bg‑turquoise

Czy wiesz, czym jest kontrakcja objętości?

bg

Kontrakcja objętościkontrakcja objętościKontrakcja objętości to zjawisko fizyczne, które polega na zmianie objętości podczas mieszania dwóch cieczy. Przykładowo, jeżeli zmieszamy objętość V1 etanolu z objętością V2 wody, to objętość końcowa Vc będzie mniejsza niż suma objętości tych cieczy:

Vc<V1+V2

Zjawisko to wynika z tworzenia dodatkowych oddziaływań międzycząsteczkowych pomiędzy składnikami mieszaniny. W przypadku wody i etanolu, oddziaływania te to wiązania wodorowe, które powstają pomiędzy cząsteczkami:

RSmx4SJJpLNAC
Schemat tworzenia wiązań wodorowych (zaznaczonych przerywaną kreską), które tworzą się pomiędzy cząsteczkami etanolu a cząsteczkami wody.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wiązania wodorowe to stosunkowo słabe oddziaływania międzycząsteczkowe, które występują pomiędzy atomem wodoru, związanym z atomem silnie elektroujemnego pierwiastka (tutaj tlenem) danej cząsteczki, a wolną parą elektronową atomu silnie elektroujemnego pierwiastka (tutaj tlenu), należącego do drugiej cząsteczki. Omawiane wiązania są odpowiedzialne za proces asocjacji cząsteczek i tym samym zmniejszenie objętości całego roztworu.

Słownik

kontrakcja objętości
kontrakcja objętości

zjawisko fizyczne, które polega na zmianie objętości roztworu podczas mieszania jego składników

asocjacja
asocjacja

odwracalne zjawisko łączenia się cząsteczek, jonów lub atomów w większe układy (tzw. asocjaty), złożone z co najmniej dwóch cząstek

Bibliografia

Encyklopedia PWN

Danikiewicz W., Podręcznik do kształcenia ogólnego w liceach, Część III. Chemia Organiczna, Warszawa 2009.

Pazdro K., Podręcznik do kształcenia ogólnego w liceach, Część II. Chemia Fizyczna, Warszawa 2009.