RIVG7kFgIluHM1

Zdjęcie przedstawia stronę tytułową czasopisma Brulion. To numer pierwszy z tysiąc dziewięćset osiemdziesiątego siódmego roku. Widnieją na nim nazwiska Nabokova, Młynarskiego, Fedorowicza, Woroszylskiego, Szarugi, Barana.

Robert Tekieli (ur. 1961) znany jest przede wszystkim jako pomysłodawca i redaktor czasopisma literackiego „bruLion”, od którego krytycy utworzyli potem nazwę pokolenia poetów debiutujących na początku lat 90. XX w. (pokolenie „bruLionu”). Periodyk ów, ukazujący się od 1987 r. w Krakowie (początkowo w niezależnym podziemnym wydawnictwie), był przez kilka lat bardzo ważnym forum literackim i światopoglądowym, ożywiającym życie kulturalne. Widziano w nim główny ośrodek fermentu artystycznego, laboratorium nowych form poetyckich i nowej wrażliwości. Niektórzy uważali go nawet za sztandarową manifestację polskiego postmodernizmupostmodernizmpostmodernizmu. Około połowy lat 90. pismo i jego redaktor naczelny przeszli dość znamienną ewolucję duchową: od postawy otwartej na rozmaite doświadczenia artystyczne, wzorce obyczajowe, style życia i światopoglądy do restrykcyjnego neokonserwatyzmu, ożywianego ideologicznymi hasłami walki z „neopogaństwem”, ideamiideaideami „resakralizacji” kultury czy nowej ewangelizacji.

Zanim jednak nastąpił ten przełom ideowy – a w ślad za nim rozpad grupy pokoleniowej – pod egidą „bruLionu” ukazały się dwie serie poetyckie (popularnie nazywane od koloru okładek „fioletową” i „białą”). Prezentowały dorobek młodych, wybijających się wówczas poetów: Marcina Świetlickiego, Krzysztofa Koehlera, Jacka Podsiadły, Marcina Sendeckiego, Marcina Barana i Roberta Tekielego. Na łamach pisma odbyła się także pierwsza poważna polemika literacka między zwolennikami poetyckiego autentyzmu, jak Marcin Świetlicki, nazywanymi „barbarzyńcami” (od tytułu głośnej pokoleniowej antologii Przyszli barbarzyńcy), a zwolennikami neoklasycyzmu, reprezentowanymi w „bruLionie” przez Krzysztofa Koehlera.

Poezja miasta

Barbarzyńcy, nazywani także o’harystami (od nazwiska nowojorskiego poety Franka O’Hary, z którego twórczości czerpali inspiracje), odkrywali na nowo literacką wartość wielkomiejskiego życia. Ich wiersze to swoiste „notatki” z wędrówek po mieście. Rejestrowały wyglądy, zdarzenia, strzępy rozmów, slogany reklamowe, frazy popularnych piosenek. Były – zazwyczaj pełną niespodzianek wersyfikacyjnych i językowych lub wolt światopoglądowych – relacją 
o kapryśnym, zmiennym samopoczuciu bohatera lirycznego, włóczącego się bez celu po świecie, który wydawał się pozbawiony sensu. Neoklasycy natomiast usiłowali chaos współczesnego życia ująć w pewne rygory – często były to po prostu rygory wersyfikacyjne (wyraźna rytmizacja, wyszukane rymy, trudne formy – np. sonet) 
i konwencje wysokiego stylu (np. oda, hymn). Największą jednak wagę przywiązywano do trwałych wartości, wprowadzających porządek w chaotyczne życie współczesne. Te wartości to przede wszystkim sakralny wymiar egzystencji oraz będące śladem sacrum na ziemi słowo poety, dane mu po to, by wyprowadzał świat z nicości, z nic‑nie‑znaczenia i nadawał mu nazwę i sens (ten aspekt słowa najsilniej uwydatniał 
w swojej twórczości Krzysztof Koehler).

Słownik