Funkcjonalizm

Wśród klasycznych koncepcji integracji europejskiejintegracja europejskaintegracji europejskiej szczególne miejsce zajmowała tzw. teoria funkcjonalistycznafunkcjonalizmteoria funkcjonalistyczna, której twórcą był brytyjski naukowiec David MitranyDavid MitranyDavid Mitrany. Zgodnie z jej założeniami sposobem na przeciwdziałanie konfliktom między narodami i międzynarodowe współdziałanie miało być stworzenie instytucji pełniących funkcje zarezerwowane dotychczas dla państw narodowych, a których działanie koncentrowałoby się na celach, jakie współpracujące w ich ramach państwa i narody chcą wspólnie osiągać.

RXfy1AR6tv0QY1

Fotografia przedstawia starego mężczyznę z siwą brodą i włosami, patrzącego w lewą stronę. Ma głębokie zmarszczki na twarzy i wydatny nos. Jest ubrany w golf.

Mitrany proponował więc, by zamiast na polityce i władzy, skupić integrację wokół rzeczywistych (przede wszystkim gospodarczych i społecznych) potrzeb uczestników tego procesu. Państwa, zdaniem brytyjskiego uczonego, głównie rywalizowały bowiem o władzę na arenie międzynarodowej, zamiast dążyć do zapewnienia pokoju i materialnego dobrobytu. Tymczasem społeczeństwa mieszkające w tych państwach potrzebowały przede wszystkim tych właśnie wartości – pokoju i dobrobytu. Stworzenie nowych, międzynarodowych instytucji, których głównym celem byłoby zaspokojenie tych potrzeb, wydawało się zatem naturalnym rozwiązaniem.

Ważnym elementem funkcjonalizmu było również założenie efektu spill‑overefekt spill‑overefektu spill‑over, czyli rozlewania. Zgodnie z tą koncepcją każdy sukces integracji w wybranym obszarze pociągnie za sobą rozszerzanie się integracji na kolejne obszary, obejmując kolejne sektory gospodarki, a w konsekwencji doprowadzi również do pogłębienia współpracy na niwie politycznej i bezpieczeństwa.

Integracja gospodarcza

Integracja gospodarcza to proces polegający na zacieśnianiu współpracy ekonomicznej między państwami przez stopniową eliminację barier ograniczających tę współpracę, prowadzący do scalenia gospodarek narodowych tych państw i powstania jednego organizmu gospodarczego. Co ważne, powstałe w ten sposób ugrupowanie integracyjne nie jest prostą sumą gospodarek narodowych, a nową jakością, niezależnym bytem o odmiennych własnościach.

Etapy integracji gospodarczej według Béli Balassy:

Autorem pierwszej i najszerzej rozpowszechnionej koncepcji etapów integracji gospodarczej był węgierski ekonomista Béla BalassaBéla BalassaBéla Balassa. Wyróżnił on następujące po sobie modele integracji: strefę wolnego handlu, unię celną, wspólny rynek, unię gospodarczą i walutową. Każdy z tych etapów charakteryzowały różne, coraz bardziej zaawansowane działania integracyjne.

Historia gospodarczej integracji europejskiej nie realizuje oczywiście wiernie założeń tej teorii krok po kroku. Warto jednak przyswoić sobie jej założenia, gdyż ułatwi to zrozumienie procesu jednoczenia gospodarek państw europejskich i tworzenia największego na świecie bloku handlowego, olbrzymiego wspólnego rynku łączącego 28 państw i ponad 500 milionów ludzi.

Słownik