Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
bg‑lime

Symulacja interaktywna 1

1
Symulacja 1

Przesuń suwak i obserwuj jak zmienia się występowanie porostów w zależności od stężenia SOIndeks dolny 2w powietrzu.

RqzPftEjJ35D61
Symulacja interaktywna przedstawia zależność pomiędzy zanieczyszczeniem dwutlenkiem siarki a występowaniem różnych gatunków porostów. Na osi x oznaczone są punkty, na których oznaczona jest wartość zanieczyszczenia. Po kliknięciu na konkretną wartość na osi pojawia się opis strefy, występujące tam gatunki oraz zdjęcie opisywanych gatunków. Wartości te wraz z opisami są następujące: - Mniej niż 30 mikrogramów dwutlenku siarki na metr sześcienny. W tej strefie występuje duża różnorodność porostów m. in. porosty bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia. Przedstawicielem tej strefy jest brodaczka kędzierzawa (Usnea subfloridana) i granicznik płucnik (Lobaria pulmonaria). Brodaczka kędzierzawa tworzy krzaczkowatą, rozgałęzioną plechę umocowaną do podłoża czarną nasadą. Główne gałązki pokryte są licznymi brodawkami, natomiast gałązki boczne są długie i  ostro zakończone, nie zwężają się w miejscach zetknięcia z głównymi gałązkami. Porost ma kolor szarozielony. Granicznik płucnik ma kolor zielonooliwkowy. Górna strona plechy jest opatrzona siecią siateczkowatych wyniesień, między którymi znajdują się wgłębienia. Na dolnej stronie plechy ma wypukłości koloru białawobrunatnego. Jest ona przymocowana do podłoża krótkimi chwytnikami. - Od 30 do 40 mikrogramów dwutlenku siarki na metr sześcienny. W tej strefie występują przedstawiciele porostów o plesze krzaczkowatej, zwisającej np. brodaczka zwyczajna (Usnea filipendula) i włostka brązowa (Bryoria fuscescens). Krzaczkowata i nitkowata plecha brodaczki zwyczajnej zwisa z gałęzi drzew i osiąga znaczną długość. Ma szarozielony kolor. Z kolei plecha włostki brązowej jest krzaczkowata, nitkowata, w postaci stosunkowo luźno zwisających odcinków. Wyrasta z czarno zabarwionej nasady, jej odcinki są częściowo spłaszczone i skręcone, a powierzchnia bladobrązowa. - Od 40 do 50 mikrogramów dwutlenku siarki na metr sześcienny. W tej strefie występują przedstawiciele porostów krzaczkowatych, np. mąkla tarniowa (Evernia prunastri) i mąklik otrębiasty (Pseudevernia furfuracea). Mąkla tarniowa tworzy plechę listkowato‑krzaczkowatą, odstającą od podłoża, w tym przypadku gałęzi, na górnej stronie zielonawą. Odcinki plechy są płaskie, dołeczkowane, pomarszczone. Zmarszczki tworzą nieregularna siateczkę. Mąklik otrębiasty posiada plechę listkowato‑krzaczkowatą, jego plecha jest koloru zielonkawo‑popielatego. Rośnie na martwym drewnie. - Od 50 do 70 mikrogramów dwutlenku siarki na metr sześcienny. W tej strefie występują porosty o plesze listkowatej, np. płucnik modry (Platismatia glauca) i pustułka pęcherzykowata (Hypogymnia physodes) oraz nieliczne porosty krzaczkowate np. tarczownica bruzdkowana (Parmelia sulcata). Płucnik modry posiada średniej wielkości plechę listkowatą o nieregularnym kształcie, większa jej część odstaje od podłoża. Ma brzegi wzniesione i pofałdowane. Powierzchnia górna ma barwę brunatnoszarą, jest delikatnie żyłkowana i posiada nieliczne chwytniki. Pustułka pęcherzykowata ma listkowatą, luźno przyczepioną do podłoża plechę o kształcie nieregularnym, silnie podzieloną na odcinki. Górna powierzchnia plechy jest gładka, szarozielona, na końcach odcinków brunatnawo nabiegła, natomiast dolna część jest silnie pomarszczona i ma kolor czarny, przechodzący na obwodzie w odcień jasnobrązowy. Nie ma chwytników, natomiast do podłoża przyczepiona jest za pomocą zmarszczek dolnej kory. Tarczownica bruzdkowana z kolei posiada listkowatą, rozetkowatą, nieregularną plechę z dość grubym brzegiem o barwie szaroniebieskawej. Brzegi odcinków dachówkowato zachodzą na siebie. - Od 70 do 100 mikrogramów dwutlenku siarki na metr sześcienny. W tej strefie występują przedstawiciele porostów listkowatych, np. paznokietnik ostrygowy (Hypocenomyce scalaris) i złotorost ścienny (Xanthoria parietina). Plecha paznokietnika ostrygowego jest skorupiasta, rosnąca dachówkowato, lekko wypukła o szaro – zielonej powierzchni. Jej brzegi są lekko karbowane i wzniesione. Plecha złotorostu ściennego ma barwę żółtą; jest głęboko wcinana, jej odcinki są pomarszczone. Ściśle przylega do podłoża, wznoszą się tylko jej brzegi, które są poszerzone i zaokrąglone, zachodzą na siebie. - Od 100 do 170 mikrogramów dwutlenku siarki na metr sześcienny. W tej strefie występują porosty skorupiaste, np. misecznica proszkowata (Lecanora conizaeoides) i liszajec szary (Lepraria incana). Misecznica proszkowata ma cienką plechę skorupiastą. Jest ziarenkowata i pokryta gruzełkami o barwie szarozielonej. Liszajec szary z kolei tworzy skorupiastą plechę o powierzchni proszkowato‑ziarenkowatej. Na obrzeżach posiada słabo zaznaczone łatki, jego powierzchnia ma barwę szarozielonawą. - Więcej niż 170 mikrogramów dwutlenku siarki na metr sześcienny. W tej strefie nie występują porosty. Na korze drzew i skałach rosną tylko jednokomórkowe glony, takie jak pierwotek (Pleurococcus). Pokrywa on ciemnozieloną, jednolitą warstwą cały pień drzewa.
Źródło: licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 1
RRfF4wteKNLJQ
Na podstawie symulacji interaktywnej i informacji zawartych w sekcji Przeczytaj, wyjaśnij dlaczego porosty i glony stanowią wskaźnik zanieczyszczenia powietrza. (Uzupełnij).
Polecenie 2
R1DHowk2yFC2I
Wyjaśnij, dlaczego porosty są nazywane organizmami pionierskimi. (Uzupełnij).