Kula jest wpisana w ostrosłup prawidłowy czworokątnyostrosłup prawidłowy czworokątnyostrosłup prawidłowy czworokątny wtedy, gdy jest ona styczna do podstawy tego ostrosłupa oraz wszystkich jego ścian.
Trójkąt będący przekrojem przechodzącym przez wysokość ostrosłupa oraz środki dwóch przeciwległych krawędzi podstawy ostrosłupa, jest opisany na okręgu o promieniu i jest trójkątem równoramiennym, w szczególnym przypadku może być trójkątem równobocznym.
Przykład 1
Wysokość ostrosłupa prawidłowego czworokątnego jest równa , a krawędź podstawy .
Obliczymy objętość kuli wpisanej w ten ostrosłup.
Wykonajmy odpowiedni rysunek.
R1UDNzn8lJJJL
Do obliczenia promienia kuli potrzebujemy pola i obwodu trójkąta .
Korzystając z twierdzenia Pitagorasa w trójkącie obliczymy długość odcinka :
Zatem oraz .
Stąd . Ostatecznie objętość kuli .
Przykład 2
Dany jest ostrosłup prawidłowy czworokątny o krawędzi podstawy . Przekrój płaszczyzną zawierającą wysokość tego ostrosłupa i przechodząca przez środki przeciwległych krawędzi podstawy jest trójkątem równobocznym. Obliczymy promień kuli wpisanej w ten ostrosłup.
Wykonajmy odpowiedni rysunek.
R1ePJHjHU5PLY
Ponieważ trójkąt jest równoboczny, to promień okręgu wpisanego w ten trójkątpromień okręgu wpisanego w trójkąt równoboczny o boku apromień okręgu wpisanego w ten trójkąt stanowi wysokości tego trójkąta. Stąd .
Przykład 3
Dany jest ostrosłup prawidłowy czworokątny, którego wszystkie krawędzie są tej samej długości równej . Obliczymy promień kuli wpisanej w ten ostrosłup.
Wykonajmy odpowiedni rysunek.
RaXdVrrjZH04r
Odcinek jest wysokością tego ostrosłupa oraz jest promieniem kuli wpisanej w ten ostrosłup. Zauważmy, że ściany boczne ostrosłupa są trójkątami równobocznymi. Stąd trójkąt jest trójkątem równoramiennym o podstawie i ramionach długości . Promień kuli wpisanej w ostrosłup jest promieniem okręgu wpisanego w trójkątpromień okręgu wpisanego w dowolny trójkątpromieniem okręgu wpisanego w trójkąt .
Jego długość obliczymy ze wzoru , gdzie oznacza połowę obwodu trójkąta .
Korzystając z twierdzenia Pitagorasa w trójkącie obliczymy długość wysokości trójkąta .
Stąd .
Połowa obwodu trójkąta jest równa .
Zatem .
Przykład 4
Dany jest ostrosłup prawidłowy czworokątny o krawędzi podstawy . Przekrój płaszczyzną zawierającą wysokość tego ostrosłupa i przechodząca przez środki przeciwległych krawędzi podstawy jest trójkątem prostokątnym. Obliczymy pole powierzchni kuli wpisanej w ten ostrosłup.
Wykonajmy odpowiedni rysunek.
RJLgObe8Qkv1Q
Zauważmy, że trójkąt jest trójkątem prostokątnym i równoramiennym o przeciwprostokątnej długości . Zatem przyprostokątne tego trójkąta mają długość .
Stąd promień okręgu wpisanego w ten trójkątpromień okręgu wpisanego w trójkąt prostokątny o przyprostokątnych a i b i przeciwprostokątnej cpromień okręgu wpisanego w ten trójkąt .
Zatem pole powierzchni kuli .
Słownik
ostrosłup prawidłowy czworokątny
ostrosłup prawidłowy czworokątny
ostrosłup prosty, który ma w podstawie kwadrat. Ostrosłup prawidłowy czworokątny ma cztery identyczne ściany boczne, które są trójkątami równoramiennymi
promień okręgu wpisanego w trójkąt prostokątny o przyprostokątnych a i b i przeciwprostokątnej c
promień okręgu wpisanego w trójkąt prostokątny o przyprostokątnych a i b i przeciwprostokątnej c
promień okręgu wpisanego w trójkąt prostokątny o przyprostokątnych i i przeciwprostokątnej wyraża się wzorem .
promień okręgu wpisanego w trójkąt równoboczny o boku a
promień okręgu wpisanego w trójkąt równoboczny o boku a
promień okręgu wpisanego w trójkąt równoboczny o boku , wyraża się wzorem
promień okręgu wpisanego w dowolny trójkąt
promień okręgu wpisanego w dowolny trójkąt
promień okręgu wpisanego w dowolny trójkąt wyraża się wzorem , gdzie - pole trójkąta, – połowa obwodu tego trójkąta