Instrukcja wykonania doświadczenia:

1. Do probówki wlej $2$-$3 {\text{cm}}^3$ wodnego roztworu kwasu ortofosforowego($\text{V}$).

2. Za pomocą małej łyżki do odczynników dodawaj małymi porcjami tlenek żelaza($\text{III}$).

3. Obserwuj zachodzące zmiany.

4. W zlewce umieść zardzewiały gwóźdź i zalej go napojem typu cola.

5. Obserwuj zachodzące zmiany.

6. Dla porównania, do drugiej zlewki wstaw kolejny zardzewiały gwóźdź i spryskaj go roztworem odrdzewiacza.

7. Obserwuj zachodzące zmiany.

Sprawdź, czy Twoje propozycje są podobne do poniższych.

Problem badawczy:

Który ze składników napoju typu cola jest odpowiedzialny za usuwanie rdzy?

Hipoteza:

Za usuwanie rdzy odpowiada kwas ortofosforowy($\text{V}$).

Obserwacje:

Tlenek ulega roztworzeniuroztwarzanieroztworzeniu w roztworze kwasu. Wytrąca się osad o innej konsystencji niż stały ${\text{Fe}}_2{\text{O}}_3$.

Po zanurzeniu zardzewiałego przedmiotu do napoju typu cola następuje usunięcie rdzy z przedmiotu.

Po spryskaniu zardzewiałego gwoździa odrdzewiaczem, spływa z niego pomarańczowa ciecz. Gwóźdź zyskuje metaliczny połysk.

Wnioski:

W każdej z przeprowadzonych prób wykorzystano kwas ortofosforowy($\text{V}$). W  pierwszym przypadku użyto jego wodnego roztworu, a w drugim i trzecim, napoju typu cola i odrdzewiacza, których kwas ten jest składnikiem. W  pierwszej próbie stwierdzono, że kwas ortofosforowy($\text{V}$) reaguje z  tlenkiem żelaza($\text{III}$), będącym jednym ze składników rdzy. Ponieważ również w pozostałych przypadkach zaobserwowano roztwarzanie się rdzy, można wnioskować, że to właśnie kwas ortofosforowy($\text{V}$) jest odpowiedzialny za jej usuwanie.

Równanie reakcji chemicznej: