Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Alkohole polihydroksylowealkohol polihydroksylowyAlkohole polihydroksylowe, tak jak alkohole monohydroksylowealkohol monohydroksylowyalkohole monohydroksylowe:

  • nie ulegają dysocjacji elektrolitycznejdysocjacja elektrolitycznadysocjacji elektrolitycznej;

  • nie przewodzą prądu elektrycznego;

  • odczyn ich wodnych roztworów jest obojętny.

bg‑azure

Reaktywność alkoholi polihydroksylowych

Alkohole polihydroksylowe ulegają tym samym reakcjom chemicznym, co alkohole monohydroksylowe:

  • reagują z metalami aktywnymi

W wyniku reakcji etano-1,2-diolu z sodem powstaje etano-1,2-diolan sodu i wodór:

RiEIqgWxILi7e1
Równanie reakcji etano-1,2-diolu z sodem
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
  • reagują z kwasami nieorganicznymi

W wyniku reakcji etano-1,2-diolu z kwasem azotowym(V) powstaje diazotan(V) etano-1,2-diolu i woda:

R1MC1iYUkqejv1
Równanie reakcji etano-1,2-diolu z kwasem azotowym(<math aria‑label="pięć">V)
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
  • reagują z kwasami organicznymi

W wyniku reakcji etano-1,2-diolu z kwasem octowym powstaje octan etano-1,2-diolu i woda:

RjYrjjXM21D511
Równanie reakcji etano-1,2-diolu z kwasem etanowym
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
  • reagują z tlenkami metali ciężkich – pod wpływem tlenku miedzi(II) utleniają się na gorąco do związków karbonylowychzwiązki karbonylowezwiązków karbonylowych

W wyniku reakcji etano-1,2-diolu z tlenkiem miedzi(II) w podwyższonej temperaturze powstaje oksaloaldehyd, miedź i woda:

R1L2Pt88enug71
Równanie reakcji etano-1,2-diolu z tlenkiem miedzi
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
  • reagują z zakwaszonym roztworem dichromianu(VI) potasu, utleniając się do kwasów karboksylowychkwasy karboksylowekwasów karboksylowych

W wyniku reakcji etano-1,2-diolu z dichromianem(VI) potasu w środowisku kwasu siarkowego(VI) powstaje kwas szczawiowy, siarczan(VI) potasu, siarczan(VI)
chromu(III) i woda:

RtJ4pmlG1nmem1
Równanie reakcji etano-1,2-diolu z dichromianem(<math aria‑label="sześć">VI) potasu w środowisku kwasu siarkowego
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
  • ulegają dehydratacji pod wpływem środowiska kwasowego

W wyniku reakcji etano-1,2-diolu w środowisku kwasowym powstaje acetaldehyd i woda:

R141yLgpDFeCc1
Równanie reakcji dehydratacji etano-1,2-diolu w środowisku kwasowym
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
  • reagują z HClHBr

W wyniku reakcji etano-1,2-diolu z chlorowodorem powstaje 1,2-dichloroetan i woda:

RbHuuIjrgDBEj1
Równanie reakcji etano-1,2-diolu z chlorowodorem
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

W przeciwieństwie do alkoholi monohydroksylowych, alkohole polihydroksylowe reagują z wodorotlenkiem miedzi(II), na co poświęcona została inna lekcja.

Słownik

alkohol monohydroksylowy
alkohol monohydroksylowy

alkohol zawierający jedną grupę hydroksylową (OH)

alkohol polihydroksylowy
alkohol polihydroksylowy

alkohol zawierający kilka grup hydroksylowych (OH)

dysocjacja elektrolityczna
dysocjacja elektrolityczna

samorzutny proces rozpadu cząsteczek elektrolitów w roztworach na dodatnio i ujemnie naładowane cząstki, tj. kationy i aniony

związki karbonylowe
związki karbonylowe

związki organiczne, które posiadają w swej cząsteczce grupę karbonylową

kwasy karboksylowe
kwasy karboksylowe

związki organiczne, których cząsteczki zawierają grupę karboksylową (COOH)

Bibliografia

Dudek‑Różycki K., Płotek M., Wichur T., Kompendium terminologii oraz nazewnictwa związków organicznych. Poradnik dla nauczycieli i uczniów, Kraków 2020.

Morrison R. T., Boyd R. N., Chemia organiczna, t. 1, tłum. Wiesław Antkowiak i in., Warszawa 1985.

Litwin M., Styka‑Wlazło S., Szymońska J., To jest chemia 2, Warszawa 2016.