Akt normatywny

Akty normatywne powstają  wyniku działalności prawodawczej organów, które mają takie kompetencje. Akt normatywny to dokument władzy publicznej będący produktem parlamentarnego albo pozaparlamentarnego stanowienia prawa, zawierający ujęte w przepisy normy prawnenorma prawnanormy prawne, które regulują pewien zakres stosunków społecznych.

Przepisy zawarte w akcie normatywnym zaczynają obowiązywać po ich należytym ogłoszeniu w odpowiednim organie promulgacyjnymorgan promulgacyjnyorganie promulgacyjnym. Akt normatywny składa się z norm prawnych. W jego przepisach przewidziane są określone przyszłe sytuacje faktyczne i jest on skierowany do wszystkich, którzy w takich sytuacjach się znajdą. Akty normatywne mogą mieć charakter samoistny (ustawy) lub wykonawczy (wydawane na podstawie aktów wyższego rzędu w celu ich wykonania). Nie wszystkie akty normatywne są źródłami powszechnie obowiązującego prawa. Należą do nich bowiem również akty wydawane w ramach stosunków podporządkowania między organami państwa i obowiązujące tylko te organy lub urzędników, do których zostały skierowane.

Nowelizacja aktu normatywnego

Akt normatywny po jego uchwaleniu, ogłoszeniu i wejściu w życie podlega niekiedy wielokrotnej zmianie: wprowadzane są do niego poprawki w postaci dodania, uchylenia albo zmiany poszczególnych przepisów. Każda zmiana wprowadzona do treści obowiązującego aktu normatywnego nazywana jest nowelizacją. Może ona przyjąć formę odrębnej ustawy nowelizującej lub przepisów nowelizujących w innej ustawie. NowelizacjanowelizacjaNowelizacja powinna być wyraźna, tzn. dokonana przez określenie w przepisie nowelizującym zarówno przepisu, który ma zostać zmieniony, jak i samej zmiany (np. „w ustawie… wprowadza się następujące zmiany”, „art. … ustawy … zostaje uchylony”, „art. … rozporządzenia otrzymuje następujące brzmienie”). Niedopuszczalne jest natomiast zastąpienie istniejącego przepisu nowym, bez wskazania w nim dokonywanej zmiany (tzw. nowelizacja dorozumiana).

R1byBVA8ASbw8

Fotografia przedstawiająca wnętrze sali posiedzeń. Zasiada tu wiele osób, głównie mężczyzn. Po lewej stronie siedzi dojrzały mężczyzna, ukazany jest jego prawy profil. Po prawej stronie postaci stoi długa laska marszałkowska. Mahoniowe drzewce z dwoma zdobnymi pierścieniami z brązu wieńczy prosta głowica z orłem w koronie z czterema rzędami krzeseł. Przed marszałkiem stoi drewniany pulpit z zainstalowanymi mikrofonami. Na drugim planie cztery rzędy krzeseł, na których zasiadają dojrzali mężczyźni. Wszyscy ubrani są w garnitury, na szyjach mają zawiązane krawaty. W tle na ścianie tablica multimedialna przedstawia porządek obrad i czas, obok godło państwowe.

Kodyfikacja

Kodyfikacja polega na stworzeniu z szeregu aktów normatywnych regulujących daną dziedzinę stosunków społecznych (np. handlowych, rodzinnych) jednego aktu zwanego kodeksem. Działalność kodyfikacyjna ma na celu nie tylko systematyzację, ale również uzupełnienie braków, usunięcie sprzeczności i ujednolicenie norm w danej dziedzinie. Kodyfikacja powoduje uchylenie przepisów dotychczas obowiązujących w danej dziedzinie. Kodeks jest więc aktem normatywnym wydanym w formie ustawy (kodyfikacji dokonać może jedynie ustawodawca), obejmującym kompleksową regulację całości bądź zasadniczej części stosunków, zagadnień i kwestii składających się na daną sferę życia publicznego. Obok kodeksu mogą oczywiście w danej sferze obowiązywać inne akty normatywne.

Kodyfikacja uznawana jest za najdoskonalszą formę uporządkowania materiału normatywnego. Od kodyfikacji należy odróżnić inkorporację - polega ona na zebraniu w jedną całość tekstów aktów normatywnych dotyczących danego zagadnienia lub sfery życia, które były wielokrotnie nowelizowane i publikowane, oraz na ich odpowiednim uporządkowaniu bez dokonywania zmian w ich treści. Jedną z form inkorporacji jest stworzenie tekstu jednolitego wielokrotnie nowelizowanego aktu normatywnego. Obecnie obowiązują w Polsce następujące kodeksy:

Oprócz kodeksów obowiązują w Polce również ustawy mające charakter kodyfikacji, jak np. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. dotycząca ordynacji podatkowej.

Słownik