Użytki rolne na świecie stanowią około 50% powierzchni lądów, z czego 77% stanowią pastwiskapastwiskopastwiska i łąkiłąkałąki, a około 23% to pola uprawne. Do użytków rolnych zaliczamy: grunty orne (pola uprawne, winnice, plantacje, ugory i odłogi), sady, plantacje trwałe, trwałe użytki zielone. Z uwagi na coraz większe zapotrzebowanie na żywność, wynikające z tendencji wzrostowej liczby ludności na świecie, w wielu krajach przeznacza się pod tereny rolnicze obszary wcześniej nieużytkowane. Do takich terenów należą obszary półpustynne i pustynne, formacje bagienne i podmokłe oraz lasy. Zmiany te w ujęciu globalnym zachodzą w powolnym tempie.

Ze względu na rozwój rolnictwa większość terenów pozyskiwanych pod grunty orne oraz łąki i pastwiska pochodzi z karczowania lasów. Powierzchnia lasów w Afryce Równikowej zmniejszyła się o ponad 40% w porównaniu do lat sprzed ekspansji rolniczej. Dodatkowo problem zmniejszania się lasów na rzecz uprawy rolnej dotknął również Azję i Amerykę Południową, gdzie powierzchnia lasów zmniejszyła się o około 35%. Kolejnym przykładem pozyskiwania gruntów pod uprawy jest osuszanie zatok morskich i bagien oraz nawadnianie terenów deficytowych w wodę. Przykładem takiego regionu jest Afryka Subsaharyjska, w której odsetek gruntów ornych w wyniku nawadniania wzrósł o 3,4% w ciągu 37 lat od 1981 r. Bardzo powszechnym zabiegiem jest osuszanie terenów bagiennych w Azji Południowo‑Wschodniej pod uprawy palmy olejowej. Ma to poważne konsekwencje, takie jak np. pożary torfowisk oraz wzrost stężenia COIndeks dolny 2₂ w regionie, uprzednio absorbowanego przez torfowiska.

RAX6jb0pWVFAe

Wykres przedstawia zmiany w wielkości użytków rolnych. W 1961 roku było ich około 4,5 miliona. Następnie liczba ta rosła. W 1973 roku wyniosła 4,6 miliona. W 1988 roku wyniosła 4,8 miliona. W 2000 roku wyniosła prawie 4,9 miliona. Następnie zaczęła spadać. W 2012 roku wyniosła 4,8 miliona. Od 2015 roku zaczęła nieznacznie rosnąć.

Ważne!

Wycinanie lasów równikowych zachodzi w bardzo szybkim tempie – ponad 5 mln ha na rok. Działania te mają bardzo niekorzystny wpływ na środowisko, mogą skutkować nie tylko pozbawianiem schronienia i wyginięciem zwierząt mających siedliska na tym obszarze, ale także zachwianiem równowagi tlenowej na świecie, osuszaniem gleb i pustynnieniem.

R2E3d4U2SUi3I

Zdjęcie przedstawia fragment lasu deszczowego. Na dole znajduje się gęsty las. Od środka zdjęcia ku górze rozciąga się teren wylesiony z piaszczystym podłożem.

• zabiegami nawadniającymi ziemie o niewystarczających warunkach wodnych,

• zabiegami osuszania gleb podmokłych,

• racjonalnym nawożeniem,

• poprawą bioróżnorodności gleb wyjałowionych.

W większości krajów na świecie udział łąk i pastwisk w ogólnym udziale użytków rolnych stanowi większość. Największy udział pól uprawnych w stosunku do gruntów rolnych występuje na Półwyspie Indyjskim oraz na Ukrainie. Największy udział pastwisk w ujęciu światowym występuje w Mongolii i Kazachstanie oraz w RPA i Somalii.

R1TRDylIrukMd

Mapa świata przedstawia grunty jako procent powierzchni całkowitej. Od 90 do 100% występuje w Arabii Saudyjskiej i Kazachstanie. Od 80 do 90% występuje w Mongolii. Od 79 do 80% występuje w Indiach, na Ukrainie, w Somalii, Nigerii, Republice Południowej Afryki, na Madagaskarze. Od 60 do 70% występuje w Meksyku, Chinach, w Turcji, Francji, Hiszpanii. Od 50 do 60% występuje w Argentynie. Od 40 do 50% występuje w Stanach Zjednoczonych, Polsce, Niemczech, na Białorusi, w Portugalii, we Włoszech, w Australii, Namibii, Angoli, Botswanie, Tanzanii, Kenii. Od 30 do 40% występują w Brazylii, Boliwii, Mauretanii, Mali, Czadzie, Nigrze, Etiopii, Indonezji i Malezji. Wartości od 20 do 30% występują w Sudanie, Demokratycznej Republice Konga, Rosji. Wartości do 10% występują w Kanadzie, Libii, Egipcie, Republice Środkowoafrykańskiej.

RP3aBU9jAe1RH

Mapa świata przedstawia udział gruntów użytkowanych rolniczo. Od 90 do 100% występuje w Kazachstanie i Mongolii. Od 70 do 80% występuje w Nigerii, Somalii, Republice Południowej Afryki, na Ukrainie, w Wielkiej Brytanii. Wartości od 60 do 70% występują w Polsce, Bułgarii, Indiach, Australii, Mozambiku, na Madagaskarze, w Hiszpanii. Wartości od 50 do 60% występują w Arabii Saudyjskiej, Sudanie, Etiopii, Chinach, w Turcji, Francji, Meksyku. Wartości od 40 do 50% występują w Jemenie, Angoli, Namibii, Botswanie, Stanach Zjednoczonych, Argentynie. Wartości od 30 do 40% występują w Iranie, Tanzanii, Zimbabwe, Nigrze, Czadzie, Brazylii. Niższe wartości występują w Kanadzie, Libii, Egipcie, Norwegii, Szwecji, Finlandii.

RfFmOhZDlUyQV

Mapa świata przedstawia udział pól uprawnych. Od 60 do 70% występuje w Indiach, Czechach, na Węgrzech i Ukrainie. Wartości od 30 do 40% występują w Polsce, Niemczech, Francji, Turcji, Nigerii. Wartości od 20 do 30% występują w Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Argentynie, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Kazachstanie, Chinach, Malezji, Indonezji, Nigrze, Etiopii, Kenii, Tanzanii, Republice Południowej Afryki. Wartości niższe występują w Kanadzie, Brazylii, Rosji, krajach skandynawskich, Australii, na Madagaskarze, w Iranie, Libii, Egipcie, Algierii, Czadzie, Sudanie, Angoli, Namibii.

RMvHmMRSq9Tj3

Mapa świata przedstawia udział powierzchni pól uprawnych. Od 50 do 60% występuje w Indiach, Czechach, na Węgrzech i Ukrainie. Wartości od 30 do 40% występują w Polsce, Niemczech, Francji, Turcji, Nigerii, Hiszpanii, Stanach Zjednoczonych. Wartości od 20 do 30% występują w Meksyku, Kazachstanie, Chinach, Tanzanii, Republice Południowej Afryki, Iranie, Iraku. Wartości od 10 do 20% występują w Brazylii, Argentynie, Nigrze, Sudanie, Etiopii, Kenii, Zimbabwe, na Madagaskarze, w Rosji, Australii, Szwecji, Finlandii. Wartości poniżej 10% występują w Kanadzie, Chile, Peru, Kolumbii, Mali, Mauretanii, Algierii, Libii, Egipcie, Czadzie, Angoli, Namibii, Arabii Saudyjskiej, Jemenie, Omanie, Norwegii.

RwUoquvZN5aeS

Mapa świata przedstawia udział łąk i pastwisk. Od 80 do 90% występują w Mongolii i Arabii Saudyjskiej. Wartości od 70 do 80% występują w Somalii, Republice Południowej Afryki, Kazachstanie. Wartości od 60 do 70% występują w Mozambiku, na Madagaskarze. Wartości od 40 do 50% występują w Australii, Angoli, Namibii, Zimbabwe, Meksyku, Wielkiej Brytanii, Maroko, Jemenie, Chinach, Iraku. Wartości od 30 do 40% występują w Argentynie, Kolumbii, Mauretanii, Czadzie, Nigerii. Wartości od 20 do 30% występują w Brazylii, Stanach Zjednoczonych, Mali, Nigrze, Kenii, Tanzanii. Wartości od 10 do 20% występują w krajach europejskich, Algierii, Chile, Peru. Niższe wartości występują w Kanadzie, Rosji, krajach skandynawskich, Indiach, Malezji, Indonezji.

RT3l7HTpAH7o6

Mapa świata przedstawia powierzchni łąk i pastwisk. Od 80 do 90% występują w Mongolii. Wartości od 70 do 80% występują w Somalii, Republice Południowej Afryki, Kazachstanie. Wartości od 60 do 70% występują w Mozambiku, Arabii Saudyjskiej, na Madagaskarze. Wartości od 40 do 50% występują w Australii, Angoli, Namibii, Zimbabwe, Meksyku, Wielkiej Brytanii, Maroko, Jemenie, Chinach, Iraku. Wartości od 30 do 40% występują w Argentynie, Kolumbii, Mauretanii, Czadzie, Nigerii. Wartości od 20 do 30% występują w Brazylii, Stanach Zjednoczonych, Mali, Kenii, Tanzanii. Wartości od 10 do 20% występują w krajach europejskich, Algierii, Chile, Peru. Niższe wartości występują w Kanadzie, Rosji, krajach skandynawskich, Indiach, Malezji, Indonezji.

Słownik