Henryk Zins Historia Anglii

Szczególnie duże niezadowolenie wśród chłopów angielskich wywołały nowe podatki, przeznaczone na pokrycie kosztów wojny z Francją. […] [Był on] trzykrotnie wyższy od poprzedniego. Podatek ten w połączeniu z nadużyciami dokonywanymi przy jego ściąganiu […] stał się bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania chłopskiego.

D Źródło: Henryk Zins, Historia Anglii, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971, s. 119–121.

Henryk Zins Historia Anglii

Powstanie zaczęło się wiosną 1381 r. w południowo‑wschodniej Anglii od ataku na powszechnie znienawidzonych poborców podatkowych. […] Stopniowo powstanie zaczęło się rozprzestrzeniać na szereg hrabstw, przy czym najbardziej zorganizowany charakter miało w sąsiadujących z Londynem hrabstwach Essex i Kent.

D Źródło: Henryk Zins, Historia Anglii, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971, s. 119–121.

Henryk Zins Historia Anglii

Niejednokrotnie chłopi znajdowali poparcie wśród biedoty miejskiej. Oddziały powstańcze niszczyły po drodze szlacheckie dwory. […] Powstańcy atakowali również klasztory. Od początku głosili postulat zlikwidowania poddaństwa oraz niesprawiedliwości społecznej i zaprowadzenia pewnych reform.

Pierwszą kwaterą powstania stało się miasto Maidstone, zajęte 7 czerwca przez większe siły powstańcze, skoncentrowane w tym regionie. Tutaj też przybyli dwaj ludzie, którzy przede wszystkim kierowali całym ruchem: Wat Tyler, rzemieślnik wiejski, doświadczony żołnierz i dobry organizator, oraz John Ball, główny ideolog powstania, głoszący ideę równości majątkowej i usunięcia szlachty. Chłopi z hrabstwa Essex i Kent pomaszerowali dwiema kolumnami na Londyn, gdzie wieść o powstaniu wywołała […] żywy oddźwięk, szczególnie wśród ludu miejskiego, a nawet […] wśród bogatego kupiectwa, niezadowolonego z niepomyślnego przebiegu wojny stuletniej, rujnującej angielski handel zagraniczny. […]

Po wkroczeniu do stolicy […] chłopi przy pomocy biedoty miejskiej zaczęli palić i burzyć domy znienawidzonych urzędników królewskich i bogatych kupców zagranicznych, otwierali i palili więzienia.

D Źródło: Henryk Zins, Historia Anglii, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971, s. 119–121.

Henryk Zins Historia Anglii

Doszło do spotkania z Ryszardem II [królem – przyp. K.S.S.], w czasie którego chłopi przedstawili swój program. Zawierał on postulaty zniesienia poddaństwa i pańszczyzny, zastąpienia wszystkich powinności chłopskich niewielkimi opłatami pieniężnymi, wprowadzenia wolności handlu oraz amnestii dla powstańców. Za radą doradców Ryszard II przyjął wszystkie żądania powstańców i nakazał wydać im dokumenty potwierdzające na piśmie rzekomo przyznane im przywileje.

D Źródło: Henryk Zins, Historia Anglii, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971, s. 119–121.

Henryk Zins Historia Anglii

Po rzekomym przyjęciu przez króla programu […] (chłopi żywili wiarę w sprawiedliwość monarszą) część powstańców opuściła Londyn i rozeszła się do domów, pozostali zaś zażądali nowego spotkania z królem. […] Teraz chłopi wysunęli znacznie dalej idące postulaty, domagając się nie tylko zniesienia poddaństwa, ale także odebrania ziem biskupom, klasztorom i księżom oraz podziału tych gruntów pomiędzy lud. Żądali także zniesienia wszystkich przywilejów seniorów, zrównania stanów, zniesienia zagarniętych przez feudałów posiadłości gminnych itp. Zgodnie z przyjętą taktyką i tym razem Ryszard II obiecał Tylerowi spełnienie wszystkich żądań, dopominając się tylko, by chłopi powrócili do domów. Gdy zadowolony ze swej misji wsiadał dowódca powstania na konia, został zdradziecko raniony, a później zamordowany przez świtę królewską. W tej sytuacji udało się już łatwo zdusić powstanie zarówno pod Londynem, jak i w różnych częściach Anglii, gdzie torturowano i wieszano przywódców wystąpień. Męczeńską też śmiercią zginął John Ball 15 lipca 1381 r. Niebawem dalsze egzekucje trzeba było przerwać w obawie przed nowymi wystąpieniami chłopów.

D Źródło: Henryk Zins, Historia Anglii, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971, s. 119–121.