Analizując powyższą mapę, można zauważyć, że większa część naszego kraju użytkowana jest do celów rolniczych. Zabudowa mieszkalna skupia się głównie w pobliżu miast. Można zauważyć, że na południu Polski jest większy udział zabudowy mieszkalnej niż na północy. Większy udział w strukturze użytkowania terenu mają lasy na zachodzie i południowym wschodzie kraju.
R1bTBPrxF5g96 Wykres przedstawia strukturę użytkowania terenu. Pod uwagę wzięto użytki rolne, lasy, wody powierzchniowe, zabudowę w poszczególnych województwach oraz ogółem w Polsce. Polska: użytki rolne 61%, lasy 33%, wody powierzchniowe około 4%, zabudowa około 6%. Użytków rolnych jest najwięcej w województwach lubelskim i łódzkim - po 71%. Najwyższy procent lasów jest w województwie lubuskim - około 40%. W wodach powierzchniowych dominuje województwo warmińsko‑mazurskie około 7%. Zabudowa osiąga najwyższy udział procentowy na Śląsku - około 14%. Najmniej użytków rolnych jest procentowo w województwie lubuskim - około 41%. Najmniej lasów jest w województwach lubelskim, łódzkim, mazowieckim - po około 20%. Najmniej wód powierzchniowych dotyczy województw dolnośląskiego, lubelskiego, łódzkiego - po około 1%. We wszystkich województwach dominują użytki rolne, następnie lasy, zabudowa, najmniej procent zajmują wody powierzchniowe.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Analizując procentowy udział poszczególnych kategorii użytkowania gruntu, można zauważyć, że we wszystkich województwach z wyjątkiem lubuskiego, grunty orne zajmują 50% ogółu powierzchni. Lasy stanowią drugą co do wielkości kategorię i średnio zajmują 30% powierzchni. Największy udział zabudowy powierzchni występuje w województwie śląskim, około 15%. W Polsce średnio zabudowa nie przekracza 10% ogółu powierzchni. Największy udział wód powierzchniowych jest w województwie warmińsko‑mazurskim, pomorskim i zachodniopomorskim, około 5%. W innych województwach obszary te zajmują około 1% powierzchni terenu.
Polecenie 1
Korzystając z powyższych informacji nt. poszczególnych form użytkowania ziemi oraz dostępnych źródeł wiedzy, wyjaśnij przyczyny przestrzennego zróżnicowania procentowego udziału tych form.
Przejdź do poprzedniej ilustracji
Przejdź do następnej ilustracji
R6CrOVwGzyOvb Mapa Polski przedstawia udział użytków rolnych. Ponad 65% było w województwie lubelskim, mazowieckim i łódzkim. Od 60,1 do 65% było w województwie podlaskim, kujawsko‑pomorskim, wielkopolskim, opolskim, świętokrzyskim i małopolskim. Od 55,1 do 60% było w województwie dolnośląskim. Od 50,1 do 55% było w województwie podkarpackim, śląskim, warmińsko‑mazurskim i pomorskim. Poniżej 50% było w województwie lubuskim i zachodniopomorskim.
Udział użytków rolnych w strukturze użytkowania ziemi w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
R1HyiCH4mO7cj Mapa Polski przedstawia udział gruntów ornych. Ponad 80% było w województwie kujawsko‑pomorskim, wielkopolskim i opolskim. Od 75,1 do 80% było w województwie pomorskim, zachodniopomorskim i łódzkim. Od 70,1 do 75% było w województwie lubelskim, świętokrzyskim, małopolskim, śląskim, dolnośląskim i lubuskim. Od 65,1 do 70% było w województwie warmińsko mazurskim i mazowieckim. Poniżej 65% było w województwie podlaskim i podkarpackim.
Udział gruntów ornych w strukturze użytków rolnych w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
RZx6C6ryQfSNc Mapa Polski przedstawia udział sadów. Powyżej 3% występuje w województwie mazowieckim i świętokrzyskim. Od 2,1 do 3% występuje w województwie łódzkim i małopolskim. Os 1,1 do 2% występuje w województwie lubelskim. Od 0,6 do 1% występuje w województwie podkarpackim, śląskim, dolnośląskim, wielkopolskim i kujawsko pomorskim. Poniżej 0,5% występuje w województwie opolskim, lubuskim, zachodniopomorskim, pomorskim, warmińsko mazurskim i podlaskim.
Udział sadów w strukturze użytków rolnych w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
R1HL9uJvpyjmg Mapa Polski przedstawia udział użytków zielonych. Powyżej 30% wystąpiło w województwie podlaskim. Od 25,1 do 30% wystąpiło w województwie warmińsko mazurskim i podkarpackim. Od 20,1 do 25% wystąpiło w województwie małopolskim, śląskim, dolnośląskim, lubuskim, mazowieckim. Od 15,1 do 20% wystąpiło w województwie lubelskim, świętokrzyskim, łódzkim, zachodniopomorskim, pomorskim. Poniżej 15% wystąpiło w województwie opolskim, wielkopolskim i kujawsko‑pomorskim.
Udział użytków zielonych w strukturze użytków rolnych w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
RMziQwBBAXgiR Mapa Polski przedstawia udział gruntów leśnych. Powyżej 40% wystąpiło w województwie lubuskim. Od 35,1 do 40% wystąpiło w województwie zachodniopomorskim, pomorskim i podkarpackim. Od 30,1 do 35% wystąpiło w województwie małopolskim, śląskim, dolnośląskim, warmińsko mazurskim i podlaskim. Os 25,1 do 30% wystąpiło w województwie świętokrzyskim, opolskim, wielkopolskim. Poniżej 25% wystąpiło w województwie lubelskim, mazowieckim, łódzkim i kujawsko‑pomorskim.
Udział gruntów leśnych w strukturze użytkowania ziemi w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
R1IXTQvnV5492 Mapa Polski przedstawia udział gruntów zabudowanych i zurbanizowanych. Powyżej 7% wystąpiło w województwie śląskim i dolnośląskim. Od 6,1 do 7% wystąpiło w województwie małopolskim i opolskim. Od 5,1 do 6% wystąpiło w województwie pomorskim, kujawsko pomorskim, wielkopolskim, mazowieckim i łódzkim. Od 4,1 do 5% wystąpiło w województwie zachodniopomorskim, lubuskim, świętokrzyskim i podkarpackim. Poniżej 4% wystąpiło w województwie lubelskim, podlaskim i warmińsko‑mazurskim.
Udział gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w strukturze użytkowania ziemi w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
RZWI1eQllpX9E Mapa Polski przedstawia udział terenów mieszkaniowych. Powyżej 30% wystąpiło w województwie śląskim. Od 25,1 do 30% wystąpiło w województwie małopolskim i mazowieckim. Od 20,1 do 25% wystąpiło w województwie pomorskim, kujawsko‑pomorskim, wielkopolskim i łódzkim. Od 15,1 do 20% wystąpiło w województwie podkarpackim, świętokrzyskim, opolskim, dolnośląskim, lubuskim i warmińsko‑mazurskim. Poniżej 15% wystąpiło w województwie lubelskim, podlaskim i zachodniopomorskim.
Udział terenów mieszkaniowych w strukturze gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
Rf4093U6wHKDO Mapa Polski przedstawia udział terenów przemysłowych. Powyżej 10% wystąpiło w województwie śląskim i dolnośląskim. Od 8,1 do 10% wystąpiło w województwie małopolskim i opolskim. Od 6,1 do 8% wystąpiło w województwie podkarpackim, świętokrzyskim, łódzkim, wielkopolskim, kujawsko‑pomorskim, pomorskim i zachodniopomorskim. Od 4,1 do 6% wystąpiło w województwie lubuskim, mazowieckim i lubelskim. Poniżej 4% wystąpiło w województwie warmińsko‑mazurskim i podlaskim.
Udział terenów przemysłowych w strukturze gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
RBYogaWbGTn2s Mapa Polski przedstawia udział innych terenów zabudowanych i zurbanizowanych gruntów niezabudowanych. Powyżej 14% wystąpiło w województwie zachodniopomorskim i pomorskim. Od 12,1 do 14% wystąpiło w województwie lubuskim, mazowieckim, łódzkim, śląskim i małopolskim. Od 10,1 do 12% wystąpiło w województwie warmińsko‑mazurskim, kujawsko‑pomorskim, wielkopolskim, dolnośląskim, opolskim, świętokrzyskim, podkarpackim i lubelskim. Poniżej 8% wystąpiło w województwie podlaskim.
Udział innych terenów zabudowanych i zurbanizowanych gruntów niezabudowanych w strukturze gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
R1VttK4aSmexI Mapa Polski przedstawia udział terenów komunikacyjnych. Powyżej 70% wystąpiło w województwie podlaskim i lubelskim. Od 60,1 do 70% wystąpiło w województwie podkarpackim, warmińsko‑mazurskim i lubuskim. Od 50,1 do 60% wystąpiło w województwie zachodniopomorskim, pomorskim, kujawsko‑pomorskim, wielkopolskim, mazowieckim, łódzkim, świętokrzyskim, dolnośląskim, opolskim. Od 40,1 do 50% wystąpiło w województwie małopolskim. Poniżej 40% wystąpiło w województwie śląskim.
Udział terenów komunikacyjnych w strukturze gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
Rx72J21AiEp73 Mapa Polski przedstawia udział terenów rekreacyjnych. Ponad 5% wystąpiło w województwie zachodniopomorskim, lubuskim, dolnośląskim, opolskim i śląskim. Od 4,1 do 5% wystąpiło w województwie wielkopolskim. Od 3,1 do 4% wystąpiło w województwie pomorskim, kujawsko‑pomorskim, warmińsko‑mazurskim, małopolskim i podkarpackim. Od 2,1 do 3% wystąpiło w województwie lubelskim, mazowieckim, łódzkim i świętokrzyskim. Poniżej 2% wystąpiło w województwie podlaskim.
Udział terenów rekreacyjnych w strukturze gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
R1ZfyrFlTxhKy Mapa Polski przedstawia udział użytków kopalnych. Ponad 3% wystąpiło w województwie świętokrzyskim, opolskim i dolnośląskim. Od 1,6 do 3% wystąpiło w województwie podlaskim, łódzkim i wielkopolskim. Od 1,1 do 1,5% wystąpiło w województwie warmińsko‑mazurskim, zachodniopomorskim, lubuskim i małopolskim. Od 0,6 do 1% wystąpiło w województwie pomorskim, mazowieckim, lubelskim, podkarpackim i śląskim. Poniżej 0,5% wystąpiło w województwie kujawsko‑pomorskim.
Udział użytków kopalnych w strukturze gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
ROr7bz4DDvoXc Mapa Polski przedstawia udział gruntów pod wodami. Ponad 5% wystąpiło w województwie zachodniopomorskim i warmińsko‑mazurskim. Od 3,1 do 5% wystąpiło w województwie pomorskim. Od 2,1 do 3% wystąpiło w województwie kujawsko‑pomorskim. Od 1,1 do 2% wystąpiło w województwie lubuskim, wielkopolskim, mazowieckim, podlaskim, opolskim, śląskim, małopolskim i podkarpackim. Poniżej 1% wystąpiło w województwie lubelskim, świętokrzyskim, łódzkim i dolnośląskim.
Udział gruntów pod wodami w strukturze użytkowania ziemi w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
RJN2TAEpW8WaD Mapa Polski przedstawia udział pozostałych gruntów. Powyżej 3% wystąpiło w województwie zachodniopomorskim i warmińsko‑mazurskim. Od 2,1 do 3% wystąpiło w województwie podlaskim, pomorskim i kujawsko‑pomorskim. Od 1,6 do 2% wystąpiło w województwie lubuskim, wielkopolskim i śląskim. Od 1,1 do 1,5% wystąpiło w województwie dolnośląskim, łódzkim, mazowieckim, lubelskim i małopolskim. Poniżej 1% wystąpiło w województwie opolskim, świętokrzyskim i podkarpackim.
Udział gruntów pozostałych (użytków zielonych, nieużytków i terenów różnych) w strukturze użytkowania ziemi w 2018 r.
Źródło: BDL GUS, domena publiczna.
Słownik PKOB (Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych) PKOB (Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych)
stanowi usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych, rozumianych jako produkty finalne działalności budowlanej; opracowana została na podstawie europejskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (CC), zgodnej z zaleceniami Narodów Zjednoczonych; PKOB służy potrzebom statystyki działalności budowlanej, sporządzania sprawozdań budowlanych, spisów budowli i mieszkań, statystyki cen obiektów budowlanych oraz rachunków narodowych; ponadto służy do klasyfikowania obiektów budowlanych; może być ona stosowana w trakcie zmiany zastosowania, renowacji, wyburzania, modernizacji obiektu budowlanego (stat.gov.pl).
środowisko naturalne środowisko naturalne
inaczej środowisko przyrodnicze, z ekologicznego punktu widzenia jest to całokształt powiązanych ze sobą elementów otoczenia organizmów (abiotyczne i biotyczne)