians, Tartars, Wallachians and others. A wide religious tolerance prevailed in Poland of that times. Loyalty to the Commonwealth was the thing that mattered. Hence, many noblemen were Calvinists (mainly in Prussia and Livonia), Orthodox (descendants of Ruthenian boyarsboyars) or even Muslim (Tatars).
Read carefully the sections of the Union of Lublin and the answer to the question, and next, in pairs, find out in what historical circumstances the union came into being.
Akt unii lubelskiej z 1569 roku (fragmenty)l. W imię Pańskie, Amen. Ku wiecznej pamięci sprawy niże opisanej. [...]
3. Iż już Korona i Wielkie Księstwo Litewskie jest jedno nierozdzielone i nieróżne ciało, a także nieróżna, ale jedna spolna Rzeczpospolita która się ze dwu państw i narodów w jeden lud zniosła i spoiła.
4. A temu obojemu narodowi, żeby już wiecznymi czasy jedna głowa, jeden pan i jeden król spolny rozkazował, który spolnymi głosy Polaków i od Litwy obran, a miejsce obierania w Polszcze, a potym Królestwo Polskie pomazan i koronowan w Krakowie będzie, któremu obieraniu […] niebytność której strony przeszkadzać nie ma [...].
7. A przy koronacyi nowego króla mają być przez króla koronowanego poprzysiężone i zaraz konfirmowane [zatwierdzone] na jednym liście i jednymi słowy na wieczne czasy prawa, przywileje i wolności poddanych wszystkich obojga narodów i państw tak złączonych.
8. Sejmy i rady tej obój naród ma zawżdy mieć spolne koronne pod królem polskim panem swym i zasiadać tak panowie między panami osobami swemi jako posłowie między posły i radzić o spolnych potrzebach tak na sejmie jako i bez sejmu w Polszcze i na Litwie.
9. Też […] aby J. Kr. Mość prawa, przywileje, tak wszem ziemiom i narodom tak Korony Polskiej, jako i W. Księstwu Litewskiemu, i ziemiom do nich należących wszelakimi pismem nadane i wolności, dostojeństwa, prerogatywy, urzędy wszystkie obojga narodu całe i nieporuszone zachował. […]
Look at the illustration and then do the exercise.
Keywords
Polish–Lithuanian Commonwealth, Grand Duchy of Lithuania, personal union, real union, Union of Lublin, boyar, religious toleration
Glossary
Sejm walny – nazwa najwyższego organu przedstawicielskiego – parlamentu – najpierw w Królestwie Polskim, a od 1569 roku w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, decydującego o ważnych sprawach w państwie. Składał się z dwóch izb – senatu i izby poselskiej oraz trzech stanów sejmujących króla, posłów i senatorów.
bojar – w Wielkim Księstwie Litewskim przedstawiciel niższej i średniej warstwy szlachty, na Rusi wielki właściciel ziemski.
unia personalna – związek dwóch lub więcej państw posiadających wspólnego władcę przy zachowaniu odrębności państwowej.
unia realna – związek dwóch lub więcej państw posiadających wspólne instytucje państwowe oraz monarchę. W jej ramach członkowie tworzą jedno wspólne państwo.
unia lubelska – porozumienie pomiędzy Królestwem Polski oraz Wielkim Księstwem Litewskim zawarte w 1569 roku w Lublinie. Porozumienie to skutkowało powstaniem unii realnej i utworzeniem Rzeczypospolitej Obojga Narodów ze wspólnym monarchą, sejmem, walutą, herbem, polityką zagraniczną i obronną. Zostały zachowane jednak odrębne skarby, sądownictwo, urzędy oraz wojsko.
pogoń – herb Wielkiego Księstwa Litewskiego, przedstawiający jeźdźca (rycerza) na koniu z mieczem w prawej ręce oraz tarczą ze złotym krzyżem litewskim w lewej ręce.
tolerancja religijna – postawa akceptacji i poszanowania czyichś wierzeń i przekonań religijnych.