O reżyserze

R1NJdg89TsWWp1

Zdjęcie przedstawia starszego mężczyznę. Ma krótkie, siwe włosy i kwadratową twarz. Nosi okulary w czarnych oprawkach. Ubrany jest w ciemną koszulę i marynarkę.

Milos Forman urodził się w 1932 roku.  Z pochodzenia był Czechem, ale od 1968 roku żył i tworzył w Stanach Zjednoczonych. Ukończył Akademię Sztuk Scenicznych w Pradze i w Czechosłowacji kręcił początkowo filmy krótkometrażowe. Jego emigracjaemigracjaemigracja była w zasadzie przypadkowa, ponieważ 1968 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych by nakręcić film, ale stłumienie w Czechosłowacji tak zwanej Praskiej Wiosny spowodowało, że nigdy nie zdecydował się na powrót do kraju. Jest reżyserem wybitnych i nagradzanych filmów, w 1975 roku dokonał adaptacji powieści Kena Keseya pod tytułem Lot nad kukułczym gniazdem, potem nakręcił Amadeusza na podstawie sztuki Petera Shaffera, która opowiadała o życiu i karierze Wolfganga Amadeusza Mozarta. W latach 80. wyreżyserował Valmont na podstawie powieści Niebezpieczne związki Pierre’a Choderlosa de Laclos, a w latach 90. zasłynął filmem Człowiek z księżyca. Jego ostatnim filmem był obraz Duchy Goyi, w którym przedstawiał historię życia wielkiego malarza. Milos Forman zmarł w 2018 roku. Przeszedł do historii kinematografii światowej jako jeden z najczęściej nagradzanych reżyserów, zdobył 2 Oscary, 3 Złote Globy i wiele innych nagród.

Zarys fabuły

RiCQBEM3OseGT1

Zdjęcie przedstawia starszego mężczyznę. Jest łysiejący, ma krótkie, zaczesane do tyłu włosy. Mężczyzna jest szeroko uśmiechnięty. Ma założone okulary przeciwsłoneczne. Ubrany jest w smoking, do którego są przyczepione tęczowe paski.

Lot nad kukułczym gniazdem to historia Randle’a Mcmurphy’ego, drobnego złodziejaszka, oszusta i cwaniaka, który próbuje uniknąć pracy w karnym obozie i zostaje skierowany na obserwację do szpitala psychiatrycznego. Pobyt tam ma potwierdzić jego niepoczytalność. Już od pierwszych minut filmu można się domyślić, że nie jest człowiekiem chorym. Wie to on sam, podobnie zresztą jak i doktor sprawujący nad nim opiekę. Mimo wszystko Randle zostaje w placówce.

W szpitalu poznaje innych pacjentów cierpiących na różne przypadłości umysłowe bądź, podobnie jak on, symulujących chorobę psychiczną. W trakcie pobytu okazuje się jednak, że zasady panujące w placówce mają na celu przede wszystkim zniewolenie, ubezwłasnowolnienie, a w konsekwencji spacyfikowanie chorych. Odpowiedzialna jest za to siostra Ratched, której tyrania przyczynia się znacznie do pogorszenia stanu zdrowia pacjentów. Stosuje ona metody znane z systemów totalitarnych. Jej siła zniewalania podopiecznych za pomocą całego arsenału narzędzi medycznych (leki, elektrowstrząsy, zniewolenie fizyczne specjalnymi pasami) sprawia, że nikt się nie buntuje — ani pozostały personel medyczny, ani pacjenci.

Pojawienie się Randle’a sprawia, że dotychczasowy porządek zostaje zachwiany. Bohater poświęca się dla innych. Jednak jego działania sprawiają, że w ich życiu błyskają promyki nadziei. Rodzi się w nich także bunt. Ostatecznie McMurphy ponosi osobistą klęskę, ale swym działaniem ratuje przyjaciela. Innym podopiecznym szpitala dla psychicznie chorych przynajmniej na jakiś czas rozświetlił mroki terapii, przywołującej totalitarne metody traktowania ludzi. Można zatem widzieć w nim i buntownika, i mesjasza wolności.

Słownik