Film dostępny pod adresem /preview/resource/RIkGjxcy9LBbI

Film pod tytułem „Polskie obyczaje bożonarodzeniowe”. Film rozpoczyna się widokiem miasta o zmroku, słychać delikatną kolędę „Lulajże Jezuniu” Lulajże Jezuniu moja perełko, lulaj ulubione me pieścidełko. Lulajże Jezuniu, lulajże lulaj a Ty Go Matulu z płaczu utulaj. Akcja przenosi się do klasy szkolnej, przy tablicy stoi nauczycielka. Na ekranie wyświetla się wiersz Juliana Tuwima, który odczytuje lektor: Ziemio, ziemiątko, Nocą nad łóżkiem Świecisz i krążysz Różowym jabłuszkiem Sny wyogromniały Ziemio, ziemiątko, Wszechświat stał w pokoju Świąteczną choinką. Ziemio, ziemeczko, Dróżki gwiaździste Po gałązkach błyskały Mlekiem wieczystem, Trzaskały świeczki, Świerkowe świerszcze, Anioł zaniemówił Najpiękniejszym wierszem. Nauczycielka objaśnia: Tak w wierszu pod tytułem „Choinka” Julian Tuwim przedstawił swoją wizję świąt. Lektor kontynuuje: Boże Narodzenie to jedno z najważniejszych świąt cyklicznych, upamiętniające przyjście na świat Jezusa Chrystusa. Wiele zwyczajów bożonarodzeniowych jest przekazywane z pokolenia na pokolenie, jednak część z nich mogła ulec zapomnieniu. Ocalił je Oskar Kolberg - żyjący w XIX wieku polski etnograf i kompozytor. Na ekranie wyświetla się zdjęcie Oskara Kolberga. Nauczycielka mówi: Kolberg był niezwykle zainteresowany polskim folklorem. Podczas swoich wypraw po wsiach notował melodie oraz wszelkie ludowe zwyczaje, które następnie zamieścił w obszernych zbiorach zatytułowanych „Pieśni ludu polskiego” oraz „Lud, jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce.” Spuścizna pozostawiona przez Oskara Kolberga uznawana jest za jedną z najważniejszych w polskiej etnografii muzycznej. Ocalił on od zapomnienia setki pieśni i obyczajów, które w niepiśmiennym społeczeństwie zginęłyby w obliczu zmian obyczajowych. Na ekranie wyświetla się izba wypełniona rękodziełem, a nauczycielka kontynuuje: Księgi Kolberga obejmują rozmaite regiony Polski. W swoich zbiorach opisał między innymi sposób przygotowania domostw na Święta Bożego Narodzenia. Tradycyjną ludową dekoracją był „pająk”. Wykonywano go z bibuły, fasoli lub słomy i wieszano pod sufitem. Do ram obrazów przyczepiano bibułowe kwiatki lub wtykano w nie gałązki jodły lub świerku. Popularne obecnie choinki pojawiły się dopiero na przełomie XIX i XX wieku. Początkowo dekorowano je łańcuchami z bibułki, słomianymi zabawkami, jabłkami, orzechami i ciastkami. Dzięki Kolbergowi wiemy również, jakie potrawy znajdowały się na wigilijnym stole w drugiej połowie XIX wieku. Tak opisuje on wieczerzę w regionie Wielkopolski: Lektor odczytuje zapiski Kolberga: Zwykłymi potrawami corocznie przynajmniej w liczbie 9, w stanie wyższym używanemi są: zupa migdałowa, kluseczki z sosem, karp na szaro, szczupak z szafranem, andruty z makiem albo kluski z miodem i makiem, suszone gruszki i śliwki gotowane, grzybki na sucho na oleju smażone, groch biały i karaski w oleju tretowane (smażone) z kapustą. Lud wiejski kontentuje się „siemieniuchą” to jest zupą z siemienia konopnego, kaszą jaglaną, kapustą z grzybkami, grzybami w oleju smażonemi i kluskami z makiem. Kolacją się je, jak gwiazda na niebie się pokaże. (…)