Przeczytaj
Szkielet człowieka
Szkielet osiowy
Kości czaszki
Budowa mózgoczaszkimózgoczaszki
Budowa trzewioczaszkitrzewioczaszki
Kości klatki piersiowej
Szkielet klatki piersiowej składa się z 12 par żeber, które łączą się od strony tylnej z powierzchniami stawowymi kręgów, oraz z mostka. Wyróżniamy:
7 par żeber, które łączą się z przodu z mostkiem za pomocą chrząstek, tzw. żebra właściwe;
3 pary żeber, które łączą się wspólną chrząstką, tzw. żebra rzekome;
2 pary żeber, które pozostają niepołączone z mostkiem, tzw. żebra wolne.
Mostek to wydłużona, płaska kość złożona z trzonu, rękojeści i wyrostka mieczykowatego. Górny koniec mostka łączy się z obojczykami, a brzegi boczne – z chrząstkami pierwszych 7 lub 8 par żeber.
Kręgosłup
Budowa kręgosłupa i jego fizjologiczne krzywizny
Liczba kręgów
Budowa typowego kręgu
Szkielet obręczy i kończyn
Obręcz barkowa
Obręcz miednicowa (biodrowa)
Więcej na temat szkieletu obręczy przeczytasz w e‑materiale „Obręcz miednicowa i barkowa człowieka”„Obręcz miednicowa i barkowa człowieka”.
Stawy
Stawy to ruchome połączenia kościkości. Mogą być proste (gdy łączą dwie kości) albo złożone (kiedy łączą trzy lub więcej kości). W budowie stawu wyróżniamy:
chrząstki stawowe – powlekające powierzchnie stawowe kości;
szczelinowatą jamę stawową – między chrząstkami stawowymi oraz między kośćmi i ścianą torebki; zawiera maź stawowąmaź stawową.
Budowa stawu
Wybrane rodzaje stawów
Przykłady stawów danego rodzaju:
staw kulisty – staw ramienny oraz biodrowy;
staw elipsoidalny – staw promienno‑nadgarstkowy;
staw siodełkowaty – staw nadgarstkowo‑śródręczny kciuka;
staw zawiasowy – staw promieniowo‑łokciowy oraz staw kolanowy;
staw obrotowy – staw szczytowo‑obrotowy (znajdujący się pomiędzy pierwszymi dwoma kręgami szyjnymi kręgosłupa).
Strzałki na poniższych ilustracjach wskazują możliwość ruchu w jednej (staw zawiasowy, staw obrotowy) lub wielu płaszczyznach (staw kulisty wolny).
Słownik
elementy szkieletu kręgowców zbudowane z tkanki kostnej; pełnią funkcje ochronne, podporowe, częściowo krwiotwórcze (znajduje się w nich szpik kostny); stanowią bierny narząd ruchu, a także magazyn jonów wapniowych i fosforanów
śluzowata ciecz wydzielana do jam stawów przez komórki błony maziowej (wewnętrznej warstwy torebki stawowej); powleka chrząstkę pokrywającą powierzchnie stawowe i zmniejsza tarcie, co polepsza sprawność działania stawu, ponadto uczestniczy w odżywianiu chrząstki stawowej
część czaszki okrywająca mózg i ochraniająca narządy zmysłów
struktura błoniasta stawu; zewnętrzną warstwą torebki stawowej jest błona włóknista (przedłużenie okostnej), której wytworem są więzadła wzmacniające staw, a wewnętrzną warstwą – błona maziowa produkująca maź stawową
część twarzowa czaszki; stanowi rusztowanie dla początkowych odcinków układu pokarmowego i oddechowego