Przeczytaj
Komórki eukariotyczne
Komórka zwierzęca
Komórki zwierzęce występują zarówno u organizmów zaliczanych do królestwa zwierząt, jak i protistów (zwierzęcych). Zwierzęta to organizmy heterotroficzne, zajmujące różne środowiska, w których w większości przystosowane są do aktywnego ruchu. Brak ściany komórkowej umożliwia komórkom łatwiejszą kontrolę nad przemieszczaniem się, ale także stanowi brak bariery w pobieraniu pokarmu na drodze endocytozyendocytozy. Natomiast za utrzymanie, jak i zmianę kształtu komórek odpowiada cytoszkieletcytoszkielet. Obecna jest również charakterystyczna dla komórek zwierzęcych centriolacentriola. Jeśli występują wakuolewakuole, jest ich kilka i są niewielkie. Głównym materiałem zapasowym magazynowanym przez komórki zwierzęce jest glikogen.
Komórka roślinna
Komórki roślinne występują u roślin oraz protistów roślinopodobnych. Rośliny są organizmami autotroficznymi, które wytwarzają związki organiczne w procesie fotosyntezy. Ten specyficzny sposób odżywiania wymaga obecności szczególnych organelli komórkowych, które umożliwiają zachodzenie fotosyntezy - chloroplastówchloroplastów. Produkty fotosyntezy są przechowywane w postaci wielocukru, skrobi. Ściana komórkowaŚciana komórkowa zbudowana jest z celulozy, która zapewnia jej dużą wytrzymałość mechaniczną. Natomiast turgor komórki utrzymywany jest dzięki obecności jednej dużej wakuoli wypełnionej sokiem wakuolarnym, która może również pełnić rolę magazynującą. Cechą charakterystyczną kiełkujących nasion jest obecność glioksysomów, będących rodzajem peroksysomówperoksysomów przekształcających tłuszcze zapasowe w cukry.
Komórka grzybowa
Z komórek grzybowych zbudowane są grzyby i protisty grzybopodobne. Pierwotnie grzyby klasyfikowano do organizmów roślinnych ze względu na podobieństwa w budowie komórkowej – obecność ściany komórkowej i dużych wakuoli. Ściana komórkowa komórek grzybowych jest jednak zbudowana z chityny, w przeciwieństwie do celulozowej ściany komórkowej roślin. Do cech odróżniających grzyby od roślin należą również cudzożywność i brak chloroplastówchloroplastów, a także gromadzenie glikogenu, podobnie jak w przypadku organizmów zwierzęcych.
Porównanie komórek eukariotycznych
Struktura | Komórka eukariotyczna | ||
|---|---|---|---|
roślinna | grzybowa | zwierzęca | |
Jądro komórkowe | + | + | + |
Błona komórkowaBłona komórkowa | + | + | + |
Aparat GolgiegoAparat Golgiego | + | + | + |
Mitochondria | + | + | + |
Lizosomy | - | - | + |
Rybosomy | + | + | + |
Siateczka śródplazmatycznaSiateczka śródplazmatyczna | + | + | + |
Wakuole | + | + | + |
Centriole | -/+ | -/+ | + |
Ściana komórkowa | + | + | - |
Plastydy | + | - | - |
Cytoszkielet | + | + | + |
Peroksysomy | + | + | + |
Glioksysomy | + | -/+ | - |
Słownik
organellum komórkowe w postaci systemu spłaszczonych, obłonionych woreczków (cystern) oraz towarzyszących im pęcherzyków i wakuoli, występujących w cytoplazmie większości komórek eukariotycznych
inaczej plazmolema, plazmalemma; białkowo‑lipidowa błona plazmatyczna otaczająca każdą komórkę prokariotyczną i eukariotyczną; oddziela cytoplazmę od środowiska zewnętrznego komórki
organella komórkowa biorąca udział w tworzeniu wrzeciona podziałowego w dzielących się komórkach oraz w powstawaniu ciałek podstawowych rzęsek i wici; centriole nie występują u większości grzybów i u roślin nasiennych
organellum błoniaste obecne w fotosyntetyzujących komórkach roślin i protistów roślinopodobnych; w jego obrębie zachodzi synteza związków organicznych z COIndeks dolny 22 i HIndeks dolny 22O przy udziale energii światła słonecznego
wewnątrzkomórkowy system struktur białkowych zapewniający przestrzenną i dynamiczną organizację cytoplazmy
jeden ze sposobów transportu większych cząsteczek (w tym drobnoustrojów) do wnętrza komórki; podczas endocytozy do transportu wykorzystywane są endosomy, czyli pęcherzyki cytoplazmatyczne sortujące i transportujące pobrane cząsteczki
inaczej nukleus; organellum zawierające główny zasób informacji genetycznej (ok. 99%) zakodowanej w DNA chromatyny
organellum błoniaste w komórce eukariotycznej; zachodzi w nim proces tlenowego oddychania komórkowego
drobne pęcherzyki otoczone pojedynczą błoną białkowo‑lipidową, występujące w komórkach roślinnych i zwierzęcych; zawierają enzymy uczestniczące w reakcjach utleniania różnych substratów
inaczej siateczka wewnątrzplazmatyczna, retikulum endoplazmatyczne; sieć obłonionych, spłaszczonych cystern i kanalików występująca w cytoplazmie komórek eukariotycznych; rozróżnia się siateczkę śródplazmatyczną gładką - pozbawioną rybosomów na powierzchni błon (występującą przeważnie w postaci tubularnej) i siateczkę wewnątrzplazmatyczną szorstką - mającą na zewnętrznej powierzchni błon liczne rybosomy (występującą w formie cystern)
martwa struktura otaczająca protoplast komórek roślin, grzybów, bakterii, archeonów oraz części protistów, zapewniająca komórkom ochronę mechaniczną oraz nadająca im kształt
inaczej wodniczka; występujący w komórkach pęcherzyk otoczony błoną (tonoplastem), służący do gromadzenia wody oraz metabolitów