Odczuwanie ciepła i zimna, zarówno u człowieka, jak również wielu innych kręgowców, zawdzięczamy termoreceptoromtermoreceptorytermoreceptorom. Zlokalizowane są one na skórze oraz w przedniej części podwzgórza, skąd informacje są przesyłane do „termostatu” w tyle podwzgórza. Co ciekawe, receptory aktywowane przez chemiczną substancję kapsaicynę (znajdującą się m.in. w ostrych paprykach cayenne) są także pobudzane przez wysoką temperaturę przekraczającą 42Indeks górny o^oC! Mentol aktywuje natomiast receptor typu TRP dla temperatury poniżej 28Indeks górny o^oC. Jadowite węże oraz dusiciele, w parze narządów na głowie położonych poniżej oczu, mają ponadto receptory wykrywające podczerwień emitowaną przez ciepłą ofiarę.

RrrIsfyWqZuq5

Zdjęcie przedstawia głowę samca pytona dywanowego. Jest ona podłużna, spłaszczona. Jego oczy umieszczone są po jej bokach. Z przodu jego głowy można zauważyć drobne wgłębienia o trójkątnym kształcie.

MechanoreceptorymechanoreceptoryMechanoreceptory składają się zazwyczaj z kanałów jonowych połączonych ze strukturami wychodzącymi poza komórki, np. rzęskami oraz cytoszkieletem komórek. Pod wpływem bodźca następuje zmiana potencjału błony (depolaryzacja). Receptor rozciągania u kręgowców wykrywa ruch mięśni, wywołując znany odruch kolanowy. U niektórych kręgowców, jak gryzonie czy koty, wyjątkowo wrażliwe mechanoreceptory znajdują się u podstawy wibrysówwibrysywibrysów, co dostarcza szczegółowych informacji o znajdujących się w otoczeniu przedmiotach. Szczególne znaczenie wśród mechanoreceptorów mają zakończenia neuronów czuciowych, które odpowiadają za zmysł dotyku u ssaków. Receptory wykrywające delikatny dotyk lub drganie znajdują się blisko powierzchni skóry, natomiast te wykrywające silny nacisk lub drgania położone są znacznie głębiej.

W przypadku słuchu oraz równowagi mechanoreceptory odpowiedzialne za odbieranie bodźców u większości zwierząt są powiązane. Komórki mechanoreceptorowe wytwarzają tu potencjały receptorowe. Ruch płynu lub osiadające drobinki powodują odkształcenia struktur. W statocystach bezkręgowców ułożenie statolitów w określonej przestrzeni pęcherzyka powoduje uginanie rzęsek na komórkach receptorowych, co dostarcza informacji o sile ciążenia i położeniu. U człowieka podobne znaczenie mają kanały półkoliste ucha wewnętrznego.

Większość płazów wodnych oraz ryb ma zdolność wykrywania fal o niskiej częstotliwości. Jest to mechanizm słuchu i równowagi. Odpowiada za niego linia boczna położona po obu bokach ciała. Receptory tworzą tu skupiska komórek osadzonych w osklepku. Woda wnikająca przez mikropory powoduje zaginanie osklepka i depolaryzację komórek słuchowych, wytwarzając potencjał czynnościowy. Odebrane zostają informacje zarówno o własnym położeniu, szybkości ruchu, jak i o wibracjach emitowanych przez inne organizmy.

Wśród chemoreceptorówchemoreceptorychemoreceptorów znajdują się struktury, które przekazują informacje o całkowitym stężeniu substancji rozpuszczonych, jak również o cząsteczkach specyficznych. Jedne z najbardziej czułych receptorów węchu znajdują się w czułkach jedwabnika morwowego. Wykrywają one tylko związki chemiczne feromonu płciowego samicy. Te cząsteczki sygnałowe wiążą się ze specyficznym chemoreceptorem w błonie komórki czuciowej i powodują zmianę potencjału jonowego. W mózgu ssaków osmoreceptory wykrywają zmiany potencjału substancji rozpuszczonych w krwi, stymulując pragnienie. Wiele zwierząt ma także receptory substancji specyficznych, jak glukoza czy tlen. Wartymi podkreślenia są także chemoreceptory umożliwiające odczuwanie smaku oraz węchu. Te pierwsze zlokalizowane są w kubkach smakowych na języku. Mają one różną budowę i reagują na potencjał substancji chemicznych rozpuszczonych w ślinie. Receptory węchu u kręgowców położone są w obrębie jamy nosowej na tzw. opuszce węchowej składającej się z neuronów synaptycznych i rzęskowych. Związki chemiczne aktywują węchowe białko G we wnętrzu receptora, co następnie powoduje aktywację liazy i otwarcie cyklicznych kanałów jonowych.

Receptory elektromagnetycznereceptory elektromagnetyczneReceptory elektromagnetyczne umożliwiają wyłapywanie z środowiska różnych form energii elektromagnetycznej, np. w postaci światła czy magnetyzmu. Wiele zwierząt oprócz odbierania takich bodźców ma także zdolność ich emisji. Niektóre ryby wytwarzają prąd elektryczny lub wykorzystują elektroreceptory do lokalizacji obiektów i ofiar. Na dziobie dziobaka prawdopodobnie istnieją receptory wykrywające pole elektryczne wytwarzane przez mięśnie zwierząt, którymi się żywi. Wyczuwanie pola magnetycznego umożliwia także wielu gatunkom migracje. Łososie, gołębie, żółwie, mięczaki czy pszczoły mają zdolność orientacji na podstawie ziemskiego pola magnetycznego.

Umożliwiają wykrywanie bodźców zagrażających organizmowi i uszkadzających tkanki. Substancje produkowane w organizmach zwierząt (m.in. prostaglandyny) czasami zwiększają percepcję bólu, co umożliwia reakcję na szkodliwy bodziec.