Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Zajmiemy się teraz równaniami logarytmicznymi, których rozwiązanie wymaga tylko znajomości definicji logarytmu i podstawowych własności funkcji logarytmicznej.

Równanie logarytmiczne
Definicja: Równanie logarytmiczne

Równaniem logarytmicznym nazywamy równanie, w którym niewiadoma występuje w wyrażeniu logarytmowanym lub w podstawie logarytmu.

Rozwiązując równanie logarytmiczne, należy uwzględnić założenia wynikające z definicji logarytmu – liczba logarytmowana musi być dodatnia, a podstawa dodatnia i różna od jedności. Określamy w ten sposób dziedzinę równania logarytmicznego.

Rozważymy najpierw kilka prostych równań, które możemy rozwiązać, korzystając bezpośrednio z definicji logarytmu.

Przykład 1

Rozwiążemy równanie log6x=2.

Określamy dziedziną równania: x>0.

Korzystamy z definicji logarytmu.

x=62

x=36

36>0

Wyznaczona liczba należy do dziedziny równania.

Odpowiedź:

Rozwiązaniem równania jest liczba 36.

Przykład 2

Rozwiążemy równanie logx5=-1.

Określamy dziedzinę równania: x>0x1.

Korzystamy z definicji logarytmu.

x-1=5

x=15

15>0 1 5 1

Wyznaczona liczba należy do dziedziny równania.

Odpowiedź:

Rozwiązaniem równania jest liczba 15.

Przykład 3

Rozwiążemy równanie log 11 ( 2 4 x ) = 1 .

Określamy dziedzinę równania.

2-4x>0

-4x>-2

x<0,5

Na mocy definicji logarytmu:

2 4 x = 11 1

-4x=9

x=-2,25

-2,25<0,5

Odpowiedź:

Rozwiązaniem równania jest liczba -2,25.

Rozwiązywanie równań logarytmicznych może prowadzić do rozwiązania równania kwadratowego, a czasem też nierówności kwadratowej.

Przykład 4

Rozwiążemy równanie logx64=2.

Określamy dziedzinę równania: x>0, x 1 .

Korzystamy z definicji logarytmu.

x2=64

x2-64=0

x-8x+8=0

x=8 lub x=-8

Tylko jedna z wyznaczonych liczb należy do dziedziny równania (jest dodatnia i różna od jeden).

Odpowiedź:

Rozwiązaniem równania jest liczba 8.

Przykład 5

Rozwiążemy równanie log5x2-x-1=0.

Określamy dziedzinę D równania: x2-x-1>0.

Rozwiązujemy nierówność kwadratową.

Δ=1+4=5>0

x=1-52 lub x=1+52

D=-, 1-521+52, 

Na mocy definicji logarytmu:

x2-x-1=50

x2-x-2=0

Rozwiązujemy równanie kwadratowe.

Δ=1+8=9>0

Δ=3

x=1-32=-1 lub x=1+32=2

-1D, 2D

Odpowiedź:

Liczby -12 są rozwiązaniami równania.

Rozwiążemy teraz równanie logarytmicznerównanie logarytmicznerównanie logarytmiczne, w którym niewiadoma występuje zarówno w podstawie, jak i w liczbie logarytmowanej.

Przykład 6

Rozwiążemy równanie logx-3x2-4x-1=2.

Tym razem nie będziemy wyznaczać dziedziny, ale założymy, że równanie ma rozwiązanie i jest nim liczba x.

Rozwiążemy to równanie i dopiero wtedy sprawdzimy, czy wyznaczona liczba należy do dziedziny równania.

Z definicji logarytmu wynika, że

x-32=x2-4x-1

Rozwiązujemy otrzymane równanie.

x2-6x+9-x2+4x+1=0

-2x=-10

x=5

Sprawdzenie:

5-3=2>021

52-4·5-1=4>0

Liczba 5 należy do dziedziny równania.

Odpowiedź:

Rozwiązaniem równania jest liczba 5.

Pokażemy teraz, jak można rozwiązać równanie, w którym logarytm występuje w wykładniku potęgi.

Przykład 7

Rozwiążemy równanie xlog10x+2=1000.

Określamy dziedzinę równania: D=0, .

Logarytmujemy obie strony równania, korzystamy z logarytmu o podstawie 10.

log10xlog10x+2=log101000

Korzystamy z własności logarytmu.

log10x+2·log10x=3

Podstawiamy: t=log10x.

t+2·t=3

Rozwiązujemy otrzymane równanie kwadratowe.

t2+2t-3=0

Δ=4+12=16

t1=-2-42=-3

t2=-2+42=1

Wracamy do podstawienia.

log10x=-3, stąd x=0,001

lub

log10x=1, stąd x=10

Obie wyznaczone liczby należą do dziedziny równania.

Odpowiedź:

Liczby 0,00110 są rozwiązaniami równania.

Słownik

równanie logarytmiczne
równanie logarytmiczne

to równanie, w którym niewiadoma występuje w wyrażeniu logarytmowanym lub w podstawie logarytmu