Bohater doby romantyzmu

Wzorce osobowe, jakie wykreowała literatura doby romantyzmu, odcisnęły swoje piętno na wielu pokoleniach Polaków. Niezwykłość i niepowtarzalność tych bohaterów wyrażała się w ich wolnościowym buncie, niestrudzonym dążeniu do prawdy, wierze w ideały, skłonności do poświęceń, szczerości wyrażanych uczuć oraz bezkompromisowości w dążeniu do wyznaczonego celu. Nikomu nie przeszkadzało, że były to także jednostki szalone, skrajnie egocentryczneegocentrycznyegocentryczne, pełne egzaltacjiegzaltacjaegzaltacji, zmanierowane i bardzo często nieradzące sobie z wymaganiami, jakie niosła za sobą zwykła, codzienna egzystencja. Ta trwająca w ich umysłach burza namiętności fascynowała kolejne rzesze czytelników. Młody, tragicznie zakochany Werter; pozostający w nieustannej podróży w poszukiwaniu własnej duszy – Childe Harold z poematu Byrona; wkraczający na drogę występku w imię wyższych wartości – Karol Moor ze Zbójców Schillera; czy wreszcie, do granic obłędu marzący o potędze - Konrad z Dziadów Mickiewicza. Wszyscy oni, mimo ostatecznej klęski, przeżywali swoje życie mocniej, pełniej, dramatyczniej niż im współcześni. Taka postawa, na tle literatury dawniejszej, była nowością, która wręcz wykpiwała zastane w sztuce wzorce osobowe.

Jacek Soplica

Na tle legionu europejskich, literackich postaci romantycznych wyróżnia się Jacek Soplica. Jak wiele z nich, jest on bohaterem dynamicznymbohater dynamicznybohaterem dynamicznym, który w trakcje trwania akcji utworu, pod wpływem dramatycznych przeżyć, zmienia się diametralnie.
I tak Soplica, z pełnego pychy i lekkomyślnego młodzieńca, którego wielkie uczucie doprowadza do całkowitego moralnego upadku, przeistacza się w księdza Robaka. Człowieka dojrzałego, odpowiedzialnego, głęboko zatroskanego o los ojczyzny, której poświęca resztę swojego życia. Pokorny, pełen cierpienia i poczucia winy zakonnik jest więc antyteząantytezaantytezą frywolnego szlachcica Soplicy. Robak jest gorliwym chrześcijaninem, który samotnie podąża ku bożemu i człowieczemu przebaczeniu:

Soplicę od wielu romantycznych bohaterów odróżnia niezrównany trud etyczny, jakiego się podejmuje po przywdzianiu habitu. Jest on więc postacią, na tle Mickiewiczowskich indywidualności, zupełnie nową artystycznie. Narysowaną z największym realizmem, nie tak egzaltowaną oraz przepoetyzowaną, jak chociażby Konrad.

RcfPucdxoWR3l1

Ilustracja przedstawia pocztówkę. Prezentuje ona dwóch mężczyzn znajdujących się w niewielkim pomieszczeniu. Klęcząc obok łóżka, obejmują się. Jeden z nich jest mnichem. Jego habit jest przewiązany sznurem. Kaptur opada na plecy. Jest odwrócony do nas plecami. Głowę ukrywa w ramionach drugiego mężczyzny. Jest to dojrzały człowiek. Ma gęste, siwe i krótkie włosy oraz sumiaste wąsy. Jest ubrany w kontusz. Na łóżku leżą dwie puchowe poduszki. Nad nimi wisi obraz przedstawiający Matkę Bożą. Jest ozdobiony dwiema wiązankami polnych kwiatów. Na drugiej ścianie wisi dywan, na którym zawieszono strzelbę.

Tak twierdzi Mikołaj Grabowski, reżyser Pana Tadeusza – przedstawienia w Teatrze im. Osterwy.

RiMsNayv1OjFF

Ilustracja przedstawia grupę osób. Po lewej stronie ukazana jest kobieta w sile wieku rozmawiająca z mężczyzną. Dama ma okrągłą twarz. Jej brwi są cienkie, oczy i nos małe. Ma ciemne loki upięte na czubku głowy. Pochyla ją i patrzy na rozmówcę. Jest ubrana w długą suknię z falbanami. W lewej dłoni trzyma wachlarz. Jej interlokutor jest ustawiony tyłem do nas. Ma krótkie, ciemne włosy. Lewą rękę opiera o ścianę, a prawą zakłada na plecy. Za plecami kobiety czai się dojrzały mężczyzna. Ma rzadkie włosy i sumiaste wąsy. Na jego twarzy maluje się zacięcie. W prawej dłoni trzyma łapkę na muchy. Celuje nią w ścianę. Za nim stoją inni mężczyźni ubrani w kontusze. Rozmawiają.

Słownik