Polecenie 1

Zapoznaj się z prezentacją multimedialną i odpowiedz na pytanie: jakie zadania stały przed literaturą pozytywistyczną?

R1GAFLLb8Q2Ee
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Zastanów się i zanotuj w kilku zdaniach odpowiedź na pytanie: Dlaczego podnoszenie poziomu edukacji najniższych warstw społecznych miało być, według pozytywistów, drogą do zbudowania nowoczesnego społeczeństwa?

R1GAFLLb8Q2Ee
(Uzupełnij).
RE9cGABR37njK
R29IBMni2hPnJ
RsqZw4813rUW7
Józef Chełmoński, Epizod z powstania 1863 roku, 1884–1885
Źródło: domena publiczna.
1

Pozytywiści warszawscy uważali, że walka narodowowyzwoleńcza w realiach politycznych drugiej połowy XIX w. nie miałaby szans powodzenia.

RZKeGdTdBsZyo
R11VKw9l2KGfq
Aleksander Lesser, Manifestacja patriotyczna na Rynku Starego Miasta w 1861r., 1861
Źródło: domena publiczna.
1

Przejęta od ewolucjonistów analogia między społeczeństwem a żywym organizmem prowadziła do uznania, że celem działań poszczególnych członków społeczeństwa powinien być harmonijny rozwój gospodarki, nauki i oświaty. Wszystkie grupy społeczne powinny być zdrowe i gotowe do realizowania przypisanych im zadań.

R1DZAvMLCEkds
R168zqe8HTMES
Józef Chełmoński, Wypłata robocizny (Sobota na folwarku), 1869
Źródło: domena publiczna.
1

Należało wzmacniać pozycję Polaków, tak by stopniowo uniezależniali się – zarówno ekonomicznie, jak i kulturalnie – od zaborców. W dalszej przyszłości mogłoby to im pomóc w odzyskaniu niepodległego państwa.

RlEJNdu3tqNhp
R4uFfyY2mJtaT
Artur Grottger, Szkółka wiejska we Wróblewicach, 1865
Źródło: domena publiczna.
1

Rozwój oświaty, w tym podnoszenie poziomu edukacji najniższych warstw społecznych, miał na celu zmianę mentalności społeczeństwa. Dbałość o edukację na wsi i praca zmierzająca do polepszenia warunków życia najuboższych mieszkańców miast były, w założeniach reformatorów, drogą do zbudowania nowoczesnego społeczeństwa. Istotną rolę w realizacji tych idei miała odgrywać inteligencja.

RjzKJFp8JuMEg
RXo9zcq1hkErg
Mikołaj K. Pimonienko, Żydzi niosą rzeczy nabyte na licytacji, 1885
Źródło: domena publiczna.
1

Celem asymilacji Żydów (łac. assimilatio – upodobnienie) było włączenie Żydów w działania na rzecz rozwoju kraju i zapobieganie aktom antysemityzmu. Idea asymilacji wypływała z dwu źródeł: jednym było przekonanie pozytywistów o konieczności zgodnego współdziałania różnych grup narodowościowych tworzących społeczeństwo; drugim – akceptacja dla dążeń inteligencji pochodzenia żydowskiego zmierzającej do silniejszej integracji z Polakami.

R1UzTnVZXnDtQ
RaJQWWMMj1AQA
Zygmunt Ajdukiewicz, Do miasteczka, 1885
Źródło: domena publiczna.
1

Polscy pozytywiści popierali tę tendencję, przy czym kładli nacisk na konieczność przyciągania Żydów do kultury polskiej, co w kraju pod zaborami nie było oczywiste, gdyż atrakcyjna była asymilacja do kultury niemieckiej czy rosyjskiej.

RVlK1gCvQUnS6
R1JEXmt3tBQtN
Józef Simmler, Portret Julii z Hoegenstallerów Simmlerowej, 1863
Źródło: domena publiczna.
1

Równie ważną kwestię stanowiło równouprawnienie kobiet. Upadek powstania styczniowego spowodował, że znalazły się one w bardzo trudnej sytuacji.

RCnWIrFvtzlRZ
R1IsLta30TPEf
Kazimierz Alchimowicz, Zesłańcy (Na etapie), 1894
Źródło: domena publiczna.
1

Wielu mężczyzn albo zginęło, albo zostało zesłanych na katorgę, kobiety musiały pracować, by zapewnić egzystencję sobie, a często także – dzieciom.

R1W4l9FRYL7af
RNMJS5z1huvyG
Tadeusz Ajdukiewicz, Portret Heleny Modrzejewskiej, 1880
Źródło: domena publiczna.
1

Dlatego upominano się o dostęp kobiet do wyższej edukacji i do zawodów, które pozwoliłyby im zyskać samodzielność finansową. Postulowano również ich większy udział w życiu społecznym oraz zmianę postrzegania roli kobiet w społeczeństwie, w którym do tej pory reguły ustanawiali mężczyźni.

R1V3aGQc7TgoZ
R1UsQsXugThGS
Autor nieznany, Eliza Orzeszkowa, 1905
Źródło: domena publiczna.
1

Do głosu doszły pisarki, które podnosiły te kwestie w swojej twórczości.

Głośność lektora
Głośność muzyki
1

Muzyka wykorzystana w prezentacji: Jimmy Svensson, Lift the Sky, licencja: Artlist.io.