Warto przeczytać

Austriacki uczony Christian Andreas Doppler urodził się w Salzburgu w 1803 roku. Jego ojciec Johann był kamieniarzem i marzył o tym, że syn pójdzie w jego ślady. Christian był jednak wątły i chorowity, więc szybko się okazało, że nie może kontynuować rodzinnych tradycji. W szkole powszechnej w Salzburgu, a potem w gimnazjum w Linzu, wykazywał natomiast talent do matematyki. Zauważył to jego nauczyciel, Simon Stampfer, i przekonał Christiana i jego rodzinę, że powinien rozwijać swe umiejętności na studiach wyższych.

Dzięki tym namowom, w 1822 r. Doppler rozpoczął studia w wiedeńskiej szkole politechnicznej i w 1825 r. uzyskał w niej dyplom. Uzyskane wykształcenie wydawało mu się jednak zbyt jednostronne, więc uzupełniał wiedzę, słuchając wykładów matematyki wyższej, mechaniki i astronomii na uniwersytecie w Wiedniu. W 1829 r. otrzymał tymczasową posadę asystenta w szkole politechnicznej. Wtedy napisał pierwsze prace z matematyki, dziś zupełnie zapomniane. Marnie płatna posada asystenta nie zadowalała Dopplera. Poszukiwał bezskutecznie bardziej odpowiedniego stanowiska w różnych szkołach i na uczelniach rozległego imperium Habsburgówimperium Habsburgówimperium Habsburgów.

W 1833 r. jego zatrudnienie na asystenturze wygasło. W tym czasie dorabiał przez półtora roku jako księgowy w fabryce włókienniczej. W końcu, zupełnie zrezygnowany, postanowił wyemigrować do Ameryki, gdzie spodziewał się lepszego życia. Zaczął nawet wyprzedawać dobytek i załatwił formalności u amerykańskiego konsula w Monachium. W ostatniej chwili otrzymał dwie oferty pracy - jedną w Szwajcarii, a drugą w szkole technicznej w Pradze. Nie chcąc wyjeżdżać do innego kraju, Doppler przyjął tę drugą, choć nieco gorzej płatną posadę.

R173NZrNNLM1G

Rys. 1. Zdjęcie przedstawia frontowe wejście do Rektoratu Czeskiej Politechniki w Pradze. To okazały budynek z trojgiem drzwi, nad nimi umiejscowiony jest długi balkon. Uczelnia założona w 1707 roku jest uznawana za najstarszą cywilną uczelnię techniczną na świecie.

Przyjechał do Pragi w marcu 1835 r. i rozpoczął najszczęśliwszy i najbardziej twórczy okres swego życia. Zaraz ożenił się z młodzieńczą miłością, Mathilde Sturm z Salzburga, i miał z nią pięcioro dzieci. Po roku został zatrudniony jako wykładowca w wyższej szkole politechnicznej w Pradze i wkrótce otrzymał tam stanowisko profesora. Pracował bardzo ciężko, ponieważ miał kilkuset studentów, którym wykładał i których musiał egzaminować. Jego słabe zdrowie zaczęło się jeszcze pogarszać.

Właśnie w Pradze, na posiedzeniu Królewskiego Czeskiego Towarzystwa Naukowego w dniu 24 maja 1842 r. Doppler przedstawił swoją epokową pracę, która rok później została opublikowana w sprawozdaniach Towarzystwa. Dzięki wysuniętemu w niej pomysłowi wszedł na zawsze do historii nauki.

RacqibPPDlu4j

Rys. 2. Zdjęcie przedstawia gmach Czeskiej Akademii Nauk w Pradze. To długi klasycystyczny budynek zwieńczony u szczytu ozdobną balustradą imitującą attykę. Nad wejściami na dachu umieszczone są rzeźby przedstawiające alegoryczne postaci Nauki. Budynek mieści się przy ruchliwej ulicy.

W 1850 r. Doppler został profesorem fizyki na uniwersytecie w Wiedniu. Był już jednak wtedy poważnie chory na gruźlicę, która w tamtych czasach była groźną, przeważnie śmiertelną chorobą. Nie pomógł wyjazd do Włoch, na kurację w cieplejszym klimacie. Zmarł w marcu 1853 roku w Wenecji, pozostawiając żonę i dzieci.

Słowniczek