Podsumowanie analizy obrazu 10

Postacie

Matka Courage – w obrazie 10 w postaci głównej bohaterki mocniej została uwidoczniona miłość macierzyńska. Ann Fierling, żyjąca w ciągłym konflikcie między pragnieniem zdobywania pieniędzy a miłością do dzieci, tym razem kieruje się przede wszystkim swymi macierzyńskimi uczuciami.

Kucharz jest egoistą, dba wyłącznie o własne interesy, obce mu są wyższe uczucia.

Warstwa językowa

W rozmowie Matki Courage z Kucharzem dialog dyskusyjny przeplata się z dialogiem sytuacyjnym – bohaterka unika odpowiadania swemu rozmówcy wprost na jego pytania dotyczące Katarzyny i zamiast tego zwraca mu uwagę, że zbyt głośno mówi. Kłótnia bohaterów zostaje przerwana ze względu na sytuację, w której się znajdują, a jej rozstrzygnięcie zostaje odłożone na później. Songi i komentarz Kucharza, skierowane nie tylko do bezpośrednich adresatów (czyli ludzi, od których oczekują jałmużny), ale przede wszystkim do publiczności, w ironicznyironiaironiczny sposób ukazują cyniczną postawę bohaterów. Treść kolejnych zwrotek kontrastujekontrastkontrastuje z ich puentą, sprzeczną z przyjętymi powszechnie przekonaniami etycznymi.

Cechy gatunku

Song O królu Salomonie wyrasta z sytuacji scenicznej i jest z nią ściśle związany. Dodatkowo towarzyszy mu jeszcze komentarz, co wzmacnia jego ironiczny efekt. Songi mają charakter komentarzy skierowanych do widza, wyrastają więc ponad akcję, tworząc w ten sposób dystans wobec przedstawianych zdarzeń i prowokując do ich krytycznej oceny.

Rn8eE3JbHhgwd

Ilustracja przedstawia scenę teatralną i kilkoro ludzi, którzy siedzą na wozie. Wóz jest drewniany, na drewnianych kołach, dyszel wozu leży na ziemi. Od góry na wozie znajduje się półokrągła plandeka. Z przodu siedzą dwie kobiety. ubrany w długie suknie, peleryny. Obok wozu stoi młody mężczyzna ubrany w spodnie, których nogawki włożone ma do czarnych butów z wysoką cholewką. Na górze ma koszulę z długimi rękawami, a na niej kamizelkę, na ramionach długi, sięgający ziemi płaszcz, przy pasie wisi miecz. Stoi wyprostowany, ręce wzdłuż ciała. Za nim, na ziemi klęczy drugi mężczyzna. Ubrany jest w spodnie do kolan, koszule z długim rękawem, kamizelkę. Dłonie ma oparte na kolanach. Głowę ma podniesioną do góry, patrzy na stojącą obok niego postać. Przed wozem oparci o pień drzewa stoją dwaj inni mężczyźni. Jeden z nich opiera się o drzewo, lewą ręką obejmując pień. Ubrany jest w koszule, spodnie i kamizelę. Jego towarzysz ma spodnie, buty z wysoka cholewką, koszulę i rycerski, stalowy napierśnik, na głowie hełm.

Podsumowanie analizy obrazu 11 i 12

Postacie

Chłopi – zostali przedstawieni jako ludzie bierni i tchórzliwi, niezdolni do działania. Wyjątek stanowi Młody Chłop, który popiera Katarzynę. Brecht nie idealizuje tutaj żadnej klasy społecznej, ukazując wpływ, jaki wywiera wojna zarówno na bogatych, jak i na biednych.

Katarzyna – po raz pierwszy w sztuce staje się osobą aktywną, działającą, która ma wpływ na sytuację. Jej czyn zmienia bieg wydarzeń, ale ona sama ginie. Jej postawa budzi jednak wzruszenie i współczucie, także ze względu na fakt, że rozwój wypadków nie zapowiada tego czynu, co sprawia, że ostrzeżenie mieszkańców oblężonego miasta jest jej osobistą decyzją.

Matka Courage – nie potrafi wyciągnąć wniosków z nieszczęść, jakie ją spotkały. Nawet kiedy pozostaje sama, nadal nie rezygnuje ze swej profesji, która nie przyniosła jej nic prócz cierpienia. Bohaterka nie potrafi zrozumieć i właściwie ocenić sytuacji – taka konstrukcja postaci ma charakter celowy. W przeciwieństwie do tradycyjnego dramatu (np. tragedii greckiej), gdzie bohater w zakończeniu utworu uzyskiwał świadomość swych błędów, w Matce Courage rozpoznanie zostało przewidziane wyłącznie dla widza, który powinien krytycznie ocenić bohaterkę i porządek społeczny, który ją ukształtował.

Warstwa językowa

W scenie dominuje dialog sytuacyjny. Na rozwój wypadków paradoksalnie nie wpływa dialog dyskusyjny, lecz modlitwa chłopki – wypowiedź o charakterze rytualnym, odwołująca się do sytuacji zagrożenia, w jakiej znaleźli się jej bliscy, mieszkający w oblężony Halle. Słowa chłopki sprawiają, że Katarzyna, zazwyczaj bierna, zupełnie nieoczekiwanie podejmuje inicjatywę. Sposób ukształtowania wypowiedzi (częste zmiany adresata, krótkie, urywane zdania wykrzyknikowe) sprawia, że scena jest bardzo dynamiczna.

Przestrzeń

Centralnym punktem, wokół którego toczy się akcja, jest dach domu – wydarzenia te mają jednak znaczenie w odniesieniu do przestrzeni współprzedstawionej, czyli miasta Halle, którego mieszkańców stara się ostrzec Katarzyna.

Czas akcji

Obraz ukazuje epizod oblężenia miasta Halle przez wojska cesarskie.

Cechy gatunku

Jest to jedyna scena, w której działanie postaci wywołuje emocje widza – wzruszenie i współczucie dla Katarzyny. Brecht nie wykluczał całkowicie elementu emocjonalnego, dążył jednak do jego ograniczenia i podporządkowania go racjonalnemu i krytycznemu odbiorowi przedstawionych na scenie wydarzeń i postaci. W obrazie 12 powraca Matka Courage wraz ze swym songiem. Mimo dramatycznych wydarzeń z poprzedniego epizodu nie następuje rozwiązanie akcji – Anna Fierling nie zmienia się. Nadal pozostaje markietankąmarkietankamarkietanką i rusza za wojskiem. Cała ta scena ma sprowokować widza do wyciągnięcia wniosków z zachowania tytułowej bohaterki.

RKre8cDtbZ1RZ

Ilustracja przedstawia grupę osób znajdującą się na scenie teatralnej, przy drewnianym wozie. Wóz ma drewniane koła, tylne o większej średnicy niż przednie. Od góry ma zamontowaną na półokrągłym stelażu materiałową osłonę. Do wozu nie jest zaprzęgnięte żadne zwierzę. Z przodu wozu, w miejscu woźnicy siedzi mężczyzna w stalowym hełmie, butach z wysokimi cholewami i płaszczu. Dłonie ma oparte ma kolanach, głowę spuszczoną, patrzy w ziemie. Przed wozem, w centralnym punkcie stoi kobieta ubrana w długą, skromną suknię, na ramionach ma narzucony długi i szeroki szal z materiału. Lewą rękę kobieta ma podniesioną na bok, do góry. Wskazuje nią na osoby siedzące na ziemi po jej lewej stronie. Są to mężczyzna w łachmanach, z bosymi stopami, przy którym siedzi drugi, ubrany w obszarpaną koszule i kamizelę. Z prawej strony widać jeszcze postać kobiety z bosymi nogami, która siedzi opierając się o osobę, której nie widać z kadrze prezentowanej ilustracji. Po lewej stronie kolejna para, siedząca kobieta koszuli, spódnicy i w chustce a głowie. Za kobietą kuca mężczyzna w metalowym hełmie, obejmuje kobietę za ramiona.

Słownik