RsWWUSyTWjSwF1

Obraz przedstawia portret dojrzałego mężczyzny. Mężczyzna ma owalną twarz. Jego włosy są średniej długości. Są w falujące. Mężczyzna ma wyraźnie zarysowane brwi i duże, ciemne oczy. Nie ma zarostu. Mężczyzna ubrany jest w surdut, kamizelkę i biały fular spięty niewielką broszą. Siedzi na drewnianym fotelu. Prawą rękę ma wspartą na stole z marmurowym blatem. Trzyma w niej odręcznie napisany list.

Johann Wolfgang von Goethe (1749–1832) – wybitny niemiecki poeta, pisarz i dramaturg przełomu XVIII i XIX wieku. Początkowo tworzył w nurcie klasycystycznym, by po czasie stać się współtwórcą przełomowego ruchu literacko‑filozoficznego Sturm und DrangSturm und DrangSturm und Drang (okres burzy i naporu). Jego twórczość stała się inspiracją dla młodego pokolenia romantyków. Do najbardziej znanych dzieł autora należą Cierpienia młodego Wertera (1774), dramat Faust oraz słynne ballady Rybak i Król Olch.

Inspiracja dla postaci Wertera

WerteryzmwerteryzmWerteryzm to zjawisko związane z powieścią epistolarnąpowieść epistolarnaepistolarną Johanna Wolfganga Goethego Cierpienia młodego Wertera. Utwór powstał w 1774 roku pod wpływem osobistych przeżyć autora. Latem 1772 roku poeta wyjechał na praktykę aplikancką do górskiego miasteczka Wetzlar. Tam poznał Carla Wilhelma Jerusalema, z którym się zaprzyjaźnił, oraz Johanna Christiana Kestnera i jego narzeczoną, Charlottę Buff. Goethe był oczarowany piękną Lottą. Dziewczyna po przedwczesnej śmierci matki prowadziła dom swego ojca i opiekowała się dziewięciorgiem młodszego rodzeństwa. Goethe dobrze się czuł w ich domu, zarówno z powodu Lotty, jak i Kestnera, którego polubił i darzył szacunkiem. Poeta targany sprzecznymi uczuciami po kilku miesiącach opuścił Wetzlar. Wkrótce dowiedział się o samobójstwie Carla Wilhelma Jerusalema. Mężczyzna, zakochany nieszczęśliwie w zamężnej kobiecie, zastrzelił się pistoletami pożyczonymi od Kestnera. Wydarzenia te stały się inspiracją do napisania Cierpień młodego Wertera.

RycymtWqFvMAM1

Obraz przedstawia postać młodej kobiety. Kobieta ma na sobie elegancką, długą suknię z gorsetem. Na głowie duży kapelusz. Dłonie ma schowane w futrzanej mufce.

Powieść poprzedzają słowa kierowane do czytelników:

O powieści epistolarnej

Sam utwór ma formę listów opatrzonych datami, wysyłanych przez kilkanaście miesięcy. Główny bohater, Werter, kieruje większość z nich do swego przyjaciela Wilhelma. Dzięki pierwszoosobowej narracji listów Goethe stworzył osobisty i intymny obraz wydarzeń. W kolejnych dniach śledzimy przeżycia i emocje Wertera, który pisząc, analizuje stan swojego umysłu i uczuć. Obnaża przed przyjacielem najskrytsze myśli i opisuje najdrobniejsze porywy serca.

Bohater werteryczny

Werter jest młodym mężczyzną, który przybywa do górskiej miejscowości Wahlheim w poszukiwaniu wytchnienia. Spokój dni spędzanych na rozmyślaniach i kontemplowaniu piękna okolicy zostaje przerwany, gdy Werter poznaje uroczą Lottę, dziewczynę, która po śmierci matki opiekuje się młodszym rodzeństwem. Werter dostrzega w niej bratnią duszę, niestety Lotta jest już zaręczona z Albertem. Korzystając z nieobecności jej narzeczonego, Werter spędza z dziewczyną bardzo dużo czasu, a jego uczucie do niej staje się coraz silniejsze. Ich spotkania nie kończą się nawet po powrocie Alberta. Nieszczęśliwa, niemożliwa do spełnienia miłość zaczyna coraz bardziej wyniszczać Wertera. Lotta prosi go, by rzadziej odwiedzał ich dom, jednak Werter nie potrafi wytrwać w swych postanowieniach i nie jest zdolny wyrzec się miłości do dziewczyny. Za jedyne wyjście ze swojej sytuacji uznaje wreszcie popełnienie samobójstwa. Pod pretekstem planowanej podróży prosi Alberta o pożyczenie pistoletów. Spłaca wszystkie należności, pisze pożegnalny list do ukochanej i strzela sobie w głowę.

R1N1zzBkOpBPU

Obraz przedstawia XIX-wieczną scenę rodzajową. Artysta przedstawił grupę trojga młodych osób. Kobietę i dwóch mężczyzn. Kobieta stoi między mężczyznami. Jest wsparta na ramieniu stojącego po jej lewej stronie blondyna. Obejmuje go swoim ramieniem. Trzyma swoją dłoń na jego lewym ramieniu. Mężczyzna ma skrzyżowane w pasie ręce. Patrzy w kierunku widza. Kobieta prawą rękę ma opuszczoną. Za jej prawą dłoń trzyma ją mężczyza stojący po jej drugiej stronie. Jest zamyślony. Także spogląda w kierunku widza. Za plecami postaci namalowany jest pejzaż z drzewami.

W drugim wydaniu powieści z 1775 roku Goethe dodał motto:

Wyraźnie zapowiada ono główny wątek dzieła związany z nieszczęśliwą miłością, która wiąże się z cierpieniem niszczącym wewnętrznie człowieka.

Dzieło Goethego stało się jednym z najważniejszych dzieł w romantycznej Europie. Powieść została przetłumaczona na wiele języków i stała się wzorem dla takich pisarzy, jak lord George Byron czy Adam Mickiewicz.

Cierpienia młodego Wertera wpłynęły również na świadomość całego ówczesnego pokolenia. Historia cierpiącego kochanka wywołała zjawisko określane jako „gorączka werterowska” lub „efekt Wertera”. Nieszczęśliwie zakochani młodzi ludzie ubierali się w strój Wertera: niebieski frak i żółtą kamizelkę i odbierali sobie życie w podobny sposób jak bohater powieści Goethego.

Słownik