Podsumowanie analizy sceny 1 z aktu I

Miejsce akcji

Miejscem rozgrywającej się akcji jest puste pole – miejsce nacechowane negatywnie, co zostało dodatkowo wzmocnione efektami dźwiękowymi i świetlnymi (pioruny i błyskawice).

Czas akcji

Noc (pora uaktywniania się złych mocy). Czas, miejsce i zjawiska atmosferyczne (burze, pioruny, błyskawice, gwałtowne wiatry, mrok) tworzą nastrój tajemniczości i grozy. Informacji na temat czasu i przestrzeni dostarczają zarówno niezbyt rozbudowane didaskalia, jak i tekst główny.

Postacie

Czarownice to postacie fantastyczne, tradycyjnie związane z siłami zła. Posiadają zdolność przepowiadania przyszłości i przemieszczania się za pomocą zaklęć.

Język

Niezbyt rozbudowane didaskalia dostarczają informacji na temat miejsca wydarzeń. Sposób wypowiadania kwestii określa ukształtowanie wypowiedzi (wiersz). W wypowiedziach czarownic pojawia się barokowa stylistyka (paradoksparadoksparadoks). Zaklęcie wypowiadane w zakończeniu sceny wprowadza motyw odwrócenia wartości związany z filozoficzną i moralną problematyką utworu.

Akcja

Scena 1 (wraz ze sceną 2) pełni funkcję prologu i ekspozycji – zapowiada dalsze wydarzenia i wprowadza (pośrednio, w rozmowie wiedźm) postać głównego bohatera. Ma ona charakter fantastyczny, co sugeruje związek przedstawionych później wypadków z siłami zła, a tym samym charakteryzuje przyszłe wydarzenia jako sprzeczne z moralnym porządkiem.

Cechy gatunku

Nastrojowość oraz współwystępowanie scen fantastycznych i realistycznych to cechy tragedii szekspirowskiej (i ogólniej – dramatu elżbietańskiego). Pusta przestrzeń sceniczna to charakterystyczny element teatru elżbietańskiego.

R1WOegNAFD9Re

Zdjęcie przedstawia scenę rodzajową. Na obrazie znajdują się trzy kobiety, dwie z nich są bliźniaczo do siebie podobne. Stoją one dookoła kotła, do którego wrzucają przedmioty o magicznych właściwościach. Kocioł wsparty jest na 3 nogach.

Podsumowanie analizy sceny 3 z aktu I

Postacie

Postacie fantastyczne – efekt niesamowitości postaci został osiągnięty dzięki środkom teatralnym, takim jak: kostium, charakteryzacja, gest. Ukazują one ich brzydotę, pomieszanie cech żeńskich z męskimi (brody) i wartościują moralnie, będąc oznaką ich przynależności do sfery zła. Postacie realistyczne to Makbet i Banko. Zachowują się zgodnie z prawdopodobieństwem psychologicznym, w swych działaniach kierują się motywacją psychologiczną. Różnice ich charakteru ujawniają się w postawie, jaką zajmują wobec przepowiedni wiedźm:

• w Makbecie słowa czarownic budzą ambicję i pragnienie sięgnięcia po władzę,

• Banko jest sceptyczny wobec przepowiedni, w której widzi diabelską sztuczkę.

Warstwa językowa

Sposób ukształtowania dialogu:

• charakteryzuje Makbeta i Banka,

• dostarcza informacji o panujących między nimi relacjach. Apart służy ukazaniu prawdziwych myśli Makbeta i jego stosunku do Banka,

• fakt, że o ostatniej części przepowiedni mówi do siebie, świadczy o tym, że chce ukryć przed Bankiem swoje poruszenie przepowiednią czarownic i zaczyna traktować go jak przeciwnika.

Akcja

Przepowiednia determinuje dalszy przebieg wypadków, jednak nie mamy tu do czynienia z motywacją metafizycznąmetafizykametafizyczną, lecz psychologiczną:

• Szekspir pokazuje skutki, jakie wiara we wróżbę wiedźm wywołała w umyśle Makbeta. Sposób ukazania wiedźm wskazuje właściwą interpretację ich przepowiedni jako kuszenia,

• ma ona charakter dwuznaczny i zwodniczy.

R1V4sd5x3JmxU

Fotografia przedstawia scenę rodzajową. Ukazanych jest kilka postaci. Makbet i Banko znajdują się po lewej stronie obrazu. Są oni ubrani w stroje żołnierzy i siedzą na koniach. Po prawej stronie obrazu znajdują się trzy kobiety - wiedźmy. Ich włosy są rozpuszczone i w nieładzie. Ubrane są one w zwiewne stroje.

Podsumowanie analizy sceny 7 z aktu I

Warstwa językowa

Monolog jest przekształceniem psychomachii z teatru średniowiecznego – walka o duszę bohatera została zastąpiona walką toczącą się w duszy bohatera:

• służy psychologicznemu pogłębieniu i charakterystyce Makbeta (jest on postacią złożoną, pełną rozterek),

• charakteryzuje Dunkana,

• pełni funkcję dramatyczną,

• akcja wewnętrzna (w psychice bohatera rozgrywa się konflikt między ambicją a sumieniem).

W scenie tej dominuje dialog dyskusyjny, który:

• pełni funkcję dramatyczną (posuwa akcję do przodu,

• Lady Makbet przekonuje męża do zabicia Dunkana),

• służy charakterystyce postaci Makbeta i Lady Makbet.

Poetycki język:

• wyszukane porównania (cnoty jego jak anioły nieba), metafory (obraz zbrodni wiać będzie w oczy), epitety (niewidzialne, powietrzne rumaki);

• Liczne metafory pojawiające się wypowiedzi Makbeta nie są tylko ozdobnikami, ale ściśle wiążą się z filozoficzno‑moralną problematyką utworu (np. ambicja jako jeździec przeskakujący sam siebie) motywem odwrócenia wartości i naruszenia ładu natury, motywem zbrodni i jej moralnych konsekwencji, motywem ambicji.

Postacie

Makbet – posiada wolną wolę, a więc możliwość wyboru. Ma świadomość faktu, że przepowiednia wiedźm może się spełnić tylko z jego udziałem; koronę może osiągnąć jedynie dopuszczając się zbrodni, a tym samym burząc ład moralny, społeczny oraz gwałcąc tożsame z nim prawa natury. Makbet jest połączeniem „czarnego charakteru” i bohatera tragicznego – ambicja jest głównym motywem jego działań. Jednak postać tytułowego bohatera została pogłębiona psychologicznie przez wzbogacenie jej moralną świadomością – bohater wie, że zbrodnia:

RnPerygptKXtH1

Obraz przedstawia dojrzałą kobietę. Ubrana jest ona w długie królewskie szaty ze złotymi ornamentami. Jej twarz jest okrągła, nos szeroki. Jej włosy są długie, sięgające do kolan i zaplecione w dwa warkocze. W uniesionych nad głową dłoniach kobieta trzyma złotą koronę.

• jest naruszeniem związków pokrewieństwa,

• łamie kodeks rycerski,

• obowiązek wierności wasala wobec suwerena,

• narusza prawo gościnności,

• pozbawia kraj dobrego władcy,

• jest pogwałceniem naturalnego porządku, którego gwarantem jest Bóg.

Makbet jest postacią dynamiczną – ulega namowom żony i zmienia swoją postawę wobec morderstwa jako środka do osiągnięcia władzy, podejmuje decyzje o zabiciu Dunkana. W ten sposób przyjmuje odwrócony system wartości.

Lady Makbet jest postacią mniej skomplikowaną niż Makbet – dominują w niej typowe cechy „czarnego charakteru”: amoralność, stanowczość, opanowanie, bezwzględność w dążeniu do celu i okrucieństwo. Motywy działania Lady Makbet to ambicja, pragnienie władzy. Jej psychologiczny portret został wzbogacony pozytywną cechą – miłością do Makbeta.

Słownik