Przeczytaj
W budżecie Unii Europejskiej pieniądze przeznaczono m.in. na działania i projektyprojekty z tych obszarów, w których wszystkie państwa członkowskie zgodziły się działać na poziomie Unii. Związane jest to z możliwością osiągnięcia lepszych wyników mniejszym kosztem. Najwięcej przeznacza się na dwa główne cele: politykę spójności oraz Wspólną Politykę Rolną (w tym rybołówstwo i rybactwo). Pierwszy cel, polityka spójności, ma za zadanie podnieść konkurencyjność Unii Europejskiej oraz wpłynąć pozytywnie na jej rozwój.
W latach 2021–2027 największe programyprogramy unijne to:
Największy w historii program badań i innowacji w UE;
W ciągu 7 lat (2014–2020) to prawie 80 mld EUR;
Główny cel to zwiększenie liczby przełomów, odkryć i nowości w gospodarce i przenoszenie najlepszych pomysłów z laboratoriów na rynek., Program zdrowie W latach 2014–2020 przeznaczono na realizację programu 449,4 mln EUR;
Główny instrument Komisji Europejskiej służący realizacji strategii zdrowotnej UE., Fundusz Spójności Skierowany do krajów UE, których dochód narodowy brutto (DNB) na mieszkańca jest niższy niż w 90% średniej UE;
Główny cel to zmniejszenie różnic gospodarczych i społecznych oraz promowanie zróżnicowanego rozwoju;
W perspektywie 2014–2020 budżet w wysokości 63,4 mld EUR dotyczy Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Czech, Estonii, Grecji, Węgier, Łotwy, Litwy, Malty, Polski, Portugalii, Rumunii, Słowacji i Słowenii., Program LIFE Istniejący od 1992 r., finansuje projekty w zakresie środowiska, ochrony przyrody i klimatu w całej UE;
W perspektywie 2014–2020 to 3,4 mld EUR na ochronę środowiska i klimatu., Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) Fundusz utworzony w 1975 roku na podstawie art. 160 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską;
Celem jest spójność gospodarcza i społeczna w Unii Europejskiej, tworzona za pomocą korygowania nierówności między regionami;
Koncentruje się na innowacjach i badaniach, agendach cyfrowych, wsparciu małych i średnich przedsiębiorstw oraz gospodarce niskoemisyjnej;
W perspektywie 2014–2020 to ponad 350 mld EUR., Program wspierania reform strukturalnych (SRSP) Zapewnia wsparcie wszystkim krajom UE na wewnętrzne reformy instytucjonalne, administracyjne i inne, które sprzyjają wzrostowi;
222,8 mln EUR w latach 2017–2020., Europejski Fundusz Społeczny Projekty związane z rynkiem pracy w UE;
Inwestycje w europejski kapitał ludzki – pracowników, młodych ludzi i wszystkich poszukujących pracy;
W latach 2014–2020 środki EFS wynoszą 351,8 mld EUR., Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) Z funduszu finansowana jest wspólna polityka rolna oraz wspierane są strategie rozwoju obszarów wiejskich;
W latach 2014–2020 budżet wyniósł około 100 mld EUR., Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR) Celem jest pomoc rybakom w równoważeniu praktyk połowowych oraz poprawienie jakości życia wzdłuż europejskich wybrzeży;
W perspektywie lat 2014–2020 budżet wynosi 6,57 mld EUR.
Polska jak na razie jest największym beneficjentembeneficjentem netto funduszy europejskichfunduszy europejskich. Oznacza to, że z budżetu unijnego do kraju wpłynęło więcej pieniędzy niż polskich składek wynikających z członkostwa w UE. Według Ministerstwa Finansów w ciągu 20 lat członkostwa (01.05.2004–31.03.2024) Polska otrzymała ponad 249 mld euro, sama wpłacając prawie 86 mld euro. Oznacza to wynik ponad 163 mld euro na plusie. Najwięcej środków zostało przeznaczonych na politykę spójności (ponad 161 mld euro).
Głównym celem, na który przeznaczane są te pieniądze, jest poprawa poziomu życia mieszkańców dzięki wzrostowi zatrudnienia i rozwojowi gospodarczemu. W ramach tego celu poprzez programy unijne inwestuje się w zwiększanie konkurencyjności gospodarki polskiej, spójność społeczną i terytorialną oraz w podnoszenie efektywności administracji.
W Polsce w latach 2021‑2027 środki unijne mają być przeznaczone a różnorodne cele, takie jak rozwój infrastruktury, ochrona środowiska, wsparcie przedsiębiorczości, edukacja i sprawy społeczne.. Ważnymi obszarami, na które także przeznaczona są pieniądze unijne, są energetyka, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, rozwój zatrudnienia, kultura i edukacja.
W perspektywie budżetowej 2021‑2027 inwestycje te są przeprowadzane w ramach dziewięciu krajowych programów funduszy unijnych oraz programów regionalnych.
- Nazwa kategorii: programy unijne 2021–2027
- Nazwa kategorii: krajowe
- Nazwa kategorii: Program Infrastruktura, Klimat i Środowisko
- Nazwa kategorii: cel: ochrona środowiska, bezpieczeństwo energetyczne Polski, rozwój odnawialnych źródeł energii, bezpieczny i ekologiczny transport Koniec elementów należących do kategorii Program Infrastruktura, Klimat i Środowisko
- Nazwa kategorii: Program dla Nowoczesnej Gospodarki
- Nazwa kategorii: Program dla Rozwoju Społecznego
- Nazwa kategorii: Program na Rozwój Cyfrowy
- Nazwa kategorii: Program dla Polski Wschodniej
- Nazwa kategorii: Program Pomoc Techniczna
- Nazwa kategorii: Program na Pomoc Żywnościową
- Nazwa kategorii: Program dla Rybactwa
- Nazwa kategorii: Program na Migracje, Granice i Bezpieczeństwo
- Nazwa kategorii: regionalne
- Nazwa kategorii: zarządzane przez władze samorządowe
- Nazwa kategorii: cel: wspieranie rozwoju regionów
- Nazwa kategorii: dolnośląskie – 1,7 mld euro
- Nazwa kategorii: kujawsko-pomorskie – 1,8 mld euro
- Nazwa kategorii: lubelskie – 2,43 mld euro
- Nazwa kategorii: lubuskie – 0,9 mld euro
- Nazwa kategorii: łódzkie – 2,7 mld euro
- Nazwa kategorii: małopolskie – 2,5 mld euro
- Nazwa kategorii: mazowieckie – 2,1 mld euro
- Nazwa kategorii: opolskie – 0,9 mld euro
- Nazwa kategorii: podkarpackie – 2,1 mld euro
- Nazwa kategorii: podlaskie – 1,3 mld euro
- Nazwa kategorii: pomorskie – 1,67 mld euro
- Nazwa kategorii: śląskie – 5,1 mld euro
- Nazwa kategorii: świętokrzyskie – 1,45 mld euro
- Nazwa kategorii: warmińsko-mazurskie – 1,7 mld euro
- Nazwa kategorii: wielkopolskie – 2,15 mld euro
- Nazwa kategorii: zachodniopomorskie – 1,7 mld euro Koniec elementów należących do kategorii cel: wspieranie rozwoju regionów
- Elementy należące do kategorii programy unijne 2021–2027
- Elementy należące do kategorii krajowe
- Elementy należące do kategorii Program Infrastruktura, Klimat i Środowisko
Nazwa kategorii: 29,3 mld euro
- Elementy należące do kategorii Program dla Nowoczesnej Gospodarki
Nazwa kategorii: 10 mld euro
Nazwa kategorii: cel: projekty badawczo-rozwojowe, innowacyjne, i zwiększające konkurencyjność naszej gospodarkiKoniec elementów należących do kategorii Program dla Nowoczesnej Gospodarki
- Elementy należące do kategorii Program dla Rozwoju Społecznego
Nazwa kategorii: 4,9 mld euro
Nazwa kategorii: cel: poprawa sytuacji osób na rynku pracy, zwiększenie dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami, zapewnienie opieki nad dziećmi, podnoszenie jakości usług ochrony zdrowia, edukacji i rozwoju kompetencjiKoniec elementów należących do kategorii Program dla Rozwoju Społecznego
- Elementy należące do kategorii Program na Rozwój Cyfrowy
Nazwa kategorii: 2,5 mld euro
Nazwa kategorii: cel: zwiększanie dostępności do ultra-szybkiego internetu, rozwój kompetencji cyfrowych, udostępnienie zaawansowanych e-usług, zapewnienie cyberbezpieczeństwaKoniec elementów należących do kategorii Program na Rozwój Cyfrowy
- Elementy należące do kategorii Program dla Polski Wschodniej
Nazwa kategorii:3,1 mld euro
Nazwa kategorii: cel: wzrost konkurencyjności i innowacyjności oraz dostępności transportowej Polski WschodniejKoniec elementów należących do kategorii Program dla Polski Wschodniej
- Elementy należące do kategorii Program Pomoc Techniczna
Nazwa kategorii: 0,55 mld euro
Nazwa kategorii: cel: wdrażanie funduszy unijnych oraz ich promocjaKoniec elementów należących do kategorii Program Pomoc Techniczna
- Elementy należące do kategorii Program na Pomoc Żywnościową
Nazwa kategorii: 0,58 mld euro
Nazwa kategorii: cel: pomoc żywnościowa w formie paczek żywnościowych lub posiłków oraz realizacja działań towarzyszących w celu poprawy sytuacji osób potrzebujących i najuboższychKoniec elementów należących do kategorii Program na Pomoc Żywnościową
- Elementy należące do kategorii Program dla Rybactwa
Nazwa kategorii: 0,73 mld euro
Nazwa kategorii: cel: wspierania wspólnej polityki rybołówstwa, zintegrowanej polityki morskiej, międzynarodowych zobowiązań UE w dziedzinie zarządzania oceanamiKoniec elementów należących do kategorii Program dla Rybactwa
- Elementy należące do kategorii Program na Migracje, Granice i Bezpieczeństwo
Nazwa kategorii:0,28 mld euro
Nazwa kategorii: cel: skuteczne zarządzanie przepływami migracyjnymi, wzmacnianie i rozwijanie ]wspólnej polityki azylowej i wspólnej polityki imigracyjnej, skuteczne zarządzanie granicami zewnętrznymi UE, zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa wewnętrznego w UEKoniec elementów należących do kategorii Program na Migracje, Granice i Bezpieczeństwo
- Elementy należące do kategorii regionalne
- Elementy należące do kategorii cel: wspieranie rozwoju regionów
Przedsiębiorstwa, uczelnie, jednostki badawcze, jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe i inne instytucje mogą ubiegać się o dofinansowanie projektów w ramach powyższych programów. Dofinansowanie wynosi 85% wartości, z wyjątkiem regionu mazowieckiego, który jako najlepiej rozwinięty w Polsce, otrzymuje maksymalnie 80% wartości projektu.
Słownik
osoba fizyczna lub inny podmiot, który otrzymuje pomoc w ramach funduszy unijnych
pieniądze pochodzące z budżetu unijnego rozdzielone na poszczególne państwa i służące wspieraniu i restrukturyzacji gospodarek państw członkowskich UE
dokument realizowany w ramach polityki strukturalnej państwa, przyjęty przez Radę Ministrów lub przez Zarząd Województwa – w przypadku RPO i zatwierdzony przez Komisję Europejską
zamysł, który ma zostać zrealizowany dzięki środkom unijnym przez beneficjenta