Przeczytaj
Liczby pierwsze i bliźniacze
Liczby pierwsze bliźniacze to kolejne liczby pierwsze, których różnica wynosi 2.
Przykładem takich liczb są pary: i lub i .
Przygotujmy kod, który – wśród liczb pierwszych – pozwoli odnaleźć liczby bliźniacze. W tym przypadku przygotujemy funkcję obliczającą liczby pierwsze w przedziale metodą Eratostenesa (więcej na jej temat znajdziesz w e‑materiale Sito EratostenesaSito Eratostenesa). Następnie zbadamy, które spośród znalezionych liczb pierwszych spełniają warunki liczb bliźniaczych. Działanie naszego programu sprawdzimy, szukając liczb bliźniaczych do liczby 80
.
Specyfikacja:
Dane:
n
– górna granica przedziału; liczba naturalna, większa od 2
Wynik:
Program ma znaleźć i wypisać pary liczb bliźniaczych w zadanym przedziale.
Zaczynamy od zaimplementowania funkcji wyszukującej wszystkie liczby pierwsze w przedziale . Tworzymy definicję naszej funkcji. Następnie przygotowujemy dwie listy: lista_liczb
, która będzie przechowywała znalezione liczby pierwsze, oraz lista
, która będzie służyła do przechowywania wykreślonych liczb (wartość True
oznacza, że liczba nie została jeszcze wykreślona).
Następnie tworzymy pętlę, której zadaniem będzie znajdowanie najmniejszej niewykreślonej liczby w danym momencie. Będzie ona działała w przedziale . W celu obliczenia pierwiastka, importujemy z biblioteki math
funkcję sqrt
. Jeżeli obecnie sprawdzana liczba nie była jeszcze wykreślona, to zaczynamy wykreślanie wszystkich jej wielokrotności z tablicy lista
. W tym celu tworzymy pętlę odpowiadającą za wyznaczanie kolejnych wielokrotności liczby indeks
. Swoje działanie będzie zaczynała od jej dwukrotności i zwiększała wartość o wartość sprawdzanej liczby.
Kolejnym krokiem będzie odszukanie liczb pierwszych, czyli tych, które nie zostały wykreślone z listy lista
. W tym celu tworzymy pętlę, która zapisuje te liczby do listy lista_liczb
. Na końcu zwracamy nasz wynik, czyli listę liczb pierwszych znalezionych w podanym przedziale.
Przejdźmy teraz do wyszukiwania liczb bliźniaczych. W tym celu, za pomocą zaimplementowanej funkcji, wyszukamy najpierw wszystkie liczby pierwsze z przedziału
Tworzymy listę liczby_blizniacze
, która będzie przechowywała znalezione pary liczb bliźniaczych. Następnie, za pomocą pętli, sprawdzamy każde dwie kolejne znalezione liczby pierwsze z tablicy liczby_pierwsze
.
Oto kod całego programu:
Wynik wywołania kodu będzie następujący:
Liczby doskonałe
Liczby doskonałe to liczby naturalne, które są jednocześnie sumą wszystkich swoich dzielników właściwychdzielników właściwych.
Przykładem takiej liczby jest , ponieważ spełnia ona przedstawiony warunek: .
Jedną z możliwości odnajdywania liczb doskonałych jest sposób opisany przez Euklidesa w IX księdze Elementów.
W celu znalezienia liczby doskonałej należy obliczyć sumy kolejnych potęg liczby 2, a jeśli taka liczba okaże się liczbą pierwszą, wówczas trzeba pomnożyć ją przez ostatni składnik dodawania – w ten sposób otrzymamy liczbę doskonałą.
Przykład:
Badamy kolejno wyrazy:
- jest liczbą pierwszą, czyli jest liczbą doskonałą;
- jest liczbą pierwszą, czyli jest liczbą doskonałą;
- nie jest liczbą pierwszą;
- jest liczbą pierwszą, czyli jest liczbą doskonałą;
itd.
Napiszmy program, który wypisze listę liczb doskonałych w przedziale . Działanie naszego programu przetestujemy dla n = 10000
.
Specyfikacja:
Dane:
n
- górna granica zakresu; liczba naturalna
Wyniki:
Program ma znaleźć i wypisać liczby doskonałe z podanego przedziału.
Zacznijmy od zdefiniowania funkcji pomocniczej suma_dzielnikow(liczba)
, która będzie zwracała sumę dzielników właściwych danej liczby. W tym celu, zaczynając od 1, sprawdzamy, czy kolejne liczby są dzielnikami liczby liczba
(wynik operacji modulo, operator %
, będzie równy 0
). Jeżeli tak, to dodajemy do sumy wartość tego dzielnika.
Następnie stworzymy funkcję czy_doskonala(liczba)
, która będzie odpowiadała na pytanie, czy dana liczba jest liczbą doskonałą. W tym celu sprawdzamy, czy liczba
jest równa sumie dzielników tej liczby.
Na samym końcu tworzymy pętlę, która będzie szukała liczb doskonałych w zadanym przedziale. Sprawdzamy kolejne liczby - jeżeli spełniają warunki, zapisujemy je w liście wynikowej i wyświetlamy nasze rozwiązanie.
Oto kod całego programu:
Wynik wywołania kodu będzie następujący:
Oprócz liczb, które znaleźliśmy, kolejnymi liczbami doskonałymi są liczby: , , .
Wszystkie znane dotychczas liczby doskonałe są parzyste. Nie udało się jednak do tej pory udowodnić, że liczby doskonałe nieparzyste nie istnieją.
Zaczynamy od kodu z Przykładu 2.
Możemy sprawdzić, ile czasu zabiera naszemu komputerowi policzenie kolejnych liczb i zwizualizować te czasy za pomocą modułu matplotlibmatplotlib.
W tym celu, na samej górze pliku, importujemy odpowiednią bibliotekę do tworzenia wykresów (matplotlib.pyplot
) i ustawiamy jej alias plt
. Potrzebna nam będzie również funkcja perf_counter()
z biblioteki time
, która umożliwi dokładny pomiar czasu.
Na początku przygotowujemy dwie tablice: X
, która będzie przechowywała wartości na osi OX oraz czasy
, która będzie przechowywała czas, jaki upłynął od rozpoczęcia wykonywania obliczeń, do ukończenia sprawdzania każdej liczby, czy jest ona liczbą doskonałą.
Rozpoczynamy pomiar, zapisując w zmiennej czas_startu
czas rozpoczęcia wykonywania obliczeń. Ponieważ zależy nam na dokładności obliczeń, używamy do tego funkcji perf_counter()
z biblioteki time
.
Następnie modyfikujemy pętlę, która odpowiadała za sprawdzanie kolejnych liczb, czy są liczbami doskonałym. Po sprawdzeniu każdej liczby dodajemy do utworzonych tablic wartości: do tablicy X
dodajemy liczbę, którą sprawdziliśmy, a do tablicy czasy
- czas, jaki upłynął od rozpoczęcia obliczeń.
Ostatnim krokiem będzie wyświetlenie wykresu. W kolejnych krokach używamy funkcji:
plt.plot()
- rzutujemy na wykres kolejne punkty o współrzędnych z tablicX
orazczasy
,plt.xlabel()
- ustawiamy opis osi X,plt.ylabel()
- ustawiamy opis osi Y,plt.grid()
- włączamy wyświetlanie siatki na wykresie,plt.show()
- wyświetlamy wykres.
Oto kod całego programu:
Możemy zauważyć, jak długo trwa wyszukiwanie ostatniej liczby.
Słownik
każdy dzielnik danej liczby, który jest od niej mniejszy
biblioteka służąca do przedstawienia obrazów złożonych z punktów o współrzędnych x
oraz y
(wykresów, histogramów, rozkładów itp.); moduł matplotlib
nie jest dostępny w standardowej instalacji języka Python -należy go zainstalować, korzystając z mechanizmu pip