Unikalna struktura instytucjonalna

Strukturę Unii EuropejskiejUnia EuropejskaUnii Europejskiej określono w traktatach: Traktacie o Unii Europejskiejtraktat o Unii EuropejskiejTraktacie o Unii Europejskiej oraz Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiejtraktat o funkcjonowaniu Unii EuropejskiejTraktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W ramach UE działają cztery główne instytucje:

• kierunki polityki UE ustala Rada Europejska (nie należy mylić z Radą Europy będącą odrębną organizacją międzynarodową), w skład której wchodzą przywódcy Unii i państw członkowskich,

• wybierani w bezpośrednich wyborach europosłowie reprezentują obywateli państw członkowskich na posiedzeniach Parlamentu Europejskiego,

• interesy całej UE chroni Komisja Europejska – jej członków wyznaczają rządy krajów członkowskich,

• rządy państw UE bronią interesów krajowych w Radzie Unii Europejskiej.

Stanowienie prawa

Rada Europejska określa ogólne priorytety UE, nie jest jednak uprawniona do przyjmowania prawa. W procesie stanowienia prawa unijnego uczestniczą natomiast trzy instytucje:

1. Parlament Europejski, który reprezentuje obywateli UE i jest przez nich bezpośrednio wybierany.

2. Rada Unii Europejskiej, która reprezentuje rządy państw członkowskich. Pracom Rady przewodniczą kolejno poszczególne kraje UE w ramach tzw. prezydencjiprezydencja Rady Unii Europejskiejprezydencji. Każde państwo sprawuje prezydencję przez 6 miesięcy na zasadzie rotacji.

3. Komisja Europejska, która reprezentuje interesy całej Unii.

Komisja jest jedyną instytucją UE uprawnioną do proponowania unijnych aktów ustawodawczych. Proponuje ona takie akty z własnej inicjatywy, na wniosek innej instytucji UE (Rady czy PE) lub w odpowiedzi na inicjatywę obywateli. Z kolei Parlament i Rada przyjmują nowy akt prawny. Komisja i państwa członkowskie odpowiadają potem za ich wdrażanie, zaś sama Komisja czuwa nad ich właściwym stosowaniem i wprowadzaniem w życie.

Inne instytucje i organy UE

Ważną rolę w strukturach UE odgrywają jeszcze trzy pozostałe instytucje:

1. Trybunał Sprawiedliwości z siedzibą w Luksemburgu stoi na straży stosowania prawa europejskiego.

2. Trybunał Obrachunkowy kontroluje finansowanie działań organizacji.

3. Europejski Bank Centralny odpowiada za europejską politykę pieniężną.

R1YYADJgbHBn5

Ilustracja przedstawia niebieski prostokąt. Na prostokącie jest napis: TRATADO DE LISBOA PORTUGAL 2007.

Unia Europejska posiada szereg innych, wyspecjalizowanych organów:

• Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ) jest będąca pomocniczym ciałem dyplomatycznym względem Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa.

R14trCD5aXb43

Ilustracja przedstawia kulę ziemską. Kula ziemska jest ciemnoniebieska, kontynenty są jasnoniebieskie. Na kulę ziemską po prawej stronie nakłada się kilka gwiazdek będących częścią okręgu zbudowanego z 12 gwiazdek.

• Europejski Komitet Ekonomiczno‑Społeczny reprezentuje społeczeństwo obywatelskie, pracodawców i pracowników.

• Europejski Komitet Regionów reprezentuje władze regionalne i lokalne.

• Europejski Bank Inwestycyjny finansuje projekty inwestycyjne UE i wspiera małe przedsiębiorstwa poprzez Europejski Fundusz Inwestycyjny.

• Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich bada skargi od obywateli UE dotyczące przypadków niewłaściwego administrowania w instytucjach i organach UE, z wyjątkiem Trybunału Sprawiedliwości i Sądu.

• Europejski Inspektor Ochrony Danych odpowiada za ochronę danych osobowych obywateli.

• Urząd Publikacji publikuje informacje o UE.

• Europejski Urząd Doboru Kadr zajmuje się rekrutacją pracowników do instytucji i innych organów UE.

• Europejska Szkoła Administracji zapewnia specjalistyczne szkolenia dla pracowników UE.

• Istnieje również szereg wyspecjalizowanych agencji i zdecentralizowanych organów, które wypełniają wiele różnych zadań technicznych, naukowych i zarządczych.

Języki UE

W Unii obowiązują 24 języki urzędowe. Instytucje UE zatrudniają na stałe ponad 5 tys. tłumaczy. Szacuje się, że koszt wszystkich usług językowych w całej strukturze instytucjonalnej UE stanowi mniej niż 1 proc. rocznego budżetu ogólnego UE, tj. wydatek 2 euro rocznie na jednego obywatela Unii.

Słownik