Przeczytaj
Klasycyzm i jego korzenie
Słowo „klasycyzm” pochodzi od łacińskiego classicus, czyli „doskonały, pierwszorzędny, wzorowy, wyuczony”. To styl znajdujący swoje odzwierciedlenie w różnych dziedzinach sztuki, korzeniami sięgający myśli starożytnych Greków i Rzymian. Po raz pierwszy powrót do antycznych wzorców ogłosił renesans, jednak największe zainteresowanie styl klasycystyczny budził w pierwszej połowie XVIII wieku. Zanim stał się popularny w całej Europie, pojawił się w XVII wieku we Francji, na dworze Ludwika XIV, obok obowiązującego wówczas stylu barokowego. Także w teorii literatury powrócono do starożytnych wzorców tworzenia dzieł literackich, przede wszystkim – Poetyki Arystotelesa. Nicolas Boileau, francuski krytyk literacki, w swojej Sztuce rymotwórczej zalecał powrót do korzeni. We Francji rozwinęła się w XVII wieku tragedia i komedia, a twórcy zwrócili się w stronę rozumu, dydaktyzmu, harmonii i ładu, odchodząc tym samym od barokowego przepychu i ozdobności. Cechy te szybko stały się widoczne we wszystkich dziedzinach sztuki. W latach 1762–1768 Jacques‑Ange Gabriel, nadworny architekt Ludwika XV, wzniósł w Wersalu Petit Trianon, pierwszą klasycystyczną budowlę. Natomiast w Polsce okres klasycyzmu łączy się przede wszystkim z rządami Stanisława Augusta Poniatowskiego, dzięki któremu powstał m.in. pałac Łazienkowski w Warszawie.
Główne cechy architektury klasycystycznej
Pałac Staszica – historia
Słownik
(niem. Gesims[e]) – inaczej: korona, krajnik; element architektoniczny w postaci poziomej listwy wystającej z muru; oprócz funkcji dekoracyjnych pełni rolę użytkową – chroni mur przed działaniem deszczu
(fr. pilastre) – element architektoniczny, płaski filar wystający nieznacznie poza mur; może pełnić funkcję podpory, choć znacznie częściej występuje jako element dekoracyjnego podziału ścian
(łac. porticus – kolumnada, kryte przejście) – wysunięta część budynku z rzędami kolumn, które w starożytności miały chronić przed słońcem
jeden z trzech porządków architektonicznych w starożytnej Grecji, w którym walory estetyczne podporządkowano funkcjom praktycznym; charakteryzował się surowością, masywnością, ciężkimi proporcjami i monumentalizmem
jeden z trzech porządków architektonicznych w starożytnej Grecji charakteryzujący się lekkością i licznymi zdobieniami; jednym z najbardziej wyróżniających się w tym porządku elementów architektonicznych była głowica przypominająca wyglądem i kształtem baranie rogi
jeden z trzech porządków architektonicznych w starożytnej Grecji, który wyróżniał się smukłością i licznymi zdobieniami głowicy
(gr. týmpanon – bęben; łac. tȳmpănŭm) – trójkątne pole znajdujące się na zwieńczeniu fasady budynku, najczęściej wypełnione płaskorzeźbą
(łac. rotundus – okrągły, kulisty) – budowla wzniesiona na planie koła



