Adam Smith wychodzi z założenia, że społeczeństwo powstaje w wyniku spontanicznych działań jednostek. Człowiek jest tu definiowany jako homo oeconomicus, a źródłem bogactwa jest praca ludzka. To go prowadzi do wizji państwa jako „stróża nocnego”. Rynek powinien być wolny, gdyż dobrobyt powstaje w wyniku działania obiektywnej „niewidzialnej ręki”. Smith twierdził, że prawo podaży reguluje wzrost gospodarczy. Tylko takie państwo może zapewnić odpowiedni podział pracy i bogactwa. Wszystkie działania zubażające społeczeństwo pochodzą z interwencji rządu.

Szczególnie ostro przeciwko ingerencji państwa w gospodarkę wypowiedział się Milton Friedman, noblista w dziedzinie ekonomii w 1976 r. Sformułował on teorię monetaryzmu. Teoria ta stanowi, że główne anomalie w funkcjonowaniu rynku pochodzą ze złej polityki kreowania pieniądza przez państwo. Nad ilością pieniądza na rynku powinien czuwać niezależny od rządu i nieskrępowany aktualną polityką bank centralny, a ilość wypuszczanych pieniędzy powinna być obliczana według stałych zasad i w stosunku do wzrostu gospodarczego. To właśnie zła polityka pieniężna doprowadziła do wielkiego kryzysu gospodarczego początku lat 30. XX w., a nawet do zwycięstwa rewolucji Mao w Chinach. Polityka kreowania pieniądza ponad miarę, prowadząca do inflacji, jak twierdzi Friedman, nie daje wzrostu gospodarczego, lecz przeciwnie, powoduje na dłuższą metę kryzys gospodarczy, podwójne opodatkowanie i niewiarygodność państwa. Także przeciwne zjawisko deflacji ma zgubne skutki, których wynikiem był wielki krach na giełdzie w Nowym Jorku w 1929 r.

Innym luminarzem liberalizmu ekonomicznego jest James Buchanan. Autor Ekonomii konstytucyjnej wychodzi z założeń klasycznego liberalizmu. Indywidualizm prowadzi go do specyficznej koncepcji umowy społecznej. Jednostka jest rozumiana jako homo oeconomicus. Ekonomia, według Buchanana, jest ściśle związana z teorią wyboru: o ile na samym wolnym rynku istnieją naturalne ograniczenia wyborów (np. zasobność portfela), o tyle każde państwo wprowadza nowe ograniczenia. Nie może być inaczej. Ponieważ każde, nawet minimalne państwo, musi dokonywać transferu dóbr (co wiąże się z zaborem jakiejś części dochodów społeczeństwa). W tym miejscu tradycyjny liberalizm wymienia działy życia społecznego, jakimi powinno zajmować się państwo, i szuka usprawiedliwienia dla takiego umocowania państwa. Buchanana natomiast interesuje głównie nie wykazywanie usprawiedliwionych funkcji państwa, lecz wykazanie, czy są reguły, a jeśli tak, to jakie. Są to pewne metazasady, według których można by dokonywać nie podziału, lecz usprawiedliwić zasady prawne podziału, ograniczające wolnorynkowy rozdział dóbr, które byłyby usprawiedliwione na poziomie państwa i które można by wyprowadzić ze stanu naturalnego. Dlatego wprowadza się konstrukcję umowy społecznej. Jednostki jednomyślnie zawierają umowę, w wyniku której powstaje państwo. Złem jest wszystko, co powoduje złamanie reguł ustalonych w umowie społecznej. A skoro jednostki są zainteresowane swoim interesem i musi być zachowana jednomyślność, to musi powstać państwo, które będzie przestrzegać wolności indywidualnej i prywatnej własności. Apriorycznie przyjęte jest tu założenie o egoistycznej naturze ludzkiej.