Historia Polski obfituje w wydarzenia radosne i w tragiczne. Nasi przodkowie zwyciężali, ale i ponosili klęski. Dzięki pamięci o wydarzeniach przeszłości zachowuje ciągłość nasza historia. Pomniki, nazwy ulic, państwowe rocznice ważnych wydarzeń, filmy historyczne, muzea, archiwa, albumy z rodzinnymi zdjęciami i rozmowy wnuków z dziadkami, wszystko to zawiera pamięć rodzin, miast, regionów i narodów. Pamięć to rozmowa z przeszłością. Każdy naród, aby mógł trwać, powinien tę rozmowę prowadzić. Dzieci, wnuki, prawnuki muszą mieć poczucie ciągłości z pokoleniami poprzedników, poczucie tożsamości oraz odpowiedzialności za przyszłość.
Ćwiczenie 1
R18LTyak3wWDf
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Połącz nazwy polskich powstań z odpowiednimi datami ich rozpoczęcia.
powstanie kościuszkowskie, powstanie listopadowe, powstanie warszawskie, powstanie styczniowe
12 marca 1794
30 listopada 1830
22 stycznia 1863
1 sierpnia 1944
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1
Poszukaj informacji na temat wybranego polskiego powstania, a potem opisz je, wypełniając odpowiednie pola.
Rt9lzGWzZ5af3
Ćwiczenie 2
Przeczytaj wiersz Anny Świrszczyńskiej Ostatnie polskie powstanie. Nazwij emocje opisane w utworze.
RU0O7MpLMVkpL
Zwróć uwagę na tragiczną wymowę utworu.
Emocje opisane w utworze Anny Świrszczyńskiej to: smutek, żal, ból, cierpienie.
Ostatnie polskie powstanieAnna Świrszczyńska
Anna ŚwirszczyńskaOstatnie polskie powstanie
Opłakujemy godzinę kiedy się wszystko zaczęło, kiedy padł pierwszy strzał.
Opłakujemy sześćdziesiąt trzy dni i sześćdziesiąt trzy noce walki. I godzinę, kiedy się wszystko skończyło.
Kiedy na miejsce, gdzie było milion ludzi, przyszła pustka po milionie ludzi.
unikatowy_nr_id_wpisu_01 Źródło: Anna Świrszczyńska, Ostatnie polskie powstanie, [w:] tejże, Budowałam barykadę, Warszawa 1974.
Ćwiczenie 3
Ustal, o którym polskim powstaniu jest mowa w wierszu Anny Świrszczyńskiej Ostatnie polskie powstanie.
RH843mBpHlid8
Sprawdź w dostępnych źródłach, które polskie powstanie było ostatnie.
Tematem wiersza Anny Świrszczyńskiej jest powstanie warszawskie.
Ćwiczenie 4
Określ, jaką literą oznaczono godzinę wybuchu powstania.
R1aTOBTAYUqUP
Pamiętaj, godzina ta oznaczała wybuch powstania 1 sierpnia 1944 roku.
Godziną wybuchu powstania warszawskiego była godzina 17.00. Oznaczono ją literą 'W'.
Ćwiczenie 5
RlxzBPQ0g03dn
1
Ćwiczenie 6
Kto jest podmiotem lirycznym w wierszu Anny Świrszczyńskiej Ostatnie polskie powstanie?
Pamiętaj, podmiot liryczny to osoba mówiąca w wierszu. Najczęściej jest to fikcyjna postać wymyślona przez autora wiersza.
Podmiotem lirycznym w wierszu są ludzie wspominający powstanie.
Ćwiczenie 6
Podaj, kto jest podmiotem lirycznym w wierszu Anny Świrszczyńskiej Ostatnie polskie powstanie. Zapisz swoją odpowiedź.
R1E2CtZ8KMOQA
Pamiętaj, podmiot liryczny to osoba mówiąca w wierszu. Najczęściej jest to fikcyjna postać wymyślona przez autora wiersza.
Podmiotem lirycznym w wierszu są ludzie wspominający powstanie.
Ćwiczenie 7
Porównaj nastrój wiersza Anny Świrszczyńskiej Ostatnie polskie powstanie z nastrojem panującym w piosence Józefa 'Ziutka' Szczepańskiego Pałacyk Michla.
RfeBSq5zNyOpx
Nastrój to atmosfera utworu wpływająca na uczucia i wrażenia czytelnika. Nastrój może być smutny, pogodny, podniosły, tajemniczy itp.
W wierszu Anny Świrszczyńskiej panuje smutny nastrój wyrażający tragedię powstania. Natomiast piosenka Pałacyk Michla napisana jest w wesołym, a nawet żartobliwym tonie. Radosne nuty piosenki dodawały odwagi i siły do walki. Utwór w czasie powstania pełnił rolę hymnu batalionu 'Parasol'.
Ćwiczenie 7
Określ, jaki nastrój panuje w wierszu Anny Świrszczyńskiej Ostatnie polskie powstanie.
R1QCoW5nBEZtx
Nastrój to atmosfera utworu wpływająca na uczucia i wrażenia czytelnika. Nastrój może być smutny, pogodny, podniosły, tajemniczy itp.
W wierszu Anny Świrszczyńskiej panuje smutny nastrój wyrażający tragedię powstania.
1
Ćwiczenie 8
Nazwij środek stylistyczny zastosowany w ostatnich dwóch wersach wiersza Anny Świrszczyńskiej Ostatnie polskie powstanie. Czemu on służy?
Pamiętaj, środek stylistyczny zwany powtórzeniem między innymi podkreśla znaczenie wyrazu, wyrażenia, zdania bądź zdań.
W ostatnich dwóch wersach wiersza poetka zastosowała powtórzenie: [...] milion ludzi, [...] po milionie ludzi. Dzięki zastosowaniu tego środka stylistycznego zostało podkreślone znaczenie wydarzenia, w którym poniosło śmierć wielu ludzi.
1
Ćwiczenie 9
Co jest opłakiwane w wierszu Anny Świrszczyńskiej Ostatnie polskie powstanie i dlaczego?
Zwróć uwagę na to, że powstanie zakończyło się klęską i pociągnęło za sobą wiele ofiar.
W wierszu Anny Świrszczyńskiej opłakiwany jest czas, w którym rozegrało się powstanie warszawskie: godzina jego wybuchu, sześćdziesiąt trzy dni i noce walki oraz godzina jego zakończenia. Jak w utworze podkreślono, było to 'ostatnie polskie powstanie', przegrane, tragiczne, gdyż, co istotne, ofiarę życia, złożyli biorący w nim udział liczni młodzi patrioci. Opłakiwany jest również skutek klęski powstańczego zrywu 'kiedy się wszystko skończyło': pustka po unicestwieniu miasta liczącego milion mieszkańców.
Ćwiczenie 9
Określ, co jest opłakiwane w wierszu Anny Świrszczyńskie Ostatnie polskie powstanie i dlaczego.
RJeCR3EcOB8gU
Zwróć uwagę na to, że powstanie zakończyło się klęską i pociągnęło za sobą wiele ofiar.
W wierszu Anny Świrszczyńskiej opłakiwany jest czas, w którym rozegrało się powstanie warszawskie: godzina jego wybuchu, sześćdziesiąt trzy dni i noce walki oraz godzina jego zakończenia. Jak w utworze podkreślono, było to 'ostatnie polskie powstanie', przegrane, tragiczne, gdyż, co istotne, ofiarę życia, złożyli biorący w nim udział liczni młodzi patrioci. Opłakiwany jest również skutek klęski powstańczego zrywu 'kiedy się wszystko skończyło': pustka po unicestwieniu miasta liczącego milion mieszkańców.
1
Ćwiczenie 10
Jak zostało w wierszu podsumowane powstanie? Zapisz swoją odpowiedź.
Zwróć uwagę na to, co się stało po powstaniu z Warszawą i jej mieszkańcami.
Podsumowanie zostało zawarte w dwóch ostatnich wersach wiersza. Podmiot liryczny nie ocenia powstania, opłakując dwumiesięczne walki, na koniec stwierdza, że po mieście i jego mieszkańcach pozostała tylko pustka.
Polecenie 2
Nazwij uczucia, jakie wywołuje ostatnie polskie powstanie. Zapisz swoją odpowiedź.
RKWzoJDNueP4T
Polecenie 3
W dostępnych źródłach znajdź informacje na temat koncertu zespołu Lao CheLao Che w rocznicę powstania warszawskiego. Zapoznaj się z kilkoma utworami (lub tekstami utworów) z tego koncertu.