Rodzaje frontów atmosferycznych

Masa powietrza stanowi fragment troposfery, który cechuje się określonymi, jednorodnymi właściwościami fizycznymi (głównie temperaturą i wilgotnością), których dana masa nabiera nad swoim obszarem źródłowymobszar źródłowy masy powietrzaobszarem źródłowym. Cyrkulacja atmosferyczna powoduje, że masy powietrza przemieszczają się (nierzadko na dalekie odległości w stosunku do swoich obszarów źródłowych). Istnieją różne klasyfikacje mas powietrza. Szczegółowe informacje na ten temat zawarte są w e‑materiale Kryteria podziału i rodzaje mas powietrza.

W kontekście frontów atmosferycznychfront atmosferycznyfrontów atmosferycznych warto przypomnieć sobie klasyfikację mas powietrza ze względu na temperaturę.

Masy powietrza rozdzielone są frontami atmosferycznymi, czyli strefami przejściowymi między dwiema masami powietrza o różnych właściwościach fizycznych. Powierzchnia frontowa jest warstwą o grubości rzędu kilkuset metrów (czasem 1 do 2 km), nachyloną względem powierzchni Ziemi pod bardzo małym kątem. Linia przecięcia się powierzchni frontowej z powierzchnią Ziemi jest również strefą o szerokości kilkudziesięciu kilometrów. Główne fronty atmosferyczne rozdzielają masy powietrza wyodrębnione na podstawie obszaru źródłowego (kryterium geograficznego), charakteryzujące się znacznymi różnicami właściwości fizycznych, np. masy powietrza polarnego od mas powietrza arktycznego rozdziela front arktyczny itd. Więcej informacji o rodzajach i rozmieszczeniu frontów atmosferycznych zawartych jest w e‑materiale Rodzaje i rozmieszczenie frontów atmosferycznych na Ziemi.

Natomiast fragmenty tej samej masy powietrza (wyodrębnionej według klasyfikacji geograficznej na podstawie obszaru źródłowego, np. masy powietrza polarnego), które mają nieco odmienne właściwości fizyczne (wynikające często z oddziaływania podłoża: ląd–morze, np. powietrze polarne morskie i powietrze polarne kontynentalne), rozdzielają wtórne fronty atmosferyczne. Nadejście wtórnego frontu atmosferycznego powoduje zatem zmianę pogody.

Front ciepły

Powstaje wtedy, gdy powietrze ciepłe (lżejsze) przemieszcza się (zwykle z prędkością 15–20 km/h) i wślizguje się na powietrze chłodne, jednocześnie stopniowo je wypiera. Wówczas to ciepłe powietrze unosi się, ochładza, osiąga temperaturę punktu rosy, następuje kondensacja pary wodnej, powstają chmury (najpierw Ci, następnie Cs i As, a bezpośrednio na froncie – Ns, a czasem dodatkowo St), a następnie opady deszczu. Są one zwykle mało intensywne, lecz długotrwałe (nawet kilkudniowe), gdyż szerokość strefy frontu ciepłego obejmuje zwykle około 300–600 km (ze względu na niewielki kąt nachylenia powierzchni frontu), a szerokość strefy chmur – nawet do 1000 km.

Na mapach synoptycznych jest on oznaczany zwykle czerwoną linią z czerwonymi półkolami zwróconymi w stronę powietrza chłodniejszego (w stronę przemieszczania się frontu).

RpyhfQba9wzF8

na ilustracji przedstawiono schemat ciepłego frontu atmosferycznego. Front został oznaczony czerwoną linią z umieszczonymi na niej czerwonymi półsferami. Pod linią znajduje się pole określone jako "cieplej", są tu też liczby od 28 do 30, oznaczające stopnie Celsjusza. Nad linią frontu znajduje się obszar zaznaczony na niebiesko i określony jako chłodniej". Są tu rozmieszczone liczby od 15 do 17.

R1Ow55UHbvkRC

Na ilustracji znajduje się prostopadłościan, w którym zobrazowano strefę frontu ciepłego. Na górze ilustracji znajduje się strzałka skierowana w prawą stronę podpisana “wiatr”. od dołu ilustracji wznosi się pod kątem ostrym prostokątna powierzchnia od wysokości płaskiej podstawy, czyli 0 metrów, do wysokości 800 metrów. Na powierzchni pochyłej oznaczono formacje chmur w kolejności, licząc od najniżej położonej: ST, NS, AS, CS, CI. Miejsce z którego wznosi się ta prostokątna powierzchnia oznaczona jest jako ciepły front. Przed nim znajduje się ciepłe powietrze, natomiast pod pochylona powierzchnią zaznaczono powietrze chłodne, ukierunkowane w prawą stronę, zgodnie z kierunkiem wiatru. Pod pochyloną powierzchnią, od miejsca zetknięcia z płaską podstawą, na obszarze oznaczonym jako 600 kilometrów, zaznaczono deszcz i inne opady..

Front chłodny

Powstaje wtedy, gdy powietrze zimne (cięższe) przemieszcza się (z prędkością 25–50 km/h) i wpływa pod powietrze ciepłe (lżejsze), które jest wypychane w górę. Wówczas to ciepłe powietrze ulega ochłodzeniu i kondensacji, powstają chmury (głównie chmury kłębiaste: Cu i Ac, a bezpośrednio na froncie: Cb) i opady atmosferyczne (krótkotrwałe – maksymalnie dwugodzinne, lecz intensywne, często z wyładowaniami atmosferycznymi czy gradem w ciągu lata lub intensywnymi śnieżycami w ciągu zimy). Strefa frontu obejmuje zwykle około 50–200 km ze względu na duży kąt nachylenia powierzchni frontowej. Jest to również przyczyna silnych prądów wstępujących i intensywnej kondensacji pary wodnej, prowadzących do rozwoju silnie rozbudowanych w pionie chmur.

Na mapach synoptycznych jest on oznaczany zwykle niebieską linią z niebieskimi trójkątami (ząbkami) zwróconymi w stronę powietrza cieplejszego.

R1Fv1hW9F5EHX

Na ilustracji przedstawiono schemat chłodnego frontu atmosferycznego. Front został oznaczony niebieską linią z umieszczonymi na niej niebieskimi trójkątami. Za linią znajduje się niebieski obszar określony jako "chłodniej", są tu też liczby od 13 do 315, oznaczające stopnie Celsjusza. Przed linią frontu znajduje się obszar, na którym są rozmieszczone liczby od 28 do 30.

RePGeBmnRaTJn

Na ilustracji znajduje się prosto trzeci który nakreślona ilustrację przedstawiającą chłodny front atmosferyczny. u góry ilustracji znajduje się strzałka skierowana w prawą stronę i podpisana “wiatr”. jest to kierunek wschodni. od lewej strony ilustracji na wysokości określone jako 1 km ciągnie się niebieski prostokąt który w połowie ilustracji opada łukiem w dół, do powierzchni będącej podstawą prostopadłościanu, czyli powierzchnią ziemi. w miejscu zetknięcia się opadającego prostokąta i powierzchni ziemi znajduje się front chłodny, oznaczony linią z trójkątami. po lewej od frontu, czyli pod opadającym prostokątem, znajduje się chłodne powietrze, kierujące się w prawą stronę, czyli na wschód, zgodnie z kierunkiem wiatru. bezpośrednio za frontem panuje temperatura 6 stopni Celsjusza, a 50 km w tył 4 stopnie Celsjusza. przed frontem chłodnym panuje temperaturę 10 stopni Celsjusza, a jeszcze dalej 12 stopni Celsjusza. Jest to strefa ciepłego powietrza. natomiast na wysokości około 1 km panuje temperatura 0 stopni Celsjusza. nad miejscem frontu chłodnego narysowano kilka formacji chmur przecinek z oznaczeniem CB, AC, a jeszcze wyżej CS, CI.

Szczegółowa charakterystyka frontu zokludowanego i zjawiska okluzji znajduje się w e‑materiale Fronty zokludowane i okluzje.

Słownik