Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
bg‑azure

Przegląd systematyczny ryb (Pisces)

Gromadę ryb (Pisces) dzieli się na dwie podgromady: chrzęstnoszkieletowe (Chondrichthyes) oraz kostnoszkieletowe (Osteichthyes). Kryterium tego podziału stanowi rodzaj tkanki, która buduje szkielet:

  • szkielet ryb chrzęstnoszkieletowych jest utworzony z tkanki chrzęstnej;

  • szkielet ryb kostnoszkieletowych jest utworzony z tkanki kostnej.

R1NiLcoWft87C1
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Gromada: ryby[br](Pisces)
    • Elementy należące do kategorii Gromada: ryby[br](Pisces)
    • Nazwa kategorii: Podgromada: [br]chrzęstnoszkieletowe [br] (Chondrichthyes)
      • Elementy należące do kategorii Podgromada: [br]chrzęstnoszkieletowe [br] (Chondrichthyes)
      • Nazwa kategorii: Ryby spodouste
      • Nazwa kategorii: Ryby zrosłogłowe
      • Koniec elementów należących do kategorii Podgromada: [br]chrzęstnoszkieletowe [br] (Chondrichthyes)
    • Nazwa kategorii: Podgromada: [br]kostnoszkieletowe[br] (Osteichthyes)
      • Elementy należące do kategorii Podgromada: [br]kostnoszkieletowe[br] (Osteichthyes)
      • Nazwa kategorii: Grupa: [br]mięśniopłetwe [br] (Sarcopterygii)
        • Elementy należące do kategorii Grupa: [br]mięśniopłetwe [br] (Sarcopterygii)
        • Nazwa kategorii: Ryby trzonopłetwe
        • Nazwa kategorii: Ryby dwudyszne
        • Koniec elementów należących do kategorii Grupa: [br]mięśniopłetwe [br] (Sarcopterygii)
      • Nazwa kategorii: Grupa: [br] promieniopłetwe[br] (Actinopterygi)
        • Elementy należące do kategorii Grupa: [br] promieniopłetwe[br] (Actinopterygi)
        • Nazwa kategorii: Ryby kostołuskie
        • Nazwa kategorii: Przejściowce
        • Nazwa kategorii: Ryby kościste
        • Koniec elementów należących do kategorii Grupa: [br] promieniopłetwe[br] (Actinopterygi)
        Koniec elementów należących do kategorii Podgromada: [br]kostnoszkieletowe[br] (Osteichthyes)
      Koniec elementów należących do kategorii Gromada: ryby[br](Pisces)
Systematyka ryb.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Współcześnie żyje ok. 32 767 gatunków ryb.

RRzhYx7hcd39h1
Wykres kolumnowy. Lista elementów:
  • 1. zestaw danych:
    • Gatunek: Ryby spodouste
    • Liczba gatunków: 1159
  • 2. zestaw danych:
    • Gatunek: Ryby zrosłogłowe
    • Liczba gatunków: 50
  • 3. zestaw danych:
    • Gatunek: Ryby mięśniopłetwe
    • Liczba gatunków: 8
  • 4. zestaw danych:
    • Gatunek: Ryby promieniopłetwe
    • Liczba gatunków: 31550
Diagram przedstawia szacunkową liczbę gatunków należących do poszczególnych grup dwóch podgromad: kostnoszkieletowych i chrzęstnoszkieletowych.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., na podstawie: Błaszak C., Boroń A., Elżanowski A., Presler P., Rybacki M., Skoracki M., Zoologia. Szkarłupnie–Płazy, red. naukowa C. Błaszak, WN PWN, Warszawa 2015, licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑cyan

Podgromada: ryby chrzęstnoszkieletowe (Chondrichthyes)

Ryby chrzęstnoszkieletowe pojawiły się na początku dewonu i żyją do dzisiaj. Stanowią nieliczną grupę systematyczną. Zalicza się do niej ryby spodouste (Elasmobranchii) liczące ok. 1159 gatunków i ryby zrosłogłowe (Holocephali) liczące zaledwie 50 gatunków.

Ryby chrzęstnoszkieletowe mają:

  • szkielet zbudowany z tkanki chrzęstnej;

  • ciało pokryte łuskami plakoidalnymiłuski plaktoidalne łuskami plakoidalnymi;

  • otwór gębowy położony po brzusznej stronie ciała;

  • heterocerkalną płetwę ogonowąheterocerkalna płetwa ogonowaheterocerkalną płetwę ogonową.

Grupa: ryby spodouste

Do ryb spodoustych zalicza się 513 gatunków rekinów (Selachii) i 646 gatunków płaszczek (Batoidea). Inna nazwa ryb spodoustych to ryby krytoskrzelne, pochodzi ona od ich głęboko osadzonych łuków skrzelowych.

Cechami charakterystycznymi ryb spodoustych są:

  • duża mobilność;

  • duże rozmiary;

  • drapieżny tryb życia;

  • wolny metabolizm;

  • dobrze rozwinięty zmysł wzroku.

R19NhWkGykXhy
Rogatek australijski (Heterodontus portusjacksoni) ma krępe, krótkie ciało. Nad jego oczami znajdują się charakterystyczne uwypuklenia – grzebienie nadoczodołowe, dzięki którym ma większy zakres widzenia. Nazwa rodzajowa Heterodontus wskazuje na zróżnicowanie uzębienia: ich przednie zęby są małe i ostre, zaś boczne szerokie i płaskie.
Źródło: Richard Ling, Flickr, licencja: CC BY-NC-ND 2.0.
R1bkkcloTt4N5
Rekin wielorybi (Rhincodon typus) to największa współcześnie żyjąca ryba. Dorasta do długości nawet 15 metrów i może osiągnąć masę 14 ton. Pomimo olbrzymich rozmiarów jest rybą łagodną. Żywi się planktonem i nektonem, czyli skorupiakami i głowonogami, a także małymi rybami.
Źródło: Zac Wolf, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 2.5.
RWlTl1kReMxgU
Żarłacz biały (Carcharodon carcharias), nazywany także rekinem ludojadem, to gatunek odpowiedzialny za większość ataków na ludzi. Dorasta do 7 metrów długości i może osiągać masę do 2 ton.
Źródło: Terry Goss, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 2.0.
RyoAirw3EpF2R
Drętwa europejska (Torpedo marmorata) ma ciało o kształcie okrągłego dysku, brązowo ubarwione, z marmurkowym deseniem. Po bokach głowy drętwy znajdują się parzyste narządy elektryczne, które mogą wytwarzać napięcie do 200 V. Służą one do obrony, ogłuszania ofiar oraz elektrolokacji. Zwierzę prowadzi przydenny tryb życia, częściowo zakopane w piasku.
Źródło: Keith DP Wilson, Flickr, licencja: CC BY-NC 2.0.
Rqvorxnn41NuK
Piła zwyczajna (Pristis pristis) to płaszczka piłokształtna o wydłużonym i spłaszczonym rostrum, które przypomina piłę. Ma niezwykle ostre zęby, które są jednakowej wielkości. Jest gatunkiem krytycznie zagrożonym wyginięciem, znajduje się w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN.
Źródło: Simon Fraser University - University Communications, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 2.0.
R181bRHR9gWx8
Płaszczka Rhina ancylostoma z rodziny Rhinidae ma ciało o specyficznym kształcie, przypominającym gitarę, stąd bywa nazywana rybą‑gitarą. Osiąga do 3 m długości. Występuje u wybrzeży Zachodniej Afryki, Japonii i Australii. Jest uzbrojona w kolce znajdujące się nad i za oczami oraz na barkach. Kolce służą do obrony, a samcom również do walki o samice.
Źródło: Heather Paul, Flickr, licencja: CC BY-ND 2.0.
R1AoNPCaJYKsM
Diabeł morski (Manta birostris) unosi się w toni wodnej, poruszając płetwami piersiowymi. Przypomina to lot ptaka.
Źródło: Stevelaycock21, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.

Grupa: ryby zrosłogłowe (Holocephali)

Po permie doszło do masowego wymierania ryb zrosłogłowych, dlatego obecnie występują nielicznie, są skupione w rzędzie chimerokształtnych (Chimaeriformes).

Współcześnie żyjący przedstawiciele ryb zrosłogłowych nie mają łusek, ich ciało jest silnie zwężone ku tyłowi. Z przodu natomiast głowa wydłużona jest ku rostrumrostrumrostrum, które może przyjmować różne, osobliwe kształty.

RDcnNRSGTd5hd
Callorhinchus milii to przedstawiciel rodziny hakonosowatych (Callorhinchidae). Gatunek ten osiąga długość do 1,25 m. Jego charakterystyczną cechą jest pysk zakończony hakowatym wyrostkiem. Zamieszkuje wody w okolicach Ameryki Południowej, Australii i Afryki.
Źródło: Aangaande, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-NC 4.0.
RzM84WkIEv62G
Rhinochimaera pacifica to przedstawiciel rodziny chimer długonosych (Rhinochimaeridae). Ma wyciągnięty, długi, ostro zakończony pysk. W otwartych bruzdach na ciele tego okazu znajduje się linia naboczna. Występuje na głębokości od 200 do 2000 metrów w morzach strefy umiarkowanej i tropikalnej.
Źródło: Ken Graham, iNaturalist, licencja: CC BY-NC 4.0.
R1TEJEqykALpt
Chimera amerykańska (Hydrolagus colliei) to gatunek z rodziny chimerowatych (Chimaeridae). Ma krótkie, zaokrąglone rostrum. U podstawy pierwszej płetwy grzbietowej znajduje się kolcowaty wyrostek, który zawiera ujście gruczołu jadowego – jego wydzielina wywołuje ból u zwierząt.
Źródło: Ed Bierman, Flickr, licencja: CC BY 2.0.
bg‑cyan

Podgromada: ryby kostnoszkieletowe (Osteichthyes)

Ryby kostnoszkieletowe pojawiły się w dewonie i żyją do dzisiaj. Stanowią ogromną większość współcześnie żyjących ryb. Należą do nich wszystkie gatunki występujące w Polsce, zarówno słodkowodne, jak i te żyjące w Bałtyku. Do ryb kostnoszkieletowych zalicza się dwie grupy: ryby mięśniopłetwe (Sarcopterygii) liczące 8 gatunków i ryby promieniopłetwe (Actinopterygii) liczące ok. 31 550 gatunków.

Ryby kostnoszkieletowe cechują:

Grupa: mięśniopłetwe (Sarcopterygii)

Ryby mięśniopłetwe to zwierzęta, których płetwy są osadzone na mięśniowych trzonach. Zalicza się do nich ryby trzonopłetwe (Crossopterygii) i ryby dwudyszne (Dipnoi).

Ryby trzonopłetwe mają parzyste płetwy osadzone na umięśnionych trzonach, podobne do pięciopalczastych kończyn. Pod koniec dewonu z ryb trzonopłetwych wykształciły się pierwsze kręgowce lądowe.

Przedstawicielami ryb trzonopłetwych są dwa gatunki z rodzaju LatimeriaLatimeria chalumnaeLatimeria menadoensis.

RKW5VDNAsWkDr
Latimeria (Latimeria chalumnae) żyje w pobliżu skał magmowych na głębokości od 120 do 700 metrów w morzach Afryki. Licznie występuje u brzegów wyspy archipelagu Komorów – Ndzuwani. Jej ciało pokryte jest dużymi, elastycznymi łuskami, które składają się z izopendyny. Ryby tego gatunku dorastają do 2,5 metra długości i mogą osiągać masę do 80 kg.
Źródło: Daniel Jolivet, Flickr, licencja: CC BY 2.0.

Ryby dwudyszne mają uwstecznione skrzela, a dodatkowym narządem oddechowym są workowate płuca pochodzące z przekształconego pęcherza pławnegopęcherz pławnypęcherza pławnego.

Przedstawicielami ryb dwudysznych są: rogoząb australijski (Neoceratodus forsteri), prapłaziec amerykański (Lepidosiren paradoxa), prapłetwiec brunatny (Protopterus annectens), prapłetwiec abisyński (Protopterus aethiopicus), prapłetwiec mały (Protopterus amphibius) i prapłetwiec afrykański (Protopterus dolloi).

Zapamiętaj!

Ryby dwudyszne wykazują szereg cech budowy zbliżonych do płazów. Jaja oraz rozwój ryb dwudysznych również są podobne jak u płazów. Larwa opuszczająca jajo przypomina larwy traszek i salamander. Początkowo nie ma płuc, jedynie bardzo duże skrzelaskrzelaskrzela zewnętrzne.

RRDM1guYJDZ8Q
Skrzela zewnętrzne u larw ryb dwudysznych i płazów ogoniastych.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1d15K1zIWmLo
Rogoząb australijski (Neoceratodus forsteri) to ryba słodkowodna zamieszkująca głębokie zbiorniki wodne i duże rzeki w stanie Queensland w Australii. Osobniki dorosłe tego gatunku mają nieparzyste płuco, które jest dodatkowym narządem wykorzystywanym podczas większej aktywności, kiedy stężenie tlenu w wodzie jest niskie, kiedy skrzela zatkane są mułem lub w sytuacjach stresowych.
Źródło: Mitch Ames, Flickr, licencja: CC BY 4.0.
Rp8mENUoElfXF
Prapłaziec amerykański (Lepidosiren paradoxa) to ryba o wydłużonym i walcowatym ciele, z wyjątkowymi płetwami, które wyglądem przypominają wąsy. Występuje na moczarach oraz w dorzeczach Amazonki i Parany w Brazylii i Paragwaju. Ma słabo rozwinięte skrzela, dlatego oddycha płucami. Odcięcie tych ryb od dostępu do powietrza atmosferycznego powoduje ich śmierć.
Źródło: Haplochromis, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 2.5.
RQ1eQiSAjtiD1
Prapłetwiec brunatny (Protopterus annectens) to ryba słodkowodna. Występuje w wodach charakteryzujących się niskim stężeniem tlenu (tj. w rozlewających się sezonowo jeziorach, rzekach, mokradłach, strumieniach), ponieważ dzięki obecności parzystych płuc oddycha powietrzem atmosferycznym. Powierzchnia jego skrzeli jest silnie zredukowana, dlatego ryba ta ginie, kiedy nie może oddychać płucami.

Grupa: promieniopłetwe (Actinopterygii)

Ryby promieniopłetwe mają kostne, wydłużone i elastyczne promienie, które wspierają płetwy. Promienie mogą wykonywać różne ruchy w celu lokomocji i manewrowania, takie jak ruch ku górze i dołowi, rozpościeranie, składanie. Ryby promieniopłetwe oddychają skrzelami wspartymi na łukach kostnych.

Do ryb promieniopłetwych zalicza się: kostołuskie (Chondrostei), przejściowce (Holostei) i kościste (Teleostei).

Kostołuskie (Chondrostei)

Ryby kostołuskie mają chrzęstny, słabo skostniały szkielet, chrzęstną puszkę mózgową i heterocerkiczną płetwę ogonową. Pod tymi względami przypominają ryby chrzęstnoszkieletowe.

Do ryb kostołuskich zalicza się 27 gatunków, które dzieli się na dwie rodziny: jesiotrowate i wiosłonosowate.

R1AS7iD9GaOFe
Do rodziny jesiotrowatych zalicza się 25 gatunków. Jednym z nich jest widoczna na zdjęciu bieługa (Huso huso), czyli jedna z największych słodkowodnych ryb świata. Osiąga długość do 9 metrów i masę do 1500 kg. Może dożyć nawet 100 lat. Charakterystyczną cechą ryb z rodziny jesiotrowatych jest pysk wyciągnięty w rostrum.
Źródło: Максим Яковлєв, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.
RFiVONhMyrD4l
Do rodziny wiosłonosowatych zalicza się dwa gatunki: widocznego na zdjęciu wiosłonosa amerykańskiego (Polyodon spathula) i wiosłonosa chińskiego (Psephurus gladius). Ryby te mają długi pysk w kształcie wiosła, który może stanowić nawet 1/3 długości ich ciała. Wiosłonos amerykański występuje w dorzeczu Missisipi, może osiągać do 2 metrów długości i masę 76 kg.
Źródło: Хомелка, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Przejściowce (Holostei)

Szkielet ryb przejściowych jest w znacznym stopniu skostniały. Do ryb tych należy 8 gatunków drapieżników żyjących w ciepłych bądź umiarkowanych wodach Ameryki Północnej. Zalicza się do nich ryby amiokształtne i niszczukokształtne.

RpOawA4VExcXx
Amia (Amia calva) to jedyna przedstawicielka amiokształtnych. Ma wydłużone ciało pokryte łuską cykloidalną, masywną głowę, krótką płetwę ogonową i jedną, długą płetwę grzbietową.
Źródło: Phil's 1stPix, Flickr, licencja: CC BY-NC-SA 2.0.
RphDlmavnKox4
Niszczuka plamista (Lepisosteus oculatus) to jeden z 7 przedstawicieli niszczukokształtnych. Dorasta do 1,5 m. Na ciele ma charakterystyczne ciemne plamy. Jej szczęki są długie, występują w nich nieliczne zęby.
Źródło: Tino Strauss, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Kościste (Teleostei)

Ryby kościste stanowią największą grupę ryb, liczącą ok. 31 300 gatunków.

Ryby kościste są uważane za grupę, która osiągnęła największy sukces ewolucyjny spośród kręgowców. Wyróżnia się następujące kierunki ewolucyjne w budowie morfologicznej tych ryb:

  • zrastanie się/redukcja kości budujących czaszkę;

  • rozrost podstawy płetwy grzbietowej;

  • zmiany w osadzeniu płetw;

  • symetryzacja budowy płetwy ogonowej (homocerkaria);

  • usprawnienie mechanizmu i wzmocnienie struktur służących do zdobywania pokarmu.

Wyróżnia się 42 rzędy ryb kościstych. Poniżej przedstawiono cztery wybrane.

Śledziokształtne (Clupeiformes) to głównie ryby morskie. Mają pęcherz pławny otwarty do przełyku. Rząd obejmuje 394 gatunki. Zalicza się do nich śledzie i sardele.

R1Mzcrq2Zu5mf
Śledź atlantycki (Clupea harengus) to ryba z rzędu śledziokształtnych. Ma wrzecionowate, bocznie spłaszczone ciało. Osiąga długość do 45 cm. Występuje w toni wodnej Atlantyku na głębokości do 250 m. Tworzy ławice. W Morzu Bałtyckim żyje podgatunek śledzia atlantyckiego – śledź bałtycki (Culpea harengus membras).
Źródło: Joachim S. Müller, Flickr, licencja: CC BY-NC-SA 2.0.

Łososiokształtne (Salmoniformes) to głównie ryby słodkowodne oraz dwuśrodowiskowe. Mają płetwę tłuszczową. Rząd liczy 228 gatunków. Należą do nich m.in. łososie, trocie, pstrągi, sieje i lipienie.

R5sITbgyY2Nwn
Łosoś szlachetny (Salmo salar) to ryba dwuśrodowiskowa, wędrowna – rozmnaża się w rzekach, gdzie młode osobniki spędzają od roku do 3 lat, po czym płyną do morza. Przebywają tam od roku do 4 lat, po czym wracają do miejsc, w których się urodziły. Odbywają tam tarło i składają jaja.
Źródło: Maritime Aquarium at Norwalk, Flickr, licencja: CC BY-ND 2.0.

Więcej na temat wędrówek ryb w e‑materiale: Wędrówki rybPuJIZEuk6Wędrówki ryb.

Płastugokształtne (Pleuronectiformes) to ryby morskie. Nie mają pęcherza pławnego. Ich ciało ma asymetryczną budowę: strona, na której leży ryba, jest jasna, pozbawiona pigmentu, natomiast strona przeciwna jest ciemno ubarwiona, znajdują się na niej oczy i czynna szczelina skrzelowa. Rząd ten liczy 776 gatunków, do których należą m.in. płastugi, gładzice i halibuty.

RYy9skN6hOC67
Gładzica (Pleuronectes platessa) ma oczy położone po prawej stronie ciała. Prowadzi przydenny tryb życia, leży na lewym boku. Występuje w Bałtyku.
Źródło: Geir Friestad, Flickr, licencja: CC BY-NC-ND 2.0.

Okoniokształtne (Perciformes) – zamieszkują wszystkie dostępne siedliska wodne.

Okoniokształtne to najbardziej różnorodny rząd kręgowców, liczący aż 10 905 gatunków. Wynika stąd ogromne zróżnicowanie kształtów i rozmiarów tych ryb, a także środowiska ich życia, pokarmu i sposobów rozmnażania.

Do okoniokształtnych należą m.in. najmniejsza ryba świata – babka Trimmatom nanus, która osiąga 1 cm długości, niewielkie pigmejowate ryby słoneczne z rodzaju Elassoma oraz marliny – jedne z największych ryb świata, osiągające nawet 5 metrów długości.

Rt4t99a8TJFP6
Wargacz garbogłowy (Cheilinus undulatus), zwany także napoleonem, to ryba z rodziny wargaczowatych. Ma charakterystyczny wał tłuszczowy nad oczami. Ryba ta dorasta do 2,3 metra i osiąga masę do 100 kg. Występuje na rafach koralowych Morza Czerwonego oraz Oceanu Indyjskiego.
Źródło: Larry Koester, Flickr, licencja: CC BY 2.0.
R1MHoAyCXosNf
Apogon kardynał (Pterapogon kauderni) to ryba z rodziny kardynałkowatych. Zamieszkuje wody wokół archipelagu Banggai w Indonezji. Osiąga długość do 8 cm. Ma owalne, barwne ciało z charakterystycznie rozłożonymi płetwami grzbietowymi i brzusznymi. Jest jasno ubarwiony, z czarnymi poprzecznymi pręgami.
Źródło: Jens Petersen, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1KZIRCFAgps7
Bass wielkogębowy (Micropterus salmoides) to ryba z rodziny bassowatych. Osiąga do 60 cm długości i 10 kg masy ciała. Pochodzi z Ameryki Północnej, ale został wprowadzony do Europy.
Źródło: Jonathunder, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
RZwtO9pqKVRt6
Babka śniadogłowa (Neogobius melanostomus>) to ryba z rodziny babkowatych. Jest uznana za gatunek inwazyjny, tzn. jest gatunkiem, który wypiera gatunki autochtoniczne z danego obszaru. Obecność babki śniadogłowej w wodach Bałtyku jest zjawiskiem niekorzystnym, ponieważ żywi się ona omułkiem Mytilus trossulus, w którego ciele akumulowane są metale ciężkie. Prowadzi to do ponownego obiegu tych metali w środowisku.
Źródło: Eric Engbretson, U.S. Fish and Wildlife Service, National Digital Library of the United States Fish and Wildlife, Wikimedia Commons, domena publiczna.
bg‑azure

Znaczenie ryb

RexepHUh4GXFW1
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
bg‑azure

Gatunki chronione w Polsce

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt ochroną ścisłąochrona ścisłaochroną ścisłą zostały objęte następujące gatunki ryb:

  • jesiotr ostronosy (Acipenser oxyrinchus);

  • koza złotawa (Sabanejewia aurata);

  • strzebla błotna (Eupallasella percnurus);

  • głowacica (osobniki występujące w dorzeczu Dunaju) (Hucho hucho).

Ponadto jesiotra ostronosego i strzeblę błotną objęto ochroną czynną, tzn. dla tych gatunków utrzymywane są strefy ochronne.

Z kolei gatunki objęte ochroną częściowąochrona częściowaochroną częściową to:

  • aloza (Alosa alosa);

  • parposz (Alosa fallax);

  • śliz pospolity (Barbatula barbatula);

  • koza dunajska (Cobitis elongatoides);

  • koza pospolita (Cobitis taenia);

  • piskorz (Misgurnus fossilis);

  • piekielnica (Alburnoides bipunctatus);

  • brzanka (Barbus peloponnesius);

  • ciosa (osobniki poza populacją Zalewu Wiślanego) (Pelecus cultratus);

  • różanka (Rhodeus amarus);

  • kiełb białopłetwy (Romanogobio albipinnatus);

  • kiełb Kesslera (Romanogobio kessleri);

  • pocierniec (Spinachia spinachia);

  • babka czarna (Gobius niger);

  • babka czarnoplamka (Gobiusculus flavescens);

  • babka piaskowa (Pomatoschistus microps);

  • babka mała (Pomatoschistus minutus);

  • taśmiak długi (Lumpenus lampretaeformis);

  • wężynka (Nerophis ophidion);

  • iglicznia (Syngnathus typhle);

  • głowacz białopłetwy (Cottus gobio);

  • głowacz pręgopłetwy (Cottus poecilopus);

  • kur rogacz (Myoxocephalus quadricornis);

  • dennik (Liparis liparis).

Słownik

dyficerkalna płetwa ogonowa
dyficerkalna płetwa ogonowa

płetwa ogonowa, w której szkielet osiowy biegnie do końca ogona, zaś płaty zredukowane są do zwężających się ku tyłowi pasów, które są rozłożone symetrycznie po stronie grzbietowej i brzusznej; typowa dla dwudysznych

heterocerkalna płetwa ogonowa
heterocerkalna płetwa ogonowa

niesymetryczna płetwa ogonowa; płat brzuszny lub płat grzbietowy jest większy i lepiej rozwinięty; typowa dla chrzęstnoszkieletowych

homocerkalna płetwa ogonowa
homocerkalna płetwa ogonowa

płetwa ogonowa złożona z symetrycznie rozłożonych płatów, które oparte są wyłącznie na promieniach płetwowych; typowa dla większości promieniopłetwych

tryficerkalna płetwa ogonowa
tryficerkalna płetwa ogonowa

płetwa ogonowa, której oba płaty są symetryczne i rozbudowane; kręgosłup zakończony jest trzecim płatem; typowa dla latimerii

łuski cykloidalne
łuski cykloidalne

łuski typowe dla ryb promieniopłetwych niemających kolców w płetwach; są cienkie, elastyczne, okrągławe, złożone z izopedyny

łuski elasmoidalne
łuski elasmoidalne

łuski typowe dla latimerii; są cienkie, zbudowane z izopedyny pokrytej warstwą dentyny

łuski ktenoidalne
łuski ktenoidalne

łuski typowe dla ryb kostnoszkieletowych, zbudowane z izopedyny; na zewnętrznej części mają liczne ząbkowate wyrostki skierowane doogonowo, które nadają powierzchni ryby szorstkości, nie zmniejszając tarcia względem otaczającej wody

łuski plaktoidalne 
łuski plaktoidalne 

łuski typowe dla ryb chrzęstnoszkieletowych; składają się ze zwapniałej bezkomórkowej podstawy kostnej – płytki plaktoidalnej – i przyciśniętego do niej kolcowatego zęba; zarówno płytka, jak i ząb zbudowane są z dentyny

ochrona czynna
ochrona czynna

forma częściowej ochrony przyrody, dopuszczająca stosowanie zabiegów ochronnych w celu przywrócenia pierwotnego stanu ekosystemów naturalnych, utrzymania określonych siedlisk zagrożonych gatunków oraz zachowania bioróżnorodności

ochrona częściowa
ochrona częściowa

ochrona dopuszczająca gospodarcze wykorzystanie danego gatunku lub obszaru, np. pozyskiwanie osobników tych gatunków lub udostępnienie turystom ścieżek, po których mogą się poruszać w rezerwacie przyrody

ochrona ścisła
ochrona ścisła

w przypadku gatunków zwierząt ochrona ścisła nie dopuszcza jakichkolwiek ludzkich ingerencji, takich jak: umyślne zabijanie, niszczenie jaj i form rozwojowych, przetrzymywanie, chów, jak również zbywanie, nabywanie oraz wywożenie za granicę; zabrania się również niszczenia siedlisk

pęcherz pławny
pęcherz pławny

narząd hydrostatyczny większości ryb; nie występuje u spodoustych, u niektórych ryb kostnych (np. makreli) wtórnie zanikł; ma za zadanie zmniejszanie ciężaru właściwego ryby, co pozwala jej na swobodne unoszenie się w wodzie oraz poruszanie w płaszczyźnie pionowej; u niektórych pełni funkcję narządu oddechowego, może też służyć do odbioru fal dźwiękowych lub wydawania dźwięku; u większości gatunków jest wypełniony mieszaniną gazów (głównie tlenu, dwutlenku węgla i azotu)

rostrum
rostrum

wyrostek przedniej części głowy ryby; może mieć różne kształty u różnych gatunków

skrzela
skrzela

narządy zwierząt wodnych, kręgowców i bezkręgowców umożliwiające pobieranie tlenu rozpuszczonego w wodzie; najczęściej są to cienkościenne, rozgałęzione, bogato ukrwione wyrostki, fałdy lub uwypuklenia – skórne bądź błony śluzowej jelita