Przeczytaj
Budowa plemnika
Dojrzały plemnik ma długość ok. 60 mum i składa się z główki, która zawiera jądro komórkowe, szyjki, wstawki zaopatrzonej w liczne mitochondria, które dostarczają energii do poruszania się, oraz witki stanowiącej aparat ruchu gamety.
W procesie spermiogenezyspermiogenezy na szczycie główki z aparatu Golgiego tworzy się akrosomakrosom. Zawiera on enzymy, które umożliwiają wniknięcie plemnika do wnętrza komórki jajowejkomórki jajowej.
Wydzieliny w drogach rodnych kobiety zmieniają właściwości plemników, dzięki czemu stają się one zdolne do zapłodnienia. Proces ten nosi nazwę kapacytacjikapacytacji.
Plemniki wykazują znaczną ruchliwość. Prędkość ich ruchu wynosi ok. 0,1 mm/s. Na żywotność i ruchliwość plemników wpływa odczyn środowiska, w którym się znajdują. Dzięki wydzielinie gruczołu krokowego i gruczołów opuszkowo‑cewkowych prawidłowe pH nasienia ma odczyn zasadowy i wynosi ≥ 7,2. Takie pH neutralizuje niekorzystny dla plemników kwaśny odczyn pochwy. Zdolność do zapłodnienia plemniki tracą po około dwóch, trzech dniach przebywania w żeńskich drogach rozrodczych.
W czasie ejakulacjiejakulacji, która jest aktem odruchowym, plemniki przedostają się z cewki moczowej na zewnątrz. W jednym wytrysku znajduje się od 1,5 do 7,5 ml spermyspermy, a liczba plemników w nasieniu wynosi średnio od 200 do 300 mln.
W nasieniu zdrowego mężczyzny znaczna część plemników jest niezdolna do zapłodnienia – występują komórki o nieprawidłowej morfologii (karłowate, wieloogonowe, wielogłowowe).
Wybrane kryteria oceny jakości nasienia oraz ich wartości według WHO z 2010 roku
Ocena jakości nasienia to istotne badanie w diagnostyce niepłodności. Poniższa tabela przedstawia dolne granice normy ocenianych kryteriów.
Kryterium | Wartość |
---|---|
liczba plemników w ejakulacie | ≥ 39 mln |
objętość ejakulatu | ≥ 1,5 ml |
liczba plemników | ≥ 15 mln/ml |
ruchliwość plemników | ≥ 32% plemników o ruchu postępowym |
morfologia plemników | ≥ 4% plemników o prawidłowej budowie |
żywotność plemników | ≥ 58% żywych plemników |
pH | ≥ 7,2 |
Słownik
obszar w formie czapeczki zlokalizowany w przedniej części główki plemnika; zawiera enzymy hydrolityczne umożliwiające plemnikowi wniknięcie do komórki jajowej, a tym samym zapłodnienie
wytrysk nasienia (spermy) przez cewkę moczową, na skutek stymulacji seksualnej organizmu
zjawisko polegające na obecności w jądrze komórkowym jednego zestawu chromosomów
etap dojrzewania (uzdatniania) plemników, tj. nabywania przez nie zdolności do zapłodnienia; zachodzi po zaplemnieniu i polega na reorganizacji składników błony komórkowej plemnika
dojrzała komórka rozrodcza żeńska zwierząt i człowieka, zdolna do zapłodnienia i rozwoju w nowy organizm
ubogoplemnikowość; w nasieniu znajduje się ok. 30 tys. plemników w 1 mmIndeks górny 22
płyn zawierający plemniki, wydzielany przez męskie gruczoły płciowe
(gr. spérma – nasienie; génesis – pochodzenie) końcowy etap spermatogenezy; proces przekształcania się spermatyd w dojrzałe plemniki