Przeczytaj
Spermatogeneza i spermiogeneza
W procesie spermatogenezyspermatogenezy wyróżnia się trzy główne etapy:
Podział spermatogonii, czyli pierwotnych komórek płciowych. Na drodze podziałów mitotycznychpodziałów mitotycznych przekształcają się one w spermatocyty I rzęduspermatocyty I rzędu. Zarówno spermatogoniaspermatogonia, jak i spermatocyty I rzędu są komórkami diploidalnymi (tzn. zawierają podwójną liczbą chromosomów = 46).
Podział redukcyjny (mejozamejoza) spermatocytów I rzędu. Powstające dwa nowe spermatocyty II rzęduspermatocyty II rzędu (z podziału jednego spermatocytu I rzędu) zawierają już tylko połowę liczby chromosomów, czyli po 23. Przez to są o połowę mniejsze. Spermatocyty II rzędu przechodzą następnie drugi podział mejotyczny, który doprowadza do utworzenia spermatydspermatyd.
SpermiogenezaSpermiogeneza, podczas której spermatydy przekształcają się w dojrzałe plemnikiplemniki, odrzucając większość cytoplazmy i organelli komórkowych oraz wykształcając struktury umożliwiające dotarcie do komórki jajowej i jej zapłodnienie.
Budowa plemnika
Dojrzały plemnik ma długość ok. 60 mum i składa się z główki (zawierającej haploidalne jądro plemnika), szyjki, wstawki (zaopatrzonej w liczne mitochondria, które dostarczają komórce rozrodczej energii niezbędnej do poruszania się) oraz witki (stanowiącej narząd ruchu męskiej gamety).
W procesie spermiogenezy na szczycie główki z aparatu Golgiegoaparatu Golgiego tworzy się akrosomakrosom. Zawiera on enzymy hydrolityczne, które umożliwiają wniknięcie plemnika do wnętrza komórki jajowejkomórki jajowej.
Cały proces dojrzewania męskiej komórki rozrodczej trwa ok. 74 dni. Plemniki produkowane są do końca życia mężczyzny.
Słownik
pęcherzyk wydzielniczy zlokalizowany w szczytowej części główki plemnika, przylegający do otoczki jądrowej; zawiera enzymy hydrolityczne
organellum komórkowe w postaci systemu spłaszczonych, obłonionych woreczków (cystern) oraz towarzyszących im pęcherzyków i wakuoli, występujących w cytoplazmie większości komórek eukariotycznych
dojrzała komórka rozrodcza żeńska zwierząt i człowieka, zdolna do zapłodnienia i rozwoju w nowy organizm
komórki występujące w obrębie nabłonka plemnikotwórczego kanalika krętego jądra, rozmieszczone od błony podstawnej do światła kanalika; pełnią funkcję wspomagającą wobec komórek nabłonka plemnikotwórczego, wydzielają płyn stanowiący środowisko dla plemników, a ponadto pełnią funkcję wewnątrzwydzielniczą
(gr. meiosis – zmniejszenie) podział redukcyjny jądra komórkowego, prowadzący do wytworzenia haploidalnych komórek płciowych, czyli gamet, u zwierząt tkankowych (oogeneza, spermatogeneza), zarodników u mszaków i paprotników oraz ich odpowiedników u roślin nasiennych (sporogeneza); u organizmów niższych (np. glonów, pierwotniaków) mejoza nie musi być związana z produkcją gamet bądź zarodników i zachodzi w różnych fazach cyklu życiowego (koniugacja, przemiana pokoleń)
(gr. mitos – nić) sposób podziału jądra komórkowego (poprzedzony interfazą), prowadzącego do powstania dwóch jąder potomnych (siostrzanych), z których każde otrzymuje zestaw chromosomów identyczny pod względem ich liczby (ploidalności) z zestawem chromosomów obecnym w jądrze komórkowym przed podziałem
gameta męska; męska komórka rozrodcza
komórka powstająca podczas spermatogenezy ze spermatogonium, która przechodzi podział redukcyjny mejozy
komórka powstająca podczas spermatogenezy ze spermatocytu I rzędu, która przechodzi podział wyrównawczy mejozy
powstawanie plemników w kanalikach nasiennych jąder
pierwotna komórka rozrodcza męska u zwierząt i człowieka
komórka rozrodcza męska powstająca ze spermatocytu II rzędu
końcowy etap spermatogenezy, podczas którego spermatydy są przekształcane w dojrzałe plemniki