Przeczytaj
Ryby kostnoszkieletowe
U ryb kostnoszkieletowych mechanizm przepływu wody przez skrzela oparty jest na ruchach dna jamy gębowej i pokryw skrzelowych.
Otwarcie pyska przez rybę powoduje opuszczenie dna jamy gębowej przy pokrywach skrzelowych przylegających do ciała, co umożliwia napływ wody do jamy gębowej. Woda przepływa przez komory skrzelowe, obmywając skrzela. Zamknięcie pyska powoduje podniesienie dna jamy gębowej i uniesienie pokryw skrzelowych, co umożliwia wypłynięcie wody na zewnątrz ciała.
Ryby chrzęstnoszkieletowe
U ryb chrzęstnoszkieletowych przepływ wody przez skrzela warunkowany jest przez ciągły ruch zwierzęcia do przodu lub ustawienie ciała w kierunku przeciwnym do prądu wody.
Woda, która wpada otworem gębowym, przepływa przez jamę gębową i gardziel, obmywa skrzela, w których zachodzi wymiana gazowa, i zabierając dwutlenek węgla, opuszcza szczeliny skrzelowe.
U niektórych ryb chrzęstnoszkieletowych, zwłaszcza prowadzących przydenny tryb życia (np. u płaszczek), występuje dodatkowa szczelina skrzelowa — tryskawkatryskawka. Zlokalizowana jest po grzbietowej stronie ciała ryby, na wierzchu głowy. Dzięki takiemu umiejscowieniu tryskawki do gardzieli dostaje się czysta woda, pozbawiona zanieczyszczeń z dna zbiornika wodnego.
Mechanizm wymiany gazowej
Woda, która obmywa blaszki skrzelowe, płynie w przeciwnym kierunku niż krew. W ten sposób tworzy się przeciwprądowy mechanizm wymiany gazowejwymiany gazowej.
Słownik
ciśnienie wywierane przez jeden z gazów wchodzących w skład mieszaniny gazowej, wyrażane w mm Hg lub kPa; iloczyn ciśnienia całkowitego mieszaniny gazów i ilości jednego z gazów wchodzących w skład mieszaniny gazowej
samorzutne, nieodwracalne mieszanie się cząsteczek lub jonów w wyniku ich chaotycznych ruchów; zachodzi zgodnie z różnicą stężeń – ze środowiska o większym stężeniu do środowiska o mniejszym stężeniu, aż do momentu uzyskania stanu równowagi
narządy oddechowe w postaci wypustek powierzchni ciała, okryte cienkim nabłonkiem; umożliwiają wymianę gazową w środowisku wodnym
(łac. spiraculum) element układu oddechowego łączący komorę skrzelową ze środowiskiem zewnętrznym; służy do pobierania czystej, niezanieczyszczonej mułem wody
proces wymiany gazów oddechowych (tlenu i dwutlenku węgla) między organizmem a otoczeniem oraz między płynami ustrojowymi a komórkami ciała; opiera się na zjawisku dyfuzji