Przeczytaj
PlechaPlecha porostów może przyjmować formę skorupiastą, listkowatą lub krzaczkowatą. Plecha skorupiasta jest charakterystyczna dla porostów żyjących w nieprzyjaznym środowisku, np. na twardym podłożu pozbawionym żyznej gleby. Przypomina skorupę, w całości przylega do podłoża. Niektóre porosty o tej plesze wyglądają jakby były wysuszone i pokryte proszkiem – mówimy wtedy o plesze proszkowatej.
Plechę listkowatą mają porosty żyjących w nieco lepszych warunkach. Przylega do podłoża jedynie w kilku miejscach i z wyglądu przypomina liście. Krzaczkowata zaś może być luźno związana z podłożem lub nawet nie być z nim związana w ogóle. Wytwarzają ją wrażliwe porosty, które do życia potrzebują dobrych warunków i środowiska bez zanieczyszczeń.
Porosty są organizmami pionierskimi. Rosną w miejscach, w których nie przetrwają rośliny wyższe. Często żyją na kamieniach, skałach i ruinach budowli. Stopniowo drążą podłoże i ułatwiają wodzie wypłukiwanie minerałów. Powoduje to powolny rozpad skały i zamianę jej najpierw w kamienie, a z czasem w piasek.
Z uwagi na różną zdolność poszczególnych gatunków porostów do radzenia sobie w niekorzystnym, np. silnie zanieczyszczonym siedlisku, badacze wykorzystują porosty jako organizmy wskaźnikowe (bioindykatory). Badając na danym terenie skład gatunkowy oraz cechy morfologiczne porostów, można ocenić stopień zanieczyszczenia powietrza tlenkiem siarki.
Polscy badacze opracowali tzw. skalę porostowąskalę porostową. Rozpoznali i opisali gatunki charakterystyczne dla danych przedziałów stężenia SOIndeks dolny 22 w powietrzu. Cechami branymi pod uwagę są przeżywalność porostów oraz wielkość i kształt ich plech. Na tej podstawie, bez używania skomplikowanych urządzeń pomiarowych, można precyzyjnie określić, jak bardzo powietrze jest zanieczyszczone tlenkiem siarki (IV).
Skala porostowa zakłada istnienie siedmiu stref, które są w stanie zasiedlić porosty o różnej wrażliwości na SOIndeks dolny 22.
Choć skala porostowa została stworzona do oceny zanieczyszczenia powietrza tlenkiem siarki (strefa 4), badanie porostów żyjących na danym terenie może dostarczyć informacji także o stężeniu w powietrzu innych szkodliwych substancji: ozonu, fluoru, tlenków azotu, związków metali ciężkich.
Słownik
zależność między przedstawicielami dwóch gatunków, z której oba organizmy odnoszą tak duże korzyści, że nie byłyby w stanie przetrwać samodzielnie
wielokomórkowe ciało niezróżnicowane w budowie zewnętrznej na organy: korzeń, łodygę i liście, a w budowie wewnętrznej – na tkanki. Występuje u bakterii, sinic i grzybów o różnym, przeważnie niewielkim, stopniu organizacji morfologicznej i anatomicznej.
skala za pomocą której - poprzez obserwację typów i wielkości plech porostów występujących w danym miejscu - można ocenić stężenie SOIndeks dolny 22 w powietrzu; wyróżnia siedem stref zasiedlanych przez porosty o różnej wrażliwości na SOIndeks dolny 22