Nie nazywając choroby, niektóre jej objawy, opisał już w 1670 roku angielski biolog Robert Boyle. Oglądał oczy węża, którego poddawał sprężaniu i rozprężaniu. Zauważył w nich rosnące pęcherzyki gazu. Kolejne adnotacje dotyczące choroby dekompresyjnej pojawiły się w 1841 roku, kiedy francuscy górnicy zaczęli pracować w pierwszej na świecie kopalni, w której w sztuczny sposób zwiększono ciśnienie powietrza, aby uchronić tunele przed zalewaniem wodą gruntową.

W mieszaninie gazów, którą oddychamy, jest 21 proc. tlenu i 78 proc. azotu. Na dużej głębokości na organizm działa wysokie ciśnienie hydrostatyczne. Wzrost tego ciśnienia wywołuje zwiększenie rozpuszczalności gazów we krwi i ich zwiększoną penetrację do tkanek. W związku z tym, że azotu w mieszaninie oddechowej jest bardzo dużo, znaczna jego część również odkłada się w tkankach.

Gdy ciśnienie zewnętrzne zaczyna gwałtownie spadać, opisane wyżej procesy zachodzą w sposób odwrotny. Zgodnie z prawem Henry'egoprawo Henry'egoprawem Henry'ego, jeśli ciśnienie gazu nad lustrem płynu zostaje zmniejszone, ilość gazu rozpuszczonego w płynie ulega zmniejszeniu. Nagle spada rozpuszczalność gazów, spada też ciśnienie parcjalneciśnienie parcjalne (ciśnienie cząsteczkowe)ciśnienie parcjalne azotu w pęcherzykach płucnych. Te gazy, które w dużej ilości uwolniły się i rozpuściły w tkankach, wydzielają się teraz w ciele nurka w postaci pęcherzyków. Zbierają się we krwi i tkankach powodując mechaniczne uszkadzania tkanek oraz niszczenie ścian naczyń krwionośnych.

Substancją gromadzącą się w tkankach jest w większości azot, a proces ten nazywa się desaturacjądesaturacjadesaturacją. Czasem pęcherzyki gazu stają się materiałem zatorowym, który zwęża lub zamyka światło naczynia. Jeżeli dochodzi do zamknięcia naczynia, zaburzone są procesy dostarczania do niego tlenu, a co za tym idzie – dochodzi do martwicy tkanek. Jeżeli natomiast powrót do ciśnienia atmosferycznego (dekompresjadekompresjadekompresja) odbywa się stopniowo, nie obserwuje się żadnych szkodliwych dla organizmu efektów tego procesu.

R1TlJ3kqKquNu

Zdjęcie przedstawia szyjkę butelki opartą o szklankę. Z butelki do szklanki przelewa się woda.

Słownik