Warto przeczytać

Obwód elektrycznyobwód elektrycznyObwód elektryczny, to zamknięty układ połączonych ze sobą elementów, umożliwiający przepływ prądu elektrycznegoprąd elektrycznyprądu elektrycznego (Rys. 1.).

R1IQiJSjpi4Wh

Rys. 1. Przedstawia rysunek obwodu elektrycznego. Obwód elektryczny składa się z prostopadłościennej, niebieskiej baterii widocznej z przodu. Do górnej części baterii przymocowane są dwa zielone przewody. Jeden z przewodów biegnie w prawą stronę, a drugi w lewą stronę. U góry ilustracji widoczne są dwie żarówki. Żarówki widoczne są jako owalne, żółte kształty umiejscowione na cylindrycznych, niebieskich podstawkach. Żarówki widoczne są obok siebie. Przewód wychodzący z lewej strony baterii połączony jest z lewą żarówką. Przewód wychodzący z prawej strony baterii połączone jest sprawą żarówką. Żarówki połączone są zielonym przewodem. Pomiędzy prawem wyjściem z baterii prawą żarówką znajduje się przełącznik. Przełącznik widoczny jest w postaci poziomego prostopadłościanu. Przełącznik ma kolor szary. Na górnej powierzchni przełącznika widoczny jest czerwony prostopadłościan. Czerwony prostopadłościan to przełącznik, który może być przesuwany w prawo bądź w lewo w celu włączenia lub wyłączenia obwodu elektrycznego. Przełącznik przesunięty jest w prawo a żarówki świecą.

Buduje się go najczęściej po to, by zasilić w energię elektryczną urządzenia, które mają wykonać określoną pracę. Aby działały prawidłowo, obwody muszą być czasem bardzo skomplikowane. Schemat (Rys. 2.) jest graficznym obrazem obwodu elektrycznego, opisującym jego budowę w umowny sposób, zrozumiały dla tych, którzy mają z niego korzystać.

RJIW8q2gvVcHo

Rys. 2. Ilustracja przedstawia rysunek, na którym widoczny jest schemat układu elektrycznego. Schemat układu elektrycznego narysowany jest czarnymi liniami. Schemat układu elektrycznego widoczny jest w postaci poziomego prostokąta. Na górnej krawędzi obwodu znajdują się dwie żarówki. Żarówki widoczne są obok siebie. Żarówki narysowane są jako okręgi o czarnych krawędziach z ukośnym krzyżykiem w środku. Żarówka oznaczona wielką literą Ż z indeksem dolnym jeden widoczna jest po lewej stronie. Żarówka oznaczona wielką literą Ż z indeksem dolnym dwa widoczna jest po prawej stronie. Po prawej stronie od żarówek widoczny jest element, który może rozłączyć układ. W postaci odchylone go od poziomu odcinka. Na dolnej krawędzi obwodu widoczne jest źródło napięcia. Źródło napięcia mała grecka litera epsilon widocznej w postaci dwóch pionowych, równoległych względem siebie odcinku. Lewe odcinek jest krótszy i grubszy. Sprawę odcinek jest dłuższy i cięższa. Po prawej stronie od źródła napięcia widoczny jest opornik. Opornik narysowano w postaci prostokąta o czarnych krawędziach. Rezystancja opornika opisana jest małą literą r.

Najczęściej, najpierw powstaje projekt takiego obwodu. Dla projektanta, który na podstawie swojej wiedzy teoretycznej planuje sposób połączeń spełniający założone cele, posługiwanie się schematem jest dużym ułatwieniem. Posługując się projektem w formie schematu, wykonawca musi zbudować obwód, czyli połączyć wszystkie elementy w sposób przewidziany przez projektanta. Schemat elektrycznyschemat obwodu elektrycznegoSchemat elektryczny jest metodą przekazania takiej informacji w sposób czytelny i łatwy do zastosowania. Jeżeli skomplikowane urządzenie elektryczne ulegnie awarii, aby ją usunąć, trzeba wiedzieć, jak jest ono skonstruowane. Jedynym sposobem jest skorzystanie ze schematu, który to opisuje.

Aby schemat był jak najprostszy, przy rysowaniu go stosuje się umowne symbole występujących w nim elementów. Dla ułatwienia odczytu, przewody rysuje się w formie linii prostych. Połączenia przewodów zaznacza się kropką, by odróżnić je od sytuacji, w których przewody przecinają się, ale nie łączą (patrz – Rys. 3.). Na niektórych schematach można spotkać się z pojęciem masymasamasy. To sytuacja, w której wykorzystuje się fakt, że metalowa konstrukcja obudowy lub szkieletu urządzenia może stanowić połączenie jednego z biegunów dla wielu elementów (czyli wspólny potencjał zasilania), rozmieszczonych w różnych miejscach (Rys. 4). Na przykład, wszystkie samochodowe instalacje elektrycznesamochodowa instalacja elektrycznasamochodowe instalacje elektryczne buduje się w ten sposób. Czasami, grupy elementów, spełniające określone funkcje, łączy się w bloki.

RTWY8b6rO2s4X

Rys. 3. Ilustracja przedstawia rysunek, na którym widoczny jest schemat układu elektrycznego. Schemat układu elektrycznego narysowany jest czarnymi liniami. W centralnej części ilustracji znajduje się układ narysowany w postaci odwróconego o czterdzieści pięć stopni kwadratu. Na bokach kwadratu znajdują się symbole diod. Symbol każdej diody zawiera trójkąt równoboczny o czarnych krawędziach. Jeden z wierzchołków trójkąta równobocznego pokrywa się z linią ilustrującą obwód. Wierzchołek ten jest styczny w prostopadłym odcinkiem narysowanym czarną linią. Kierunek wskazany przez ten wierzchołek wskazuje kierunek przepływu prądu przez diodę. Na górnych krawędziach obwodu kierunek wskazany przez symbol diod jest zgodny z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Na dolnych krawędziach obwodu wskazany przez symbol diod kierunek jest przeciwny do ruchu wskazówek zegara. Wierzchołki obwodu zaznaczone są czarnymi punktami. Z górnych wierzchołków obwodu wychodzą czarne linie skierowane w lewo. Sprawa jego wierzchołka obwodu wychodzi czarna linia skierowana w prawo. Z lewego wierzchołka obwodu wychodzi czarna linia skierowana w dół, która potem łamie się i biegnie w prawo. Czarne punkty widoczne są tylko na wierzchołkach obwodu. Tam, gdzie widoczny jest czarny punkt, linie stykają się. Tam, gdzie linie przecinają się, ale nie ma czarnego punktu. Linie przechodzą obok siebie lub jedna nad drugą.

R6KSYhzU6HwN2

Rys. 4. Ilustracja przedstawia rysunek, na którym widoczny jest schemat układu elektrycznego. Schemat układu elektrycznego narysowany jest czarnymi liniami. Układ elektryczny składa się z czterech poziomych odcinków. Na końcu każdego z poziomych odcinków znajduje się symbol uziemienia. Symbolem uziemienia są trzy skracające się do zewnątrz czarne odcinki. Odcinki ułożone są obok siebie. Poziome czarne linie symbolizujące obwód elektryczny widoczne są jeden nad drugim. Środki poziomych odcinków połączone są czarnym odcinkiem pionowym. Miejsca przecięcia się poziomych odcinków z odcinkiem pionowym zaznaczone są czarnymi punktami. Pionowy odcinek dzieli odcinki poziome na równe części. Na prawych i lewych częściach poziomych odcinków widoczne są symbole oporników. Oporniki narysowano w postaci poziomych prostokątów o czarnych krawędziach. Pomiędzy drugim i trzecim rzędem oporników widoczny jest również czarny punkt na odcinku pionowym. Z punktu tego wychodzi poziomy. Odcinek skierowany w lewo. Z lewej strony jest on zakończony symbolem uziemienia. Pomiędzy łączeniem tego odcinka z odcinkiem pionowym i symbolem uziemienia widoczny jest symbol źródła napięcia. Symbol źródła napięcia widoczny jest w postaci dwóch pionowych, równoległych względem siebie odcinków. Lewy odcinek jest grubszy i krótszy. Prawy odcinek jest dłuższy i cieńszy.

Odczytywanie schematów elektrycznych jest umiejętnością, której trzeba się nauczyć. Jednak gdy już pozna się sposób komunikacji (czyli znaczenie symboli i metody przedstawiania rozwiązań), wystarczy logiczne myślenie i odrobina wyobraźni, by każdy z nich zrozumieć bez kłopotów.

Słowniczek