Przeczytaj
O sobie samym
Podróże z Herodotem mają charakter autobiograficzny. Kapuściński pisze o swoich wędrówkach po Azji i Afryce, przywołuje wydarzenia, w których uczestniczył, wspomina ludzi, których spotkał. W stosunku do innych autobiografii wypowiedź ta nabiera szczególnego charakteru, ponieważ pisarz opowiada także o własnej twórczości, literackich fascynacjach, w tok wywodu wplata dygresje o wymowie filozoficznej czy kulturowej.
Fascynacja
Wyjątkową rolę w swoim literackim rozwoju Kapuścińki przypisuje antycznemu historykowi Herodotowi i lekturze jego Dziejów. Szczególnie podkreśla fakt, iż Herodot starał się zobiektywizować swoją relację, powołując się na świadectwa uczestników opisywanych wydarzeń, wypowiedzi innych, co pozwalało mu przedstawiać opisywaną rzeczywistość z różnych punktów widzenia. Polski pisarz uznaje zatem Herodota za prekursora współczesnego reportażu.
Wobec Innego
Rozważania dotyczące źródeł i charakteru współczesnej kultury europejskiej Kapuściński uczynił jednym z istotnych tematów w swojej tworczości. Podjął refleksje dotyczące Innego. Uważał, że jedyną właściwą postawą wobec odmienności jest chęć poznania i wypływająca z niej akceptacja. Przeciwstawiał się agresji skierowanej przeciw inności, widział w niej wyraz lęku przed nieznanym. Kapuściński stał na stanowisku, że nie można hierarchizować różnych kultur, nie ma kultury „lepszej” i kultury „gorszej”. Tym samym polemizował z wywodzącym się jeszcze z czasów kolonializmukolonializmu przekonaniem o wyższości kultury europejskiej nad osiągnięciami ludów podbitych.
Reportaż
Gatunek ten należy do literatury faktuliteratury faktu. Zawiera elementy publicystykipublicystyki, czyli podejmowane są w nim aktualne tematy, natomiast z literaturą piękną łączy go sugestywność opisu miejsc i atmosfery w nich panującej, pogłębione portrety psychologiczne czy oryginalna kompozycja. W reportażu autor opisuje wydarzenia, których był obserwatorem, świadkiem lub uczestnikiem. Opisom mogą towarzyszyć refleksje i dygresje, wynikające z obserwacji przedstawianych zjawisk. Odmianą tego gatunku jest reportaż zbeletryzowany. Oprócz zdarzeń rzeczywistych mogą w nim występować elementy fikcyjne, polegające m.in. na łączeniu w jednej postaci cech kilku innych osób, czy wyolbrzymianiu znaczenia zjawisk. Najbardziej znani polscy reportażyści to: Melchior Wańkowicz, Ryszard Kapuściński, Krzysztof Kąkolewski, Wojciech Jagielski, Wojciech Tochman.
Słownik
(łac. colonia – osada rolnicza) – zjawisko historyczne polegające na opanowaniu oraz utrzymaniu kontroli politycznej i ekonomicznej przez jedne kraje nad innymi w celu ich eksploatacji; system rządów opartych na takiej polityce, sprzeczny z interesami ludności tubylczej. Z kolonializmem wiążą się zjawiska ekspansji, brutalnego wyzysku i przemocy, jakim poddawane były podbijane grupy i narody
(gr. historía - informacja, opowiadanie, gráphō – piszę) dziejopisarstwo, pisarstwo historyczne, dział piśmiennictwa obejmujący teksty dotyczące przeszłości
(łac. publicus – powszechny, społeczny) – gatunki wypowiedzi w środkach komunikacji społecznej (prasa, radio, telewizja, internet etc.) podejmujące aktualne w danym momencie tematy dotyczące m.in. kultury, polityki, społeczeństwa; zawierają opinie dziennikarzy, którzy prezentując własny punkt widzenia, dążą do kształtowania opinii publicznej; do gatunków publicystyki należą m.in.: reportaż, felieton, recenzja
termin określający różnorodne odmiany współczesnej literatury narracyjnej o charakterze przede wszystkim dokumentarnym lub częściowo zbeletryzowanej, mówiącej o zdarzeniach autentycznych, dziejących się w czasie historycznym, w realnej przestrzeni społecznej i geograficznej