Przeczytaj
Emigrant a uchodźca
Uchodźcy w Polsce sytuacja prawna, skala napływu i integracja w społeczeństwie polskim oraz rekomendacjeNajstarszą, najszerszą oraz najbardziej właściwą formą ochrony międzynarodowej jest status uchodźcy, przyznawany na podstawie Konwencji dotyczącej statusu uchodźców, zwanej powszechnie Konwencją GenewskąKonwencją Genewską. Została ona przyjęta w 1951 roku jako dokument, który miał reagować na problem znaczących ruchów migracyjnych wywołanych w Europie przez II wojnę światową, a także wydarzenia bezpośrednio po niej następujące, w tym związane z podziałem kontynentu na strefy wpływów. W ich wyniku bardzo wiele osób zmieniało kraj zamieszkania. Konwencja Genewska początkowo obejmowała swoimi przepisami jedynie Europejczyków i odnosiła się do powodujących migrację wydarzeń, które zaszły przed 1 stycznia 1951 roku. Dopiero tzw. Protokół Nowojorski z 1967 r. pozwolił na zastosowanie tego dokumentu do uchodźców, niezależnie od ich kraju pochodzenia. Zniósł także wcześniejsze ograniczenia czasowe. Polska przystąpiła do Konwencji dość późno, bowiem dopiero pod koniec 1991 r.
Uchodźcy w Polsce
Problem uchodźstwa w Polsce pojawił się w ostatnich latach w związku z konfliktem zbrojnym w Syrii czy Ukrainie. Wtedy też szlakami wodnymi i lądowymi zaczęły napływać do krajów Europy setki tysięcy ludności uciekającej przed głodem i śmiercią. W latach 2012–2014 do urzędu do Spraw Cudzoziemców wpłynęło 14.597 pozytywnie rozpatrzono 557. Natomiast 456 osób uzyskało pomoc uzupełniającą. W 2015 r., w związku z ogromną falą uchodźcówuchodźców głównie z Syrii i Erytrei, Unia Europejska dokonała rozdziału ilości przyjmowanych uchodźców przez poszczególne kraje. Polska zadeklarowała chęć przyjęcia 7000 uchodźców. Są to osoby relokowane z krajów południowej Europy. Od 2016 r. w Polsce znajduje się 12 otwartych obozów dla uchodźców. [źródło danych: Pomoc społeczna dla uchodźców, nik.gov.pl, dostęp online 22.05.2020].
Obóz dla uchodźców - obóz dla osób przemieszczonych:
– obóz przeznaczony dla osób, które musiały opuścić miejsce stałego zamieszkania ze względu na zagrożenie życia, zdrowia, bądź wolności. Zagrożenie to jest najczęściej związane z walkami zbrojnymi i klęskami żywiołowymi. Prześladowaniami z powodu religii, rasy lub przekonań politycznych.
Prawne formy ochrony uchodźców
Przyznanie statusu uchodźcy umożliwia korzystanie z większości praw socjalnych.
Ochrona uzupełniająca to forma ochrony dla kogoś, kto nie otrzymał statusu uchodźcy, ale nie może wrócić do swojego kraju np. ze względu na ryzyko stosowania tortur.
Europa w dobie wielkiej fali uchodźców
Do 2015 r. pomoc państw europejskich ograniczała się do wspierania finansowo organizacji humanitarnych. Do rozszerzenia form pomocy przyczyniła się tragedia, w wyniku której utonęło 700 osób u wybrzeży włoskiej wyspy Lampedusa. Zdjęcie 3- letniego martwego chłopca, znalezionego u wybrzeży Turcji, obiegło cały świat i rozpoczęło kolejną poważną dyskusję nad tym, jak pomóc ogromnej liczbie uchodźców. Kanclerz Niemiec Angela Merkel wykazała się jako pierwsza humanitarnym gestem, twierdząc, że jej kraj jest skłonny przyjąć uchodźców. Do tej pory Niemcy przyjęły ich najwięcej. Grecja i Włochy to kraje, które same borykają się z wewnętrznym kryzysem gospodarczym, a to właśnie do nich napływała największa liczba uchodźców, zanim zostali przeniesieni do innych krajów UE. Są to uchodźcy głównie z Afryki i Azji. Sytuacja w obozach przejściowych jest trudna, chociaż organizacje rządowe i pozarządowe dokładają wszelkich starań, aby zapewnić podstawowe środki czystości, ubrania czy lekarstwa. Wspomagają także budowę prowizorycznych miejsc zamieszkania. Sprawa uchodźstwa wiąże się z pewnymi zagrożeniami, jak chociażby przekraczanie granic przez osoby podejrzane o terroryzm. Budowa obozów przejściowych generuje duże koszty, które ponoszą obywatele kraju przyjmującego. Obozy te muszą być strzeżone przez specjalne służby, gdyż bardzo łatwo o sytuacje niebezpieczne, zagrażające nie tylko uchodźcom, ale także okolicznym mieszkańcom. Są również korzyści przyjmowania uchodźców, jak chociażby zwiększenie konsumpcji i popytu – co napędza gospodarkę – uczenie się empatycznego podejścia do drugiego człowieka, otworzenie się na nowe kultury, a przede wszystkim zmusza do humanitarnej edukacji zwłaszcza w kwestii sierot, które są częstymi mieszkańcami obozów dla uchodźców.
Słownik
forma ochrony, odosobnione miejsce zapewniające schronienie przed organami ścigania kraju pochodzenia
osoba, która dobrowolnie opuszcza kraj swojego pochodzenia na przykład w poszukiwaniu lepszej pracy
najważniejszy dokument, który definiuje pojęcie uchodźcy; zapisane są w niej też najważniejsze zasady dotyczące traktowania uchodźców i wskazania dotyczące zapewnienia opieki przez państwa; niezwykle istotnym zapisem konwencji jest zapis mówiący o niekaraniu uchodźców, którzy nielegalnie przekroczyli granice; Polska jest wśród krajów, które podpisały konwencję Genewską
ośrodek, w którym cudzoziemcy oczekują na status uchodźcy; mogą swobodnie opuszczać teren obozu; w Polsce znajduje 12 takich ośrodków (stan na 2019 r.)
to miejsce odosobnienia, gdzie przebywają cudzoziemcy, którzy nielegalnie przekroczyli granice, oczekują na proces i postanowienia sądu
system wypracowany przez państwa Unii Europejskiej, dzięki któremu państwa zalane największą ilością uchodźców takie jak Grecja, Włochy czy Węgry, które same nie są w stanie rozpatrzyć wszystkich wniosków, mogą przenosić uchodźców do innych państw; relokacja jest możliwa tylko pomiędzy państwami UE
w roku 1951 podpisano w Genewie konwencję, w której zawarto definicję uchodźcy; to osoba, która pod presją w wyniku uzasadnionej obawy o własne życie lub w wyniku prześladowania na gruncie religijnym, poglądowym czy rasowym, także narodowościowym musi opuścić swój kraj; uchodźcy najczęściej uciekają z powodu toczących się konfliktów zbrojnych, rewolucji lub czystek etnicznych