Struktura systemu edukacji w latach 1989–2020 po kolejnych reformach

Reforma szkolnictwa w 1999 r. – utworzenie gimnazjów (argumenty za i przeciw)

• Gimnazja to szkolne molochy, gdzie w jednym roczniku uczy się nawet po kilkanaście klas.

• Do gimnazjów trafiają uczniowie w najtrudniejszym wychowawczo i rozwojowo etapie życia, dlatego zamiast rozpoczynać naukę w nowej placówce, powinni pozostać pod opieką znających ich pedagogów w dotychczasowych, mniejszych szkołach, gdzie nie są anonimowi.

• Gimnazja wyrównują szanse edukacyjne miast i wsi, ponieważ wydłużają o rok kształcenie ogólne.

• Gimnazja przyczyniają się do poprawienia wyniku polskich uczniów w badaniach PISA (Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów).

• Dzięki gimnazjom młodsze dzieci, oddzielone od nastolatków, są bezpieczniejsze, ponieważ mniejsza różnica wieku sprzyja integracji i lepszemu funkcjonowaniu grupy rówieśniczej.

• Niniejsza reforma to marginalizacja szkolnictwa zawodowego.

Reforma szkolnictwa w 2009 r. – obniżenie wieku szkolnego (argumenty za i przeciw)

• W innych krajach Unii Europejskiej obowiązek szkolnyobowiązek szkolnyobowiązek szkolny rozpoczyna się między czwartym a szóstym rokiem życia.

• Dzieci, zaczynając naukę rok wcześniej, również rok wcześniej ją ukończą, dzięki czemu dłużej będą uczestnikami rynku pracy.

• Sześcioletnie dzieci rozwojowo nie są gotowe do nauki w szkole.

• Szkoły nie są przygotowane na przyjęcie sześciolatków.

• Nauczyciele nie są przygotowani do nauczania sześciolatków.

• Dzięki tej zmianie możliwe będzie tworzenie mniej licznych klas (maksymalnie 25 uczniów) w szkołach podstawowych.

• Dzieci będą dobierane wiekowo do klas.

• Sale są odpowiednio wyposażone do wieku dzieci.

• Brak poparcia społecznego dla reformy (kampania społeczna „Ratuj maluchy”).

Reforma szkolnictwa w 2017 r. – likwidacja gimnazjów (argumenty za i przeciw)

• Według badań sondażowych większość Polaków (70%) chce likwidacji gimnazjów (sondaż Instytutu Badań Rynkowych i Społecznych IBRiS z 2015 r.).

• Brakuje dobrze opracowanych podręczników, szczególnie w początkowym okresie po wdrożeniu reformy.

• Nagła likwidacja gimnazjum oznacza kumulację materiału do opanowania przez uczniów nowo utworzonych klas siódmych i ósmych (w dwa lata muszą opanować zakres programu trzyletniego gimnazjum).

• Likwidacja gimnazjów to skrócenie o rok nauczania na poziomie ogólnym.

• Reforma przeprowadzana jest zbyt szybko, co tworzy chaos organizacyjny.

• Z powodu nagłego wprowadzenia reformy, w roku szkolnym 2019/2020 do klas pierwszych szkół średnich trafią jednocześnie dwa roczniki (tzw. podwójny rocznik), czyli absolwenci ostatniej klasy wygaszonych gimnazjów oraz absolwenci ósmych klas szkół podstawowych; oznacza to niemal dwukrotnie więcej niż zazwyczaj kandydatów, a przez to znaczne zmniejszenie szans na dostanie się do wybranej szkoły.

• Istnieje konieczność reorganizacji zatrudnienia nauczycieli w gimnazjach.

• Gimnazja służą wyrównywaniu szans edukacyjnych młodzieży z mniejszych miejscowości (oferta edukacyjna w dużych miastach jest szersza, bardziej różnorodna), a w efekcie likwidacji gimnazjów szanse te zostaną ograniczone.

• Wczesne doświadczenie zmiany środowiska (po szkole podstawowej) uczy adaptacyjności do zmiany - umiejętności, która jest kluczowa na współczesnym rynku pracy.

• Polscy gimnazjaliści osiągają coraz lepsze wyniki w badaniach PISA.

• W przypadku wsi gimnazja wyrównują szanse, natomiast w miastach segregują młodzież, ponieważ tylko najlepsi absolwenci podstawówek mają szansę dostać się do dobrych gimnazjów, tworzonych przy liceach.

• Odseparowanie od siebie dzieci z różnorodnych środowisk jest szkodliwe dla społeczeństwa.

• Nie ma odpowiednio przygotowanej sieci ośmioklasowych szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych zdolnych przyjąć wszystkich chętnych uczniów.

• Likwidacja gimnazjów przyczyni się do zwiększenia zainteresowania szkołami niepublicznymi.

• Kluczowe jest odpowiednie przygotowanie nauczycieli do zawodu, a nie to, gdzie znajduje się szkoła.

Słownik