Jakub de Voragine Legenda o św. Franciszku

Franciszek, sługa i przyjaciel Najwyższego, urodził się w mieście Asyżu. Był on kupcem i aż do lat dwudziestu trawił czas na lekkomyślnym życiu. Wtedy Pan dosięgnął go biczem choroby i w jednej chwili przemienił go w innego człowieka, tak że począł w nim już przemawiać duch proroczy. Pewnego razu bowiem Franciszek wraz z wieloma innymi współobywatelami pochwycony został przez PerugiańczykówPerugiańczycyPerugiańczyków i wtrącony do srogiego więzienia. Wszyscy inni pogrążyli się w smutku, a tylko on jeden był wesoły. Gdy go współwięźniowie za to ganili, rzekł do nich: „Wiedzcie, że dlatego raduję się, iż stanę się świętym i cały świat modlić się będzie do mnie!”

R1cOfz5Gsx3PZ1

Fresk przedstawia drogę, na której znajduje się mężczyzna w habicie z aureolą wokół głowy. Stoi za nim osiodłany koń. Mężczyzna w habicie podaje stojącemu naprzeciw niego mężczyźnie swój płaszcz. Na drugim planie, na wzgórzach znajdują się zamek i kościół.

Pewnego razu udał się w pielgrzymce do Rzymu, a tam zdjąwszy swoje szaty włożył ubranie ubogiego i zasiadł pośród innych biedaków pod kościołem św. Piotra i jadł wraz z nimi łapczywie tak, jak gdyby był istotnie jednym z nich. Byłby też częściej czynił podobne rzeczy, gdyby się nie wstydził znajomych. [...] Usłyszawszy pewnego dnia polecenia, które Pan dał uczniom swoim posyłając ich na głoszenie Ewangelii, od razu ze wszystkich sił począł ich przestrzegać w całej rozciągłości. Zdjął z nóg obuwie, włożył jedną lichą suknię i przewiązał się sznurem zamiast pasa. W śnieżną zimę szedł raz lasem, a wtedy pochwycili go zbójcy i spytali, kim jest. Odpowiedział im, że jest heroldemheroldheroldem Boga. Wtedy zbójcy porwali go i rzucili w śnieg, mówiąc: „Leż więc tam, ty chłopski heroldzie Boży!” [...]

R1OS0O0zRknog1

Fresk przedstawia plac przed szeregiem budynków. Na ziemi rozpostarta jest przez klęczącego mężczyznę płachta. Wchodzi na nią mężczyzna w habicie i aureoli nad głową. Na placu znajduje się jeszcze czterech mężczyzn pogrążonych w rozmowie.

Pewnego razu sługa Boży, zmęczony drogą, dosiadł osła i jechał na nim, a towarzysz jego, brat Leonard z Asyżu, równie zmęczony, tak pomyślał w głębi ducha: Czyż moi i jego rodzice nie byli sobie równi? W tej chwili mąż Boży zsiadł z osła i rzekł do brata: „Nie przystoi, abym ja jechał, a ty, abyś szedł pieszo, gdyż ty pochodziłeś ze znakomitszego rodu!”. Zdumiony brat upadł do jego stóp i błagał o przebaczenie. [...]

Św. Franciszek kochał ubóstwo u siebie i u innych tak dalece, że zawsze nazywał biedę swoją panią. Ilekroć widział kogoś ładniejszego od siebie, zazdrościł mu i obawiał się, że tamten go przewyższył. Gdy pewnego dnia spotkał na drodze jakiegoś biedaka, rzekł do swego towarzysza: „Nędza tego człowieka wstyd nam przynosi i bardzo przygania naszej biedzie. Przecież w zamian za moje bogactwa wybrałem sobie biedę za panią, lecz w tym człowieku jaśnieje ona bardziej niż we mnie”.

Raz mąż Boży wzruszył się bardzo na widok jakiegoś przechodzącego biedaka i gorąco mu współczuł. Towarzysz jego jednak rzekł: „Chociaż jest on biedny, ale może w całym kraju nikt nie jest odeń bogatszy w pragnieniach”. Na to mąż Boży rzekł: „Zdejm zaraz twoją szatę i daj ją biednemu, a potem upadnij do jego nóg i wołaj, że zawiniłeś!” Towarzysz zaś usłuchał go natychmiast. [...]

R160mYd46mUqf1

Obraz przedstawia wnętrze budynku, w którym klęczy mężczyzna w długiej szacie, z aureolą nad głową. Mężczyzna ma uniesione lekko dłonie. Patrzy na ołtarz, nad którym wisi ukrzyżowany Jezus.

Św. Franciszek pełen był głębokiej prostoty. Uczył wszystkie stworzenia Boże, aby miłowały swego Stwórcę. Kazał do ptaków, a one go słuchały, dotykał ich, a one nigdy nie odchodziły bez jego pozwolenia. Jaskółki, które ćwierkały, gdy on nauczał, milkły natychmiast na jego rozkaz. Obok celi św. Franciszka w Porcjunkuli siedział na drzewie figowym świerszcz i często śpiewał. Mąż Boży tedy wyciągnął rękę i zawołał go: „Bracie mój, świerszczu, przyjdź do mnie!” - a on natychmiast usłuchał rozkazu i przyszedł do jego ręki. Wtedy święty rzekł: „Śpiewaj, bracie mój, i chwal Pana twego!” Świerszcz tedy zaraz począł śpiewać i nie odszedł, póki święty mu nie pozwolił.

vor Źródło: Jakub de Voragine, Legenda o św. Franciszku , [w:] tegoż, Złota legenda, tłum. Janina Pleziowa, Warszawa 2000, s. 467–472.