Przykłady roślin przemysłowych

Bazując na treściach zawartych w poprzednich tematach, w celu usystematyzowania dotychczasowej wiedzy, warto wymienić grupy roślin należących do roślin przemysłowych. Według podziału zastosowanego wcześniej, do roślin tych należą między innymi:

• rośliny cukrodajne,

• rośliny oleiste,

• rośliny włóknodajne.

Obok tej grupy wyróżniamy także rośliny alimentacyjne (z osobno wyodrębnionymi zbożami), rośliny pastewne i używki.

RxhyzcuvS2yZE

Wykres przedstawia rodzaje roślin przemysłowych. Od góry znajduje się prostokątne pole tekstowe z napisem "rośliny przemysłowe". Od tego pola odchodzą trzy strzałki, ku trzem poniższym polom tekstowym. W pierwszym polu zapisano "rośliny cukrodajne: burak cukrowy, trzcina cukrowa", w drugim polu "rośliny oleiste: rzepak, soja, słonecznik, oliwka", w trzecim polu znajduje się napis "rośliny włóknodajne: bawełna, len, konopie".

Zastosowanie roślin cukrodajnych

Trzcina cukrowa krótko po ścięciu powinna zostać przerobiona. Pierwszy etap zbioru obejmuje palenie plantacji, a ściśle mówiąc – liści tych roślin. Powoduje to także eliminację szkodników, lecz niestety przyspiesza okres, w którym roślina powinna być przerobiona na cukier (do 15 dni od ścięcia). W przeciwnym razie, po tym okresie cukier przekształca się w alkohol etylowy. Fabryki zwykle znajdują się w bliskim sąsiedztwie plantacji. Następuje tam cięcie roślin na kawałki, gniecenie ich oraz wyciskanie soku (w łodygach znajduje się miąższ, który zawiera ok. 20% cukru). Oprócz cukru uzyskuje się z niej produkty uboczne, takie jak melasamelasamelasa oraz wytłokiwytłokiwytłoki. Natomiast powstający etanol znajduje swoje zastosowanie m.in. w produkcji biopaliwbiopaliwobiopaliw i jako dodatek od benzyny.

RwrAmlKjYsEeg

Na zdjęciu znajduje się szklany mały talerz, nad którym znajduje się łyżka pełna ciemnej, niemal czarnej, gęstej substancji, która leje się z łyżki na poniższy talerzyk, tworząc na naczyniu ciemną plamę. Substancja przypomina płynną czekoladę..

RV75GAfsXGza4

Fotografia przedstawia stos resztek roślinnych. Mają one formę podłużnych, poszarpanych i włóknistych, jasnobrązowych fragmentów rośliny jednego gatunku.

Głównym celem uprawy buraków cukrowych jest także produkcja cukru. Natomiast produktami ubocznymi są - podobnie jak w przypadku trzciny cukrowej - melasa i wytłoki (wysłodki). Te ostatnie służą do produkcji metanu lub przeznaczane są na kiszonkę, ponieważ zwierają dużo wody, białka i tłuszczów. Z melasy natomiast produkuje się między innymi spirytus, glicerynę i kwas cytrynowy.

RzgYf99lg6YjY

Zdjęcie przedstawia dwie osoby pracujące na platformach, na których leżą usypane kopce drobnych resztek roślinnych jednego rodzaju. Osoby te przerzucają substancję na stojące przy platformach samochody ze skrzyniami ładunkowymi. Na skrzyniach znajduje się już dość dużo tej samej substancji organicznej. Nad platformami widoczne są konstrukcje przemysłowe - linia przesyłowa na wysokich rusztowaniach, od których odchodzą w dół drewniane komory zrzutowe, pod którymi właśnie znajdują się na platformach kopce substancji organicznej. Substancja ta to pasza pozyskiwana w procesie produkcji cukru z buraków cukrowych, czyli wysłodki.

Zastosowanie roślin oleistych

Głównym zastosowaniem roślin oleistych jest produkcja oleju - nie tylko spożywczego, ale także technicznego. Ponadto wykorzystuje się je w innych celach.

Po wytłoczeniu oleju z rzepaku, makuchy stanowią cenne źródło paszy dla zwierząt, szczególnie dla bydła mlecznego, ponieważ zawierają między innymi dużo białka.

R8AhdQ0FQDhWa

Na zdjęciu znajduje się mała miska z bezbarwnego szkła. Jest ona do połowy pełna jasnozłotego płynu. Miska stoi na białym blacie.

Olej z tej rośliny bywa wykorzystywany także do produkcji pokostupokostpokostu i biopaliwa. Słoma z tej rośliny nie nadaje się na paszę dla zwierząt, jednakże znalazła swoje zastosowanie jako materiał opałowy i w przemyśle drzewno‑papierniczym jako surowiec do produkcji płyt pilśniowychpłyta pilśniowapłyt pilśniowych.

R1PtGbahwJanW

Zdjęcie ukazuje pszczelarza wyciągającego oburącz plaster miodu z jednego z dwóch stojących obok siebie uli. Ule są żółtymi, drewnianymi prostopadłościanami. Na drugim z uli leżą dwa wieka - jedno błękitne, drugie zielone. Pszczelarz ubrany jest w popielate spodnie robocze, zieloną bluzę i biały kapelusz pszczelarski z szerokim rondem i drobną siatką zasłaniającą twarz. Obok pszczelarza siedzi duży czarny pies obserwujący wyciągany przez człowieka z ula plaster miodu. Pszczelarza, psa i ule otacza kwitnący rzepak. Jest to pole uprawne. Nad horyzontem jest widoczne jest jasne niebo pokryte dużymi, kłębiastymi chmurami.

Soja jest spożywana bezpośrednio, a także wytwarza się z niej: mąkę, napoje, tofu, sosy czy margarynę. Oprócz celów spożywczych roślina ta znalazła także swoje zastosowanie  podczas produkcji mydła i farb. MakuchymakuchMakuchy natomiast stanowią cenne źródło pożywienia dla zwierząt gospodarskich.

RgnhKE9nFCooB

Fotografia przedstawia szklankę z bezbarwnego szkła pełną białego płynu, przypominającego wyglądem mleko, stojącą na jasnym, drewnianym blacie.. Obok znajduje się bambusowa miska wypełniona jasnobrązowymi dużymi, suchymi ziarnami rośliny strączkowej. Jest to soja. Kilka ziaren leży też na blacie obok szklanki.

RjFGXiwxM5nwN

Na zdjęciu znajdują się dwie duże kostki tofu. Jest to ser wykonany z mleka sojowego, przypominający z wyglądu twaróg. Tofu znajduje się na białym kwadratowym półmisku Pomiędzy serami leżą ziarna soi. Półmisek stoi na dębowym blacie.

R1DYciMpXYGit

Na zdjęciu są dwie duże kostki tofu leżące na kwadratowym białym talerzu. Jedna kostka tofu jest ciemna, wędzona. Druga, opierająca się o nią, jest jasna.

Napój sojowy (tzw. mleko sojowe) otrzymuje się poprzez namaczanie w wodzie nasion soi. Natomiast z niego, na drodze koagulacjikoagulacjakoagulacji wytwarza się produkt podobny do twarogu - tofu. Często się je także wędzi.

Nasiona słonecznika na pewno nie raz jadłeś na surowo lub w formie upieczonej - w chlebie lub bułkach. Oprócz produkcji oleju słonecznikowego, niektóre jego gatunki ozdobne mają zastosowanie w ogrodnictwie. Makuchy i kiszonki stanowią cenną paszę dla zwierząt.

RU8ze3611zAJq

Na fotografii znajduje się duży kwiat słonecznika. Ma zielono-pomarańczowy środek otoczony wiankiem żółtych, lancetowatych płatków. Po lewej stronie stoi mała butelka z jasnozłotym płynem. Na górze butelki znajduje się kawałek brązowego surowego płótna, przewiązany sznurkiem konopnym. Obok butelki i kwiatu, na blacie leżą ziarna słonecznika w czarnych łupinach.

Z oliwek produkuje się - oprócz oliwy - olej techniczny, przede wszystkim do wytwarzania mydeł. Owoce spożywane są w formie marynowanej, suszonej lub solonej.

RxRlBsgioCOJn

Fotografia przedstawia leżące luzem stosy oliwek. Na przodzie leżą zielone oliwki, mają połyskującą skórkę. Dalej widoczne są czarne oliwki.

R1dUTbpOK61sN

Na zdjęciu znajduje się sałatka grecka w głębokim białym talerzu. Widoczne są duże kawałki czerwonego pomidora, paski czerwonej cebuli i zielonej papryki, kawałek ogórka i czarne oliwki. Na wierzchu leżą dwa trójkątne kawałki sera feta, skropione oliwą i posypane suszonymi ziołami.

Oliwki marynowane stanowią smaczny i cenny dodatek do sałatek, ponieważ zawierają dużo tłuszczu, w którym rozpuszczają się witaminy A, D, E i K. Oliwki zielone i czarne pochodzą z tych samych roślin. Ich kolor jest związany z etapem dojrzewania owoców, na którym zostają zerwane.

Zastosowanie roślin włóknodajnych

Jak sama nazwa wskazuje, z tej grupy roślin otrzymuje się przede wszystkim włókna. Jednakże znalazły one swoje zastosowanie w przemyśle olejarskim, drzewno‑papierniczym czy w lecznictwie.

Włókno bawełny stosuje się przede wszystkim do wyrobu przędzy, nici oraz tkanin. Włókna łodyg znalazły swoje zastosowanie przy produkcji sznurów i celulozy w przemyśle drzewno‑papierniczym. Natomiast nasiona tej rośliny stanowią surowiec do produkcji oleju, a wytłoki i liście są pożywieniem dla zwierząt gospodarskich.

RTrZYaIKTmD0z

Zdjęcie przedstawia grube plecione sznury, leżące w nieuporządkowany sposób jedne na drugich. Są jasnobrązowe.

RFxcycaGuvGjn

Na zdjęciu są prostokątne kawałki materiałów bawełnianych w różnych kolorach: w kilku odcieniach zielonego i kilku odcieniach różowego.

Na mniejszą skalę niż w przypadku bawełny stosuje się włókno lnu. Nadaje się ono jednak do produkcji płótna, nici i tkanin dekoracyjnych. Z nasion tej rośliny wytwarza się olej, który stosuje się do produkcji lakierów i farb. Znalazły one swoje zastosowanie również w lecznictwie - jako siemię lniane. Makuchy natomiast stanowią cenne źródło paszy dla zwierząt. Jest on także traktowany jako roślina ozdobna.

RAJg98tvBNbN3

Na zdjęciu znajduje się usypany mały kopiec ziaren siemienia lnianego. Są to nieduże brązowe ziarenka w kształcie wrzecionowatym.

Konopi używa się do wyrobu płótna żeglarskiego i namiotowego, a także sznurów, karoserii samochodów. Roślina ta znajduje swoje zastosowanie również w przemyśle papierniczym, w budownictwie (do ocieplania domów i uszczelniania połączeń gwintowych). Olej pozyskiwany z ziaren konopi ma niewielkie znaczenie gospodarcze. Wytwarza się z niego między innymi biopaliwa. Same zaś ziarna są pożywieniem dla ptactwa. Kwiatostany tej rośliny mają działanie farmakologiczne.

RuY9qtt3mRa8U

Na zdjęciu znajduje się szpula sznurka konopnego. Jest on skręcany, jasnobrązowy, zawinięty na czerwoną drewnianą szpulę. Pod kilkukrotnie przewiązany sznurek wsunięte są nożyczki wyglądające na stare. Tło stanowi blat drewniany..

RMcrfikrxTZWc

Na zdjęciu znajdują się nieuporządkowane włókna konopne, tworzące formą przypominającą perukę w nieładzie. Włókna są siwo-brązowe. Leżą na jasnym drewnianym blacie.

Słownik