Wiktor Weintraub Manifest renesansowy Kochanowskiego,  „Pamiętnik Literacki” nr 3–4

Porównanie poematu z łacińskim tekstem Wulgaty ujawnia, iż Kochanowski zapożyczył od psalmisty pewne zwroty i określenia, lecz tylko te, które zgadzały się z jego własną ideą Boga i jego powiązań ze światem — ideą w wielu wypadkach różną od tej, którą wyraża Psałterz. Bóg z Pieśni jest wyłącznie dobrocią i miłosierdziem, podczas gdy Bóg psalmisty bywa groźny, a nawet przerażający. Są w Psalmach pewne stwierdzenia wskazujące, iż boska potęga znajduje wyraz w porządku, jaki panuje wśród zjawisk natury, lecz częściej wyraża się ona w cudach obalających naturalny porządek rzeczy: w rzekach odwracających swój bieg, w roztapiających się górach itd. W idei Boga wyrażonej w Pieśni nie ma miejsca na cuda. Co więcej, piękno świata jest jednym z głównych źródeł uczuć religijnych Kochanowskiego. Tego estetycznego składnika uczuć religijnych można się domyślać i w Psalmach, lecz nigdy nie wydobywa się on na plan pierwszy

3 Źródło: Wiktor Weintraub, Manifest renesansowy Kochanowskiego,  „Pamiętnik Literacki” nr 3–4, 1959, s. 160.

Jan Kochanowski  Pieśń XXV
(Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary?) 

Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary?
Czego za dobrodziejstwa, którym nie masz miary?
Kościół Cię nie ogarnie, wszędywszędywszędy pełno Ciebie:
I w otchłaniach, i w morzu, na ziemi, na niebie.

Złota też, wiem, nie pragniesz, bo to wszytko Twoje,
Cokolwiek na tym świecie człowiek mieni swojemieni swojemieni swoje.
Wdzięcznym Cię tedy sercem, Panie, wyznawamy,
Bo nad to przystojniejszejprzystojniejszejprzystojniejszej ofiary nie mamy.

Tyś Pan wszytkiego świata. Tyś niebo zbudował
I złotymi gwiazdami ślicznieś uhaftował.
Tyś fundament założył nieobeszłejnieobeszłejnieobeszłej ziemi
I przykryłeś jej nagość zioły rozlicznemi.

Za Twoim rozkazaniem w brzegach morze stoi
A zamierzonych granic przeskoczyć się boi.
Rzeki wód nieprzebranych wielką hojność mają,
Biały dzień a noc ciemna swoje czasy znają. Tobie k woliTobie k woliTobie k woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi,

Tobie k woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,
Wino Jesień i jabłka rozmaite dawa,
Potym do gotowego gnuśnagnuśnagnuśna Zima wstawa.

Z Twej łaski nocna rosa na mdłemdłemdłe zioła padnie,
A zagorzałezagorzałezagorzałe zboża deszcz ożywia snadniesnadniesnadnie.
Z Twoich rąk wszelkie źwierzę patrza swej żywności,
A Ty każdego żywisz z Twej szczodrobliwości.

Bądź na wieki pochwalon, nieśmiertelny Panie!
Twoja łaska, Twa dobroć nigdy nie ustanie.
Chowaj nas, póki raczysz, na tej niskiej ziemi,
Jedno zawżdy niech będziem pod skrzydłami Twemi.

kocha Źródło: Jan Kochanowski,  Pieśń XXV
(Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary?) , [w:] Patrząc na rozmaite świata tego sprawy. Antologia polskiej poezji renesansowej, oprac. J. Sokołowska, Warszawa 1984, s. 99–100.