Przeczytaj
Cykl komórkowyCykl komórkowy, czyli cykl życiowy komórki, składa się z interfazyinterfazy i fazy mitozy. Każda nowo powstała komórka rozpoczyna swój własny cykl.
Fazy cyklu komórkowego
Zasadniczymi etapami cyklu komórkowego są: interfaza, obejmująca fazy GIndeks dolny 11, S i GIndeks dolny 22, oraz mitoza (faza M). Fazy GIndeks dolny 11 i GIndeks dolny 22 (ang. gap – przerwa) to momenty, w których zachodzą procesy przygotowujące komórkę do replikacji DNA (GIndeks dolny 11) lub mitozy (GIndeks dolny 22). Replikacja DNA odbywa się w fazie S; proces ten prowadzi do podwojenia ilości materiału genetycznego.
Regulacja cyklu komórkowego
Precyzyjna regulacja cyklu komórkowego ma zasadnicze znaczenie szczególnie dla eukariontów o bardziej złożonej budowie. Dwa najważniejsze punkty kontroli cyklu komórkowego to przejście z fazy GIndeks dolny 11 do S oraz z fazy GIndeks dolny 22 do M. Przejście komórki przez te punkty kontrolne jest zależne od obecności aktywnego kompleksu dwóch białek. Pierwszym z nim jest specyficzna dla danego etapu cyklina. Białko to pojawia się wyłącznie w ściśle określonym etapie cyklu komórkowego po spełnieniu pewnych warunków związanych z gotowością przejścia komórki do następnego etapu, np. gdy osiągnie ona odpowiednią wielkość lub gdy została zakończona replikacja DNA. Drugim białkiem jest określona kinazakinaza, zależna od cyklin. Zaburzenia przekazywania sygnałów regulujących cykl komórkowy są zazwyczaj pierwszym etapem powstawania nowotworu.
Czas trwania cyklu komórkowego
Cykl komórkowy typowej komórki ssaków trwa ok. 24 godz., ale istnieją znaczne różnice pod tym względem w rożnych typach komórek i organizmów. Komórki zarodków zwierząt dzielą się bardzo szybko – co kilkanaście minut (u muszki owocowej, Drosophila – co osiem). W innych komórkach miedzy podziałami mogą upłynąć tygodnie, a nawet lata. Podziały mogą też całkowicie ustać. Najbardziej zmienne czasowo są fazy GIndeks dolny 11 i GIndeks dolny 00.
Słownik
faza podziału jądra komórkowego; w anafazie następuje rozchodzenie się chromatyd (w mitozie) lub chromosomów (w pierwszym podziale mejozymejozy) do przeciwnych biegunów wrzeciona podziałowego
połowa chromosomu, widoczna jako odrębna jednostka morfologiczna w stadiach bezpośrednio poprzedzających podział materiału genetycznego; chromatydy jednego chromosomu zawierają takie same cząsteczki DNA
cykl życiowy komórki; uporządkowany ciąg zdarzeń zachodzących w komórce; można go podzielić na dwa okresy: interfazę oraz podział komórki
etap cyklu komórkowego obejmujący czas między kolejnymi podziałami komórkowymi, najdłuższe stadium cyklu komórkowego (z wyjątkiem komórek dzielących się bardzo intensywnie); interfaza jest okresem najbardziej aktywnych przemian metabolicznych
grupa enzymów z klasy transferaz; katalizują reakcję przeniesienia grupy fosforanowej z wysokoenergetycznego ATP na inne związki z wytworzeniem ich pochodnych fosforanowych; reakcja ta nazywa się fosforylacją
podział redukcyjny jądra komórkowego prowadzący do wytworzenia haploidalnych komórek płciowych, czyli gamet u zwierząt tkankowych, zarodników u niektórych grzybów, a także mszaków i paprotników oraz ich odpowiedników u roślin nasiennych (sporogeneza)
etap podziału jądra komórkowego, podczas którego chromosomy układają się w płaszczyźnie równikowej wrzeciona podziałowego, tworząc tzw. płytkę metafazalną, co umożliwia uporządkowany podział materiału genetycznego między dwie powstające komórki potomne; następuje po profazie, a poprzedza anafazę
sposób podziału jądra komórkowego, w wyniku którego powstają dwa jądra potomne; każde z nich otrzymuje zestaw chromosomów identyczny pod względem ich liczby, jak ten, który miało jądro komórkowe przed podziałem
pierwszy etap podziału jądra komórkowego; podczas profazy następuje stopniowa kondensacja chromatyny w chromosomy, zanikają jąderko oraz błona jądrowa i zaczyna się tworzyć wrzeciono podziałowe, z którym łączą się kondensujące chromosomy
końcowa faza podziału jądra komórkowego, w której organizują się jądra potomne