Przeczytaj
Gruczoły dokrewne i ich hormony
Układ dokrewny (inne nazwy: układ hormonalny, wewnątrzwydzielniczy, endokrynny) to zespół gruczołów, tkanek oraz komórek wytwarzających związki chemiczne zwane hormonamihormonami. Hormony są następnie przenoszone do innych narządów, gdzie wywierają swoiste działanie pobudzające lub hamujące. Chociaż większość procesów biologicznych może przebiegać w komórkach bez udziału hormonów, są one potrzebne do utrzymania metabolizmu na odpowiednim poziomie i modulowania jego przebiegu w reakcji na zmiany środowiskowe.
Gruczoły dokrewneGruczoły dokrewne (wewnątrzwydzielnicze) mają zwykle budowę zbliżoną do pozostałych gruczołów wydzielniczych organizmu, jednak nie występują w nich przewody wyprowadzające. Dlatego w takich gruczołach hormony uwalniane są do krwi, chłonki lub płynu zewnątrzkomórkowego. W przypadku większości gruczołów dokrewnych funkcję nośnika rozprowadzającego hormony do poszczególnych narządów pełni krew, stąd ich bogate unaczynienie.
Do najważniejszych gruczołów wydzielania wewnętrznego u człowieka należą podwzgórze, przysadka mózgowa, tarczyca, przytarczyce, trzustka, nadnercza, gonady (jajniki u kobiet i jądra u mężczyzn), szyszynka oraz grasica.
Hormony podwzgórza
Hormony przysadki mózgowej
Hormony tarczycy
Hormony trzustki
Hormony nadnerczy
Hormony gonad
Hormony przytarczyc
Hormony szyszynki
Hormony grasicy
Słownik
wykształcenie narządów związanych z procesem rozmnażania: pochwy, jajowodów i macicy u kobiet oraz nasieniowodów, prącia i moszny u mężczyzn
objaw występujący u kobiet; polega na wykształceniu trzeciorzędowych cech płciowych męskich
bogato unaczyniony gruczoł, w którym brak jest przewodów wyprowadzających, a który wydziela syntezowane związki bezpośrednio do krwi, limfy lub płynu zewnątrzkomórkowego
związek chemiczny syntetyzowany i wydzielany przez gruczoł wydzielania wewnętrznego, a następnie przenoszony z krwią do innego narządu, gdzie wywiera swoiste działanie pobudzające lub hamujące
hormony przedniego płata przysadki regulujące czynność wydzielniczą podległych gruczołów wydzielania wewnętrznego (tarczycy, nadnerczy, gonad)
komórki układu odpornościowego; biorą udział reakcjach obronnych organizmu oraz niszczeniu patogenów
obecność gonad: jajników u kobiet i jąder u mężczyzn
receptory amin katecholowych (adrenalina, noradrenalina, dopamina) znajdujące się głównie w błonach komórkowych komórek tkanki mięśniowej gładkiej
receptory amin katecholowych (adrenalina, noradrenalina, dopamina) znajdujące się głównie w błonach komórkowych komórek tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej serca, tkanki mięśniowej gładkiej oraz tkanki tłuszczowej
charakterystyczna dla płci budowa ciała – u mężczyzn męski typ owłosienia (intensywniejszy, zarost na twarzy), szeroka obręcz barkowa, rozrost masy mięśniowej, niski głos, u kobiet żeński typ owłosienia (słabszy niż męski, brak zarostu na twarzy), pojawienie się biustu, szeroka obręcz miednicowa, kobieca sylwetka (rozłożenie masy mięśniowej i tłuszczu)